Úrval - 01.01.1974, Qupperneq 88

86
ÚRVAL
og ,,leyniskip“ voru nú send á vett-
vang. Hann samdi sjálfur skipan-
irnar til þeirra. Og þær, sem fjöll
uðu um fanga, voru dæmigerðar
um hina vægðarlausu stefnu hans,
sem miðaði að því að magna hern-
aðarátökin á höfunum og æsa upp
tilfinningar manna, hvað þau snerti.
Flotamálaráðherrann mælti svo fyr
ir í þessum fyrirskipunum: „Þeir,
sem komast lífs af, ættu að verða
handteknir eða skotnir, eftir því
hvort hagkvæmara er.“
Nú var hlutverki vopnuðu kaup-
faranna breytt, til þess að unnt
reyndist að halda siglingaleiðum
kaupskipanna opnum. Þau voru
fljótvirk tæki til þess að flytja lífs-
nauðsynlegar birgðir frá Bandaríkj-
unum til Bretlands, og þau ættu að
vera örugg fyrir hugsanlegri kaf-
bátahættu vegna hraða síns og
vopna.
Ritari Flotamálaráðuneytisins, Sir
William Graham Greene, útskýrði
þessa nýju starfsáætlun Lusitaníu
til handa fyrir Alfred Booth í reyk-
sal Endurbótaklúbbsins að kvöldi
þ. 3. október árið 1914. Booth var
skýrt frá því, að Flotamálaráðu-
neytið mundi ætlast til þess af Cun-
ard-gufuskipafélaginu, að það léti
nú Lusitaníu og önnur skip sín
hefja hraðferðir milli Liverpool og
New York. Hann sagði, að fallbyss-
ur Lusitaníu yrðu fjarlægðar, en
Flotamálaráðuneytið yrði að fá yf-
irráð yfir vörufarrými skipsins.
Hann bætti því við, að þann hluta
vörufarrýmis eða farþegafarrýmis,
sem. yfirvöldin þörfnuðust ekki
hverju sinni, mætti félagið nota að
yild, en þegar um yrði að ræða
ferðir frá Bandaríkjunum til Bret-
lands, væri slíkt aðeins leyfilegt að
fengnu leyfi starfsmanna Flota-
málaráðuneytisins, sem ynnu á veg-
um þess í New York.
Booth varð sem þrumulostinn af
undrun. Síðar skrifaði hann George
Booth, frænda sínum, á þessa leið
um mál þetta: ,,í rauninni fór Sir
William með mig inn í klúbbinn
minn og skipaði mér að gerast
meiri háttar hernaðarvarnings-
smyglari í þágu ríkisins.“
LEIÐIN TIL ÓFRIÐAR
Þ. 30. janúar árið 1915 birtist
þýzki kafbáturinn U-21 úti fyrir
strönd Lancashire og sökkti þar á
einu síðdegi þrem óvopnuðum
kaupskipum. Enginn maður týndi
að vísu lífi, þar eð kafbáturinn kom
í hverju tilfelli upp á yfirborðið,
skipaði skipinu að stanza, veitti
áhöfninni nægan tíma til þess að
komast í björgunarbátana og sökkti
síðan skipinu með því að koma
sprengjum fyrir í því. Um borð í
síðasta skipinu, Ben Cruachan, sem
var 3000 tonn, náðu kafbátsmenn í
fullkomið safn af fyrirskipunum
Flotamálaráðuneytisins, þar á með-
al fyrirskipunum til skipstjóra
kaupskipa um ásiglingartilraunir og
að sigla undir fána hlutlauss ríkis.
Þessi fundur leiddi til tafarlausra
gagnráðstafana Þjóðverja. Nokkrir
kafbátar höfðu með naumindum
komizt hjá því að sökkva við ásigl-
ingartilraunir brezkra kaupskipa,
og þýzku kafbátastiórunum var
orðið heitt í hamsi. Þýzku foringj-
arnir á kafbátunum sömdu ávarp