Læknaneminn - 01.11.1978, Blaðsíða 61

TAFLA7
Arleg sala hypnotika og sedativa á íslandi 1971-77. Skilgreint sem dagskammtar/1000 íbúa/dag,-
1 Hypnotika og sedativa önnur en barbitáröt 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977
Flurazepam (30 mg) 0,60 1,34 2,12 2,18 4,11
Nitrazepam (5 mg) 21,02 23,49 25,13 25,98 26,48 32,56 30,06
Metaqualone (0,15 g) 0,06 0,04 0,04 0,02 0,09 0,01 0,01
Glutethimide (0,25 mg) 0,38 0,25 0,15 0,28 0,16 0,06 0,08
Chloralhydrate (1 g) 0,48 0,57 0,61 0,60 0,60 0,58 0,72
Samtals 21,94 24,35 26,53 28,22 29,45 35,39 34,98
II Hypnotika og sedativa og barbitúröt, samtals. 50,87 52,27 48,75 43,34 40,26 41,44 39,38
Notkun flurazepam hérlendis má marka af töflu 7
og sést þar að hún fer vaxandi, þó nitrazepam sé
enn mest notaS.
lifiirinfili
Kvartanir um svefnleysi eru algengar meðal sjúk-
linga. Þó er eins um slikar kvartanir og aðrar aS
ekki eru þær ætíð áreiðanlegar og sýnir mynd 4
það greiniliega, en þar er um að ræða niðurstöður
úr rannsóknum þar sem fylgst var með heilarafriti
alla nóttina. Sá rannsóknarhópur mælir með að slík-
ar aðferðir séu notaðar, en ekki er nú alltaf slík að-
staða fyrir hendi. Hins vegar ættu menn ætíS að
reyna að grafast fyrir um orsök eða orsakir fyrir
svefnleysi áður en þeir grípa til lyfja. Af ástæðum
má nefna umhverfisaðstæður og líkamlega og geð-
ræna sjúkdóma. Einnig ættu menn að muna eftir að
taka sjúklinga af svefnlyfjum, ef þeir hafa verið
settir á þau til skamms tíma og ófáir munu þeir
sjúklingar sem fyrst hafa kynnst svefnlyfjum á
sjúkrahúsum og ætti aldrei að skrifa sjúkling á
svefnlyf af vana, þó sjálfsagt sé að gera þeim dvöl-
ina í þessu framandi umhverfi léttari, ef þeir óska
eftir svefnlyfjum.
Ef menn á annað borð fara út í að gefa svefnlyf
virðast benzodiazepín vera mjög heppileg Iyf. Þau
virðast valda frekar lítilli truflun á svefni miðað við
ýmis önnur lyf. Vert er að benda á, að ekki liggur
fyrir að gæðamunur sé á svefnáhrifum benzodia-
zepin-afbrigða og skyldu menn því hagræða gjöf
benzodiazepina hjá sjúklingum sem þau taka, þann-
ig að þau nýtist með tilliti til þessara áhrifa. Þann-
ig má gefa meginhluta flestra benzodiazepina að
kvöldi og nýtast þau þá bæði með tilliti til svefn-
áhrifa og einnig með tilliti til róandi áhrifa næsta
dag vegna langs helmingunartíma. Einnig er hægt
að reyna annað benzodiazepin-afbrigði ef eitt gefst
illa til svefnframköllunar. Benzodiazepin þolast vel
með öðrum lyfjum og þar sem ávana- og eitrunar-
hætta er frekar lítil eru þau sérstaklega heppileg hjá
sjúklingum þar sem misnotkun eða sjálfsskaðahætta
er fyrir hendi.
Flurazepam er frekar nýlegt lyf á markaðnum.
Kemur fram um 1970 í Bandaríkjunum, en er nú
mest notaða svefnlyf þar. Svefneiginleikar þess virð-
ast haldast vel, en það hefur oft verið galli á svefn-
lyfjum að dró úr virkni þeirra eftir nokkurn tíma.
Mynd 4. Heildarsvefntími hjá einstaklingum með meint
svefnleysifi OskyggS svœði: Svefntími á 2—4 viðmiðunarnótt-
nóttum. Skyggð: Meðal svefntími á 2-14 nóttum með svefn-
lyfi. Nr. 4, 6, 18 og 20 tóku Doxepin, aðrir Flurazepam.
LÆKNANEMINN
53