Víðförli - 01.09.1947, Blaðsíða 65

VIÐ MALELDA
191
atriðum þessa evindis. Hún átti að
koma í síðasta hefti þessa rits og var
þá fullsett, en varð að bíða sökum
rúmleysis. Það virðist ástæða til að
spyrja: Ef þröngsýni og bókstafstrú
kirkjunnar veldur henni alvarlegum
örðugleikum enn, hvað er þá orðið
starf „liberalismans“ í 30 ár? Hver er
þá árangurinn af undanslætti liðinna
áratuga? Er ekki einmitt prestafæðin
talsvert alvarleg áminning til kirkj-
unnar um, að ekki sé allt fengið með
því að vera sem samþykkilegastur?
Væri sú grunsemd eða getgáta rétt,
uð orsök prestafæðarinnar hér á
landi sé hræðsla ungra manna við „úr-
Htar“ kenningar fornra játninga,
hvernig víkur því þá við. að nágranna-
kirkjur vorar, sem hafa Aerið miklu
fastheldnari á játningar og kirkjulega
hefð í (illu tilliti. en þjóðkirkja Jslands,
eiga alls ekki við þennan A'anda að
stríða, þar er meira lramboð kandi-
data til prestsstarfs en þörf er fyrir?
Mætti ekki eins geta ]>ess til, að orsök
þessa vandamáls íslenzku kirkjunnar.
eða a. m. k. ein orsök þess, sé sú, að
kirkja vor liafi mjög um of gripið til
þess ginningarráðs að veita hálar og
úljósar upplýsingar um grundvöll sinn.
kenningu og markmið?
Þau ummæli eru höfð eftir kunnum
uianni, sem gegndi prestsstarfi um hríð,
€n lagði það niður af trúarástæðum,
að guðfræðideildin hafi skilið við hann
1 kviksyndi, hann hafi orðið að skríða
bl annars hvors lands. Ilér skal enginn
dómur lagður á sanngirni þessara
ummæla. En þau mega koma fram
sem krókur á móti því tíðkaða
bragði að telja ,,kreddufestu“ og
>.-bókstafstrú“ eitt hið mesta andstreymi
kirkjunnar. Þetta getur efalaust verið
óhollt, ef of er á, en hafi þetta háð
guðfræðideildinni og hamlað viðgangi
kirkjunnar á Islandi um næstliðin ár,
þá fer margt að verða „skrítið í Har-
moníu“.
Aldamótaguðfræðin eða „liberalism-
inn“ reyndist hvergi Ivftistöng kirkju-
lífinu. Hann hafði hvorki málróm Jak-
obs né hendur Esaús og hefur því bless-
unarlaus gengið til starfs í kirkjunni —
og runnið sitt skeið á enda víðast hvar
— nema hér. Og einmitt hér er presta-
fæð, sem ekki á sinn líka í nálægum
löndum, sízt þeim, sem lcngst eru kom-
in í jákvæðri, kirkjulegri guðfræði. Ég
veit ekki um únítara-félögin í Ameríku.
Vera má, að þau eigi erfitt með að fá
unga menn til þess að takast á hend-
ur kennimannsstörf í söfnuðum sín-
um. Mér kæmi það ekki á óvart.
Engum er hollt að flýja sjálfan sig.
Kirkjunni ekki heldur. Hún bjargar
ekki framtíð sinni með því að flýja
fortíð sína. Það er auðlegð hennar, cn
ekki andstreymi í dag, að hún stend-
ur á herðum margra kynslóða, er „um-
kiingd fjölda votta“, sem margir hafa
helgazt í sannleikanum. Vér eigum ekki
að dýrka þá, ekki lúta ]>eim í blindni,
menn voru þeir sem vér og einn er
Drottinn. En vér megum vera þakklátir
fyrir vitnisburð þeirra, ekki sízt, þegar
]ieir tala meitlað mál játninganna. Eg
hef aldrei heyrt annað en að auð-
mýkt sé kristileg dyggð. Og ekki er hún
sama og þýlyndi. Vottar Krists meðal
kynslóðanna eiga kröfu til þeirrar auð-
mýktar af vorri hálfu, að vér veitum
])eim áheyrn og sökum ]>á ekki um að
hafa misskilið kristindóminn eða rang-
fært hann, fyrr en vér höfum hugsað og