Heimili og skóli - 01.04.1963, Blaðsíða 16

Kemst Jbó að seint fari
(Niðurlag.)
— En nú er lífið ekki eintómur leikur.
Og sérhvert barn verður að fullnægja viss-
um, sanngjörnum kröfum um háttsemi og
skyldur í daglegu lífi. Sé þess gætt að bæta
einhverju við þessar kröfur á hverju aldurs-
stigi, er það engu barni ofætlun að sam-
hæfast þeim lífsvenjum, sem ríkja á hverj-
um tíma. Erfiðleikarnir og árekstrarnir
byrja, þegar við förum að gera óskynsam-
legar kröfur og ósanngjarnar kröfur til
barnanna. Ætlum þeim t. d. nám, sem er
þeim ofvaxið og þau hafa ekki þroska til
að leysa af hendi. Ef við heimtum t. d. af
meðalgreindu barni okkar að það verði
efst í sínum bekk. Þá erum við sjálf að
skapa vandamál í uppeldinu, sem hægt er
að komast hjá. Það er ómögulegt að ala
upp börn nema skilja þau. Reyna að mynda
sér nokkurn veginn raunsæja mynd af
þroska þeirra, getu þeirra, áhugamálum
þeirra, einnig hinum veiku hliðum þeirra.
Annars getum við ekki orðið þeir íeiðbein-
endur, sem við þurfum að vera. Auðvitað
á vilji okkar að ráða miklu í uppeldinu, en
ekki einn. Barnið á líka vilja.
— Það, sem veldur því, að foreldrar
gera oft ákaflega órökstuddar og ósann-
gjarnar kröfur til barna sinna og skólans
er, að þeir telja barnið miklu þroskaðra
en það er. Þeir skilja því elcki seinagang-
inn og vilja oft láta setja því meira fyrir
til heimanáms. En þegar barn finnur, að
það getur ekki gert foreldrum sínum til
hæfis, þrátt fyrir góðan vilja í fyrstu,
missir það allt sj álfstraust, en það er eitt
hið alvarlegasta gjaldþrot, sem komið getur
fyrir í lífinu og verður oft upphaf alls
konar erfiðleika og jafnvel árekstra um
ófyrirsj áanlegan tíma.
Það er bæði gömul og ný saga, að for-
eldrar, einkum seinþroska barna, eru óþol-
inmóðir yfir seinagangi námsins, og skal
þeim ekki láð það út af fyrir sig. En þolin-
mæðin er nú samt oft eini úrkosturinn. En
þetta er einnig vandamál kennaranna. Og
við verðum öll að sætta okkur við það, að
allur þroski kemur hægt -— hjá sumum
mjög hægt, og við verðum að bíða eftir
honum hvort sem okkur líkar betur eða
verr.
Kemst þó að seint fari.
Vitrir foreldrar reyna að skilja barn sitt
og þroskastig þess og ætla því aldrei meiri
né stærri verkefni en það er fært um að
leysa, þá gengur allt eðlilega.
— — Það er því miður eitt af einkennum
þessa tíma, að börnin slitna úr tengslum
við heimili sitt allt of snemma og þar með
bernsku sína. EFm leið losnar um fjöl-
skyldulífið og börnin og unglingarnir
verða rótlausir. í fj ölskyldulífinu hafa
börnin yfirleitt frelsi til að vera börn, svo
lengi, sem eðlilegt er, en utan þess soga
ýmis annarleg öfl þau inn í lífshætti hinna
fullorðnU. Heimilið og fjölskyldan er nú
ekki lengur einangruð paradís. Um það
leika nú stormar tímans og tízkunnar og
hrífa uppeldið úr höndum foreldranna,
enda mun ekki alls staðar vera fast í það
haldið á heimilunum. — Og nú fer öllum
að liggja svo ósköp mikið á.
Þegar líða fer að lokum harnaskólaald-
urs fer lífið að verða flóknara og hraðinn
36 HEIMILI OG SKÓLI