Heimili og skóli - 01.04.1963, Blaðsíða 18

ræði er unglingadrykkjuskapurinn og síg-
arettureykingar barna og unglinga. ÞaS er
einhver mesti ósigur þeirrar stefnu aS
reyna að verSa fullorSinn fyrir tímann.
Þessi mannalæti er algjörlega misheppnuð
tilraun til aS verSa fulltíSa maSur um
fermingu. Hér eru á ferS börn og ungling-
ar, sem sanna þaS átakanlega, aS þaS
breytir enginn lögmálum náttúrunnar.
Bernskan og æskan verSa aS hafa sinn
tíma — fullorSinsárin sinn — og sínar
siSvenjur. Barnungir drengir og telpur,
sem fara aS reykja sígarettur um fermingu,
og litlu síðar að neyta áfengis, er sorgleg
skopstæling á óvenjum fullorSna fólksins.
Tízkan er hér kennarinn, en hún er hinn
mesti harSstjóri, og þegar óvenjur verSa
aS tízku er hætta á ferSum. ÞaS þarf tals-
vert þrek til aS synda á móti straumnum
í þessum efnum: Þetta þrek á unga fólkiS
ekki í nógu ríkum mæli nú. MeSlæti og
allsnægtir undanfarinna ára hefur skapaS
linku í skapgerSinni, svo aS það er ekki
hin sterka hliS unglinganna í dag að láta
á móti sér, eSa fara aðrar leiðir en fjöld-
inn.
Við þessa innri linku bætist svo það, að
unglingarnir hafa heldur ekki hinn siðferð-
islega stuðning á bak við sig. Heimili
þeirra — mörg hver — eiga það ekki á
þessu sviði. Almenningsálitið hafa þeir
heldur ekki til halds og trausts. Og eftir
því sem reykingarnar og drykkjuskapur-
inn verða fyrirferðarmeiri 1 samkvæmis-
og félagslífinu, verður erfiðara fyrir ein-
staklinginn að standa hjá. Og nú færist
þessi meinsemd neðar og neðar í raðir
unglinganna og jafnvel barna. Þótt ósiðir
séu og verði alltaf ósiðir, er ekki sama á
hvaða tíma ævinnar þeir eru teknir upp.
Því fyrr -— því hættulegra —. Maður, sem
hefur engin afskipti af áfengi og tóbaki
fyrr en um tvítugt, er ekki í svipað því
slíkri hættu sem nýfermdur unglingur. En
nú liggur öllum svo fjarskalega mikið á
aS verða fullorðið fólk.
Kemst þó að seint fari.
Nú taka unglingarnir gagnfræðapróf um
17 ára aldur. ÞaS er líka stórt orð. ÞaS
tóku menn í gamla daga um og eftir tvítugt.
En þá tóku menn ekki fullorðinsárin út fyrr
en æskan var liðin hjá.
Það er dásamlegt að vera 17 ára og eiga
enn eftir mörg æskuár. Hvers vegna ekki
að njóta þeirra eftir gagnfræðaprófið og
safna lífsreynslu til manndómsáranna?
Nei, það liggur svo mikið á að lifa lífinu
og meðal annars að velja sér maka. ÞaS
hefur kannske eitthvað verið búið að und-
irbúa það í skólanum, og svo er stofnað til
hinna svonefndu barnahjónabanda — eða
ekki hjónabanda — því að lögin heimila
þau ekki fyrr en á sínum tíma. En það er
ómögulegt að bíða eftir seinagangi lag-
anna. Svo fæðist kannske lítið barn, sem
enginn hefur gert ráð fyrir. Foreldramir
mega ekki giftast, en búa kannske saman.
Kannske ekki. Kannske á þetta litla barn
ekki einu sinni heimili. GagnfræSaskólinn
hafði veitt góða, almenna menntun, en
hann hafði ekkert búið unglingana undir
að fara að gegna foreldraskyldum, sem
varla var von. HvaS vita þessir unglingar
um foreldraskyldur og barnauppeldi? Þetta
getur þó allt farið vel, ef þessir unglingar
eiga góða foreldra, sem hafa hönd í bagga
með uppeldinu, en þar getur oltið á ýmsu.
Nú mætti spyrja: í fyrsta lagi: VerSur við-
horf þessara ungu og óreyndu foreldra til
barnsins ekki að einhverju leyti neikvætt,
þegar þess er gætt, að það rændi aS minnsta
kosti móðurina hluta af æsku hennar og
frelsi svo snemma — einmitt á þeim tíma,
sem lífið er að hefjast? Nú verður að
38 HEIMILI OG SKÓLI