Búreisingur - 15.05.1902, Síða 1

JÓAN PETUR UPPI í TRÓÐ,
rpvey smá mistok í grein míni um Jóan Petur uppi í Trðð í
í fyrstu bók av »Búreisingi«, blaðsíðu 17, fari eg her at
beina. Bróðir Jóan Peturs æt Jákup Pauli og ikki Jóan Pauli,
og Jákup Pauli var hin yngri, ikki hin eldri bróðirin.
A. C. Evensen.
heiduu Norhbúgvarnir at gera viking viða hvar inn á tey kristnu lonđini.
Danskir víkingar Iðgdu inn undir seg Danalagið í Anglandi og lands-
partin Normandie í Frakklandi. Svenskir víkingar stovnaðu hinumegin
Eystui'sjógvin eitt stórt ríki, Garðaríkið; av tí vax seinri Rusland framm.
Norskir víkingar grundaðu ymis smáríki á teim skotisku oyggjunum og
á írlanđi, og teir bygdu Føroyar, ísland og Grønland og funnu Vínland
yvir í Ámerika. Um ár 1000 varð Noreg kristnað og oll norsk lond (Før-
oyar 999). Nokur ár fyri varð Danmorlt kristnað. I Svðríki vann kristnin
sigur um ár 1100. — At gera víking lógđu Norðbúgvarnir av, núteirvóru
kristnaðir. Men stríðshugan áttu teir enn. Meðni Evropamenninir fyri
sunnan gjðrdu krossferðirnar til Pálestina, tóku tí Norðbúgvarnir sær fyri
við svðrð i hendi at kristna teirra heiđnu nábúgvar í Eystursjólondunum;
tað vóru teirra krossferðir. Soleiðis kristnaði Svoríki Finland o. u. 1100;
siðan hoyrdi l'inland saman við Svðríki til 1809. Danskarnir gjðrdu kross-
ferðir móti teim heidnu Vendunum, ið búðu í landnorðingshorninum av tí
núveranđi Týsklandi, og kongurin i Danmði’k bleiv kongur í heila Vend-
landi. Men o. u. 100 ár seinri misti Danmðrk Veuđland, sum Týskarnir
tóku, og tey næstu 100 árini var Danmork komin í ðrmundarhús, men
reistist tó aftur á fót. O. u. 1400 blivu ðll trý norðurlondini knýtt saman
í eitt ríki av tí donsku drottningini Margretu; men longu mansævi seinri
var hetta sambandið millum landanna brostið aftur. Danmork og Noreg
vóru tó enn saman í einum ríki (líkatil 1814), men stóðu hereftir í 800 ár
íðuliga í barđaga við Svði'iki, og hetta spilti gjðgnum tiðii'nar ta megi,
Norðui'londini annars kundu átt.
6