Bændablaðið - 21.09.2023, Blaðsíða 46

46 Bændablaðið | Fimmtudagur 21. september 2023
LÍF&STARF
„Skógur nú og til framtíðar”
– Skógardagur á Suðurlandi miðvikudaginn 23. ágúst
Félag skógarbænda á Suðurlandi
bauð upp á kynnisferð um nytja-
skógrækt og skjólbeltarækt á
Suðurlandi. Markmið ferðarinnar
var að fræða og fræðast um
nytjaskógrækt á Suðurlandi.
Farið var á nokkra vel valda staði
þar sem skógarbændur leiddu hópinn
inn á milli gróskulegra trjáa. Allt var
vel skipulagt og var lagt mikið upp
með að þátttakendur tækju þátt í
umræðum um fyrir fram skipulögð
og valin málefni úti í skógi, sem höfðu
áður verið birt í útsendri dagskrá.
Mikilvægur þáttur í svona ferð er að
styrkja tengslanet innan skógargeirans,
bæði milli skógræktenda og eins við
þá sem veita skógarbændum þjónustu
á öllum sviðum. Það kom vel í ljós,
á þessum sólríka og fallega degi, að
skiptast á skoðunum úti í skógi getur
gert mikið til að fræða og fræðast og
auka skilning á mikilvægi skjólbelta
og skóga.
Áhersla á skjólbelti, aðrar nytjar
og umhirðu skóga
Í ferðina komu, auk skógar bænda,
fulltrúar frá Skóg ræktinni á Suður­
landi og rannsóknarstöðvar á Mógilsá,
sviðsstjórar frá Skógræktinni og
skógræktarstjóri. Einnig komu
fulltrúar Garðyrkjuskólans/FSU
á Reykjum, Landgræðslunnar,
plöntuframleiðenda, stjórn mála­
flokka, þjónustuaðila í skógrækt,
fulltrúar skógræktarfélaga, ásamt
fulltrúa skógardeildar BÍ. Alls tóku 65
manns þátt í ferðinni. Áhersla var lögð
á skjólbelti, aðrar nytjar og umhirðu
skóga, rannsóknir og nýjar áherslur
skógarþjónustu Skógræktarinnar.
Full rúta fróðleiksþyrstra
Full rúta fróðleiksþyrstra skóg­
ræktenda lagði af stað frá Selfossi
stundvíslega kl. 9.00 áleiðis að
fyrsta áfangastað sem var á Reykjum
á Skeiðum. Innan um vöxtuleg
skjólbeltin spókuðu sig kýr sem áttu
það til að slá um sig, með halanum.
Án þess að svara því beinum
orðum þótti það alveg kýrskýrt að
þær voru ánægðar með skjólbeltin
en þau voru einmitt fyrsta efnið
til umræðu: „Skila skjólbelti sínu
hlutverki?“ Hallur Björgvinsson,
ráðunautur hjá Skógræktinni,
fór yfir sögu skjólbelta á Íslandi.
Hann sagði frá ferð sem félagar
hjá Skógræktarfélagi Íslands hefði
farið til Danmerkur 1991 í boði
danska Heiðafélagsins. Þegar
heim var komið hófu félagar í
Skógræktarfélagi Árnesinga upp
hakann og lögðu út fyrsta skjólbeltið.
Líkt og enn er gert var það blanda af
fljótvaxta víði í bland við alaskaaspir
eða önnur tré.
Gjarnan voru gróðursettir berja­
runnar inn á milli, meðal annars til að
gleðja enn frekar fiðraða vini okkar.
Fyrst um sinn fengu bændur í búskap
styrki frá sveitarfélögunum til að
girða í kringum fyrirhuguð skjólbelti.
Því næst tóku landshlutabundin
skógræktarverkefni við keflinu og var
þá bætt um betur því bændur fengu
einnig styrk fyrir plöntukaupum og
skjólbeltaplasti. Vinnuna, tækin og
eftir atvikum húsdýraáburðinn áttu
bændur að útvega sjálfir.
Á Reykjum eru skjólbeltin
almennt um 20 ára gömul og má með
sanni segja að þau geri sitt gagn, enda
getur spretta í skjóli trjáa verið nærri
tvöföld á við það sem áður þekktist.
Greniskógur og
gjörvileg skjólbelti
Næst var förinni heitið til hjónanna
Sigríðar Jónu Sigurfinnsdóttur og
Gunnars Sverrissonar að Hrosshaga
í Biskupstungum. Þar vex myndar
greniskógur og gjörvileg skjólbelti.
Skógurinn vex svo vel að tvisvar
hefur skógarhöggsvél verið fengin
til að fara um skóginn og grisja. Ekki
vantar timbrið.
Fyrir nokkrum árum var lagður
út göngustígur um skóginn. Björn
Bjarndal, forvígismaður í skógrækt
á Íslandi, segir að hann hafi að
minnsta kosti leitt 500 erlenda
skógareigendur um þennan stíg.
Það sem gerir þennan göngustíg
sérstakan er hversu fróðlegur hann er.
Öðru hvoru voru skilti með fróðleik
og upplýsingum um skóginn og
það svæði sem gengið er um hverju
sinni. Fræðslustígurinn var gerður
eftir sænskri forskrift en fyrr á
öldinni vann íslenski skógargeirinn
að verkefninu Kraftmeiri skógur sem
enn er í hávegum haft.
Gefin var út bókin „Kraftmeiri
skógar“ í fjölda eintaka og má telja
líklegt að hver einasti skógarbóndi
hafi lesið sér til í bókinni síðustu ár
enda var bókin hugsuð til að efla
og hvetja skógarbændur til dáða
í sinni skógrækt, ekki eingöngu til
yndisauka heldur ekki síður að benda
á þá tekjumöguleika sem skógurinn
gefur. Vafalítið er bókin á náttborði
einhverra skógarbænda.
Hópnum var skipt niður í fimm
minni hópa. Þannig sköpuðust fimm
spjallhringir víðs vegar um skóginn
þar sem aðrar nytjar skógarins voru
helsta umræðuefnið. Eftir göngutúrinn
var boðið upp á tómatasúpu frá
Friðheimum og Aðalsteinn Sigur­
geirsson, fagmálastjóri Skógræktar­
innar, fór með hugvekju um skóga
og rannsóknir.
Hvenær er tímabært að grisja?
Síðasti áfangastaðurinn var að
Galtarlæk og Borgarholti í Biskups­
tungum. Skógurinn á jörðunum
tveimur er um 350 hektarar. Þar
búa Agnes Geirdal og Guðfinnur
Eiríksson. Gengið var um ákaflega
vel hirtan og fjölbreyttan skóginn.
Djúpar og gagnlegar vangaveltur
voru um hin ýmsu stig umhirðu á
leiðinni. Björgvin Örn Eggertsson,
brautarstjóri í Garðyrkjuskólanum/
FSU, lagði upp ýmsar spurningar
fyrir þátttakendur.
Skeggrætt um skjólbelti á heimreiðinni á Reykjum. Myndir / Hlynur Gauti
Glæsileg skjólbelti á Reykjum á Skeiðum. Vörðufell í bakgrunni.
Hlynur Gauti Sigurðsson
hlynur@bondi.is
HURÐIR
Tunguháls 10, 110 Reykjavík, sími 567 3440, vagnar@vagnar.is, vagnar.is
• Stuttur afhendingartími
• Hágæða íslensk
framleiðsla
• Val um fjölda lita í
RAL-litakerfinu
• Vindstyrktar hurðir
Bílskúrs- og iðnaðarhurðir
Iðnaðarhurðir
Iðnaðarhurðir með gönguhurð
Bílskúrshurðir
Hurðir í trékarma
Tvískiptar hurðir
Smíðað eftir máli
Fyrsta flokks þjónusta og ráðgjöf