Úrval - 01.06.1976, Side 63

TÍÐABRIGÐIKARLMANNA
61
þverrandi líffærastarfsemi á miðjum
aldri, og verði að ganga í gegnum
líkamlega og andlega óþægilegt
þreytingaskeið rétt eins og konur, er
tiltölulega ný og ennþá nokkuð
umdeild meðal vísindamanna. Rétt
fyrir 1940 skrifaði August A.
Werner, læknir við læknaskólann í
St. Louis um þetta fyrirþæri. Hann
telur allt böl karla stafa af líkamleg-
um orsökum, sem eigi að meðhöndla
með hormónagjöf. Á síðari árum eru
læknar þó æ meira að hallast að því,
að dæmið sé ekki svona einfalt.
Þunglyndi er til dæmis séreinkenni
þreytingaskeiðsins. Og svo ákaft
þunglyndi, að það leiði til sjálfs-
morðshugsunar og jafnvel sjálfs-
morðs, er ekki hægt að lækna með
hormónagjöfum einum saman. I
mörgum tilfellum ráðleggja læknar
sálfræðilega meðhöndlun, ásamt
hvatningu til vina og vandamanna
um að umgangast karlinn á breyt-
ingaskeiðinu réttilega.
Eitt það versta er að fá karlinn til
að viðurkenna sjálfan, að hann sé
hjálpar þurfi. Fræðsla er oft fyrsta
skrefið. Paul Kent, læknir, segir í
tímaritinu Geriatrics, sem sérhæfir
sig í umönnum aldraðra, að fólk hafí
tröllatrú á ýmsum firrum um aldur,
sem alls ekki standist. Hann telur
tíma til kominn að eyða þeim
kerlingabókum, sem gera fólk hrætt
við að eldast. Umfram allt, segir
hann, ,,er það fullkomlega eðlilegt
að karlar njóti kynferðismaka ríku-
lega allt að rííræðu.”
Hann segir, að ýmsar líkamlegar
ástæður geti breytt kynlífi karlsins,
þegar hann eldist. Vera kann, að
hann sé ekki eins fljótur til svörunar
við kynörvun og þurfi lengri tíma til
að ná reisn. Engu að síður geti hann
haft fullt eins fullnægjandi kynlíf,
þótt það sé dálítið breytt.
Þegar karl á breytingaskeiði hefur
viðurkennt vanda sinn og leitar
hjálpar, getur hann fengið meðferð,
bæði sálfræðilega og með lyfjum.
Lyfjameðferðin er þó ekki alltaf
árangursríkust. Ramey læknir gerði
tilraun á sjúkrahúsi sínu í Washing-
ton með að gefa körlum lyfjameðferð
við fullkominni vangetu eða vangetu
að hluta. Árangurinn var 78%
jákvæður.
Það athyglisverða var þó, að
samrímis var öðrum hópi gefnar
sykurpillur, sem þeir voru látnir
halda að væri sama lyfjagjöfin. Þar
varð 40% árangur. ,,Þetta gefur til
kynna, hve sálfræðihliðin er sterk,”
segir Ramey. „Karlarnir höfðu á
tilfmningunni, að verið væri að hjálpa
þeim.” Vegna mikilvægis hins and-
lega stuðnings mælir Ramey með því,
að fjölskyldan reyni að fá karlmann-
inn til að tala út um vandamál sín. Ef
hann neiti, eigi samt sem áður að láta
hann finna, að borin sé umhyggja
fyrir honum.
Einnig hefur mikið verið rætt um
hliðarverkanir hormónameðferðar,
þegar henni er beitt langtímum
saman. Hcrbert S. Kupperman,
læknir í New York City, sem hefur