Úrval - 01.06.1963, Page 36

44
Ú R V A L
um“, er honum einnig til hjálpar
við veiðarnar — og jafnframt
til að forða lífi sínu. Þessi dröfn-
ótta húð er svo fullkominn felu-
búningur, að Bandarikjaher likti
eftir henni i frumskógahernaði
sínum í siðari heimsstyrjöldinni.
Þegar ljóshrot og' skuggar skipt-
ast á, blekkir það augað og gerir
útlínur hlutanna óljósar.
En þrátt fyrir það, hve líkam-
legt atgervi hlébarðans er dá-
samlegt, er þó greindin hans
mikilverðasti eiginleiki, en hún
er mjög háþróuð. Þess eru Ijós
dæmi, að hlébarðinn getur hugs-
að og ályktað. Dunbar Brander,
scm veiddi hlébarða i lásboga
á Indlandi, veitti þvi athygli,
að önnur dýr, sem festust í
boga, ýlfruðu og öskruðu. En
þegar hlébarði festist, heyrðist
ekkert annað hljóð, en smellur-
inn i boganum. Þögull og atliug-
ull hóf hann þegar tilraunir
til að losa sig, og virtist gera
sér grein fyrir þvi, að hávaði
myndi aðeins gera manninum,
óvini hans, aðvart.
Hlébarðinn á sér aðeins einn
maka, og ástríki virðist mikið
milli hjónanna. Véiðimaður
nokkur lagði eitrað agn fyrir
kvendýr, sein liafði lagzt á bú-
fé bónda. Morguninn eftir fann
liann dýrið dautt og makann
hjá henni, með höfuðið hvíl-
andi á líkama hennar. Hlébarð-
inn vék ekki frá henni og lá
þannig, þar til hann var skot-
inn.
Hlébarðinn á tvo til fjóra
unga, sem fæðast blindir, eftir
3ja mán. meðgöngutíma. Heim-
ilið er venjulega hellir, skúti
undir klettasnös eða holt tré.
Frá þvi að móðirin venur þá
af spena, fjögra mánaða gamla,
og til dauðadags, 16—23 árum
síðar, helga þeir líf sitt veiðum.
Móðirin byrjar að æfa þá i list-
inni, jafnskjótt og þeir geta
staulazt. Hún byrjar á því, að
láta þá reyna að grípa skottið
á henni, og kippir því undan
í livert sinn, sem þeir reyna,
en liún lætur þá halda áfram,
þar til þeim tekst það. Þegar
þeir stálpast, fer hún með þá
út í skóg eða stórgrýti og æfir
þá þar. Indverji nokkur horfði
á hlébarðamóður með þrjá unga
drepa villigeit. Hún ýkti allar
hreyfingar sínar — úndirbúning
stökksins, stökkið, líflátið — en
ungarnir horfðu á, rétt eins
og nemendur horfa á kennarann
skrifa á skólatöfluna.
Þegar hlébarði verður var við
hættu, leggst hann samstundis
niður, lileypur aldrei eða lætur
á sér bera. Englendingur horfði
á hlébarðamóður kenna unga
sinum þessa mikilsverðu lexiu.
Ef hvolpurinn tók á rás við
óvæntan hávaða, beit lnin i