Læknaneminn - 01.03.1970, Blaðsíða 24

22
LÆKNANEMINN
bútazon, klórdan, DDT og o,p-
DDD.
Aukin hydroxylation á sterum í
míkrosóm hvötunum er samfara in
vivo (tilraunir í rottum) auknu
niðurbroti og breyttri verkun
stera. Aukin starfsemi á progest-
eron hydroxylasa, mögnuð með
fcnemali, er samfara minnkaðri
anesthetiskri verkun eftir stóra
skammta, og lægri béttni á pro-
gestron og metabólítum þess x
heila og öllum líkamanum
(Conney). Fenemal meðferð
minnkar einnig anesthetisk áhrif
deoxykortikosterons, androsterons
og A 4-androstene-3,17-dions, og
um leið magnast niðurbrot þess-
ara stera in vitro og in vivo.
Þeir tilbúnu oestrogen og pro-
gestagen sterar, sem mest eru not-
aðir í dag, eru án efa getnaðar-
varnalyfin (,,Pillan“). Áhrif
hvatamasmara á bessi lyf hafa lít-
ið verið könnuð hiá konum, en til-
raunir á dýrum benda til, að víxl-
áhrif geti verið til staðar. Þau lyf,
sem masma hydroxvlation stera í
míkrosómunum hiá tilraunadýr-
um, breyta einnig niðurbrots-
brautum (nathways) stera hiá
raönnum. Meðferð siúklinga. með
fenemali. fenvtóini, fenýlbxxtazoni
og/eða o.n-DDD auka til muna
niðurbrot kortisols í 6R-hydroxy-
kortisól. sem er minnx háttar
metabólít. frá kortisoli. Mövnun
o.n-DDD á kortisol hvdroxvlation
x manni bendir til. að betta efni
minnk? ekki 17-hvdroxvkortikoida
i bvagi með beinn? verkun á nýrna-
hettubörk. eins o°' áður var hald-
ið. heidur auki það niðurbrot. korti-
sols í nólaða 17-hvdrokortikoid
metahólíta. sem exm treglega
/extrahéraðir" í klðroform. Þetta
getur leitt til heirrar röngu niður-
extrakt. á 17-hvdroxvkortikoid-
um í þvagi sýni minnkaða fram-
leiðslu á kortisoli í nýrnahettu-
berki.
Sú uppgötvun, að barbítúröt
mögnuðu skeytingu bilinxbins í
míkrosóm hvötum lifrarinnar hjá
músum, varð til þess, að farið var
að hugsa um að nota barbítúröt í
sumum tilfellum af hyperbilirub-
inemíum hjá mönnum. Þessi hug-
mynd var nýlega reynd (Yaffe, S.
J. et. al.) í tveimur börnum með
meðfædda lifrargulu. Fenemalmeð-
ferð, 15 mg 2—3svar á dag, lækk-
aði frítt serum bilirubin og gulan
hvarf. Þegar fenemalmeðferðinni
var hætt, hækkaði bilirubinið í
upphaflegu gildin og gula mynd-
aðist. Við endurtekna fenemal-
meðferð lækkaði fría bilirubinið
og gulan hvarf. Samanbixrðarrann-
sókn á niðurbroti salicýlamíðs x
bessum börnum sýndi, að hæfileik-
inn (capacitet) til glúkúroníð
skeytingar var minnkaður, en varð
eðlilegur eftir fenemalmeðferð.
Bent hefur verið á, að fenemal-
meðferð lækki serum bilirubin
þéttnina í sumum, en ekki öllum
siúklingum með meðfædda lifrar-
gulu, og að fenemal geti lækkað
serum bilirubin í siúklingum með
langvarandi (króniska) intrahena-
tiska gallstiflu. Þessi mögnunar-
áhrif fenemals á bilirubin skeyt-
inguna við glúkúroníð hafa verið
revnd gegn gulu í nýfæddum börn-
um. Sýnt hefur verið fram á. að
með bví að gefa 60 mg á dag af
fenemali tvær síðustu vikur
meðgöngxxtímans minnkar til
muna hvperbilirubinemia sú, sem
til staðar er fyrstu dagana eftir
fæðingu.
Þótt. hér sé ef til vill fundixi
leið til bess að minnka hættuna á
hvperbilirubinemíu og beim heila-
skemmdum, sem af bví geta leitt
án bess að grípa þurfi til blóð-
skipta, er rétt að benda á, að fene-