Ársrit Torfhildar - 01.11.1990, Síða 6

þrjú
Ferill ritdómara er yfirleitt stuttur og vaxinn þyrnum. Alltaf
eru einhverjir menn út í bæ reiðubúnir að sparka í hann. Það er
hvískrað um klíkuskap; skáldið var með honum í menntaskóla.
Nú, ef skáldið er kvenkyns og rýnirinn karl, þá getur neikvæður
dómur þýtt, ég segi ekki karlrembu, heldur fremur blindu
ritdómarans á kvenlega næmni og reynsluheim. Það er margt að
varast í þessu starfi og mörg er kvölin. En ástæðulaust er að slá
af kröfunum út af tómri manngæsku; manngæska kemur þessu
máli ekkert við. Sá einstaklingur sem ræðst í það að skrifa
ritdóma tekur um leið á sig ýmsar skyldur, dómarnir eru ekki
einkamál hans heldur mál allra lesenda. Þegar ritdómarinn
skrifar undir samninginn skrifar hann um leið undir þær kvaðir
sem ég hef rakið hér á undan.
Og þá er best að gera hlé á ræðuhöldunum og snúa sér að
bláköldum staðreyndum; hvernig standa íslenskir
blaðagagnrýnendur sig?
fjögur
Þegar orðið menning er nefnt, þá stökkva menn varla á fætur
og garga "DV". Þrátt fýrir Menningaverðlaun get ég ómögulega
tengt orðið "menning" við blaðið. DV sýnir henni áhuga svona
tvisvar á ári, og þá stutt í einu. En af einhverjum dularfullum
orsökum hafa þeir oft getað hampað frambærilegum
ritdómurum. Einn þeirra er Örn Ólafsson.
Ekki veit ég úr hvaða búningsherbergi Örn kom, en hann var
mættur á ritvöllinn sem bókmenntagagnrýnandi upp úr 1984.
Örn er yfirleitt óhræddur við að taka afstöðu, hrópa skáld niður
eða skreyta með húrrahrópum. Oftast byrjar hann dóminn með
stuttum formála, spjalli um bókina og höfundinn. Síðan birtir
hann eitt til tvö ljóð, greinir þau, togar og teygir. Ef pláss er birtir
harrn eitt ljóð í lokin sem sýnishorn. Ég verð að viðurkenna að
mér finnst dulítið undarlegt að maðurinn þurfi að ríghalda í þessa
vinnuaðferð. Jú, að vísu gengur hún stundum upp, en það hlýtur
að teljast vafasamt að beita þessari aðferð oft í þeirri umgjörð
4