Goðasteinn - 01.09.1968, Page 36

vestan, en austan Mýrdalsjökuls og Álftaversafréttar. Hún renn-
ur í þröngu gljúfri meðfram Hrífunesheiðinni, þar til hún kemut
a móts við Hrífunes, en þar breiðir hún nokkuð úr sér, þann
stutta spöl, sem hún á nú ófarinn austur í Kúðafljót. En eftir
það, að hún kemur úr gljúfrinu, rennur hún eftir stórgrýttum
aurum, oftast í fáum, djúpum og flugströngum álum, illum yfir-
ferðar og vandförnum, jafnvel slyngustu vatnamönnum. Hólmsá
var hinn tilfinnanlegasti farartálmi, meðan hún var óbrúuð, en
á hana var byggð brú árið 1907, og var það sama árið og brúað
var Eldvatnið hjá Ásum, og oft hefur mér fundizt, að aldrei hafi
Skaftfellingar fengið meiri samgöngubætur á einu ári en þessar,
enda þótt oft hafi þar verið vel að unnið. Yfir báðar þessar ár
hef ég farið á hestum, að vísu ekki oft, en tel þær hiklaust þær
verstu, sem ég hef riðið. Ekki vegna þess, að þær séu svo vatns-
mikijar, heldur hitt, hvað þær eru grýttar í botninn og straum*
þungar.
Fjórða stærsta vatnsfallið, sem fellur í Kúðafljót, er Skálm.
Hún kemur úr Mýrdalsjökli og rennur austur í fljót fyrir norðan
Skálmarbæ. Rennsli Skálmar er mjög misjafnt. Þegar kalt er í
veðri og úrkomulaust, liggur hún niðri í aur og var ekki talin
verulegur farartálmi. En fljót er hún að vaxa, hvort sem um
er að ræða rigningu eða hlýja sumardaga, þegar sól skín á jök-
ulinn. Hins vegar gat hún orðið furðu leið yfirferðar, eftir að
hún kom á móts við Skálmarbæ, aðallega vegna sandbleytu.
Skálmin flytur með sér ógrynni af jökulleir og sandi, enda setti
hún nokkuð sérstæðan svip á vestasta hluta Kúðafljóts, eins og
síðar verður að vikið.
Um virkjanir hefur verið rætt á þessu vatnasvæði. Víða i
Skaftá, t. d. hjá Uxatindum. Einnig kemur til álita að stífla bæði
Hólmsá og Skaftá og ná þeim til Tungufljóts og stífla það við
Fosstungur og hafa neðanjarðarvirkjun með framrennsli um einn
km neðan Ljótastaða. Komið hefur og til greina að ræna Skaftá
Langasjávarvatni og taka það til Tungnaár og Þjórsár.
Slys er ekki hægt að segja að hafi verið tíð í Kúðafljóti. Þó
hafa þar drukknað 6 menn, síðan um aldamót. Tveir við sil-
ungsveiði, einn við selveiði og tveir af hestum á auðu og einn
34
Goðasteinn