Helgarpósturinn - 11.05.1979, Blaðsíða 20

20
VERKALÝÐSBLÓK-
IN SELUR SIG
Bandarisk. Argerö 1977. Leikar-
ar: Richard Pryor, Harvey
Keitel, Yaphet Kotto. Handrit:
Paul og Leonard Schrader.
Leikstjóri: Paui Schrader.
Höfundur þessarar myndar er
Islenskum biógestum ekki meö
öilu ókunnur, þar sem hann hefur
gert handrit aö a.m.k. tveim
myndum sem hér hafa veriö
sýndar. Taxi Driver og The
Yakuza. Blue CoHar er hins vegar
fyrsta kvikmyndin sem Schrader
leikstýrir s.iálfur. ... .
Sögusviöiö er bilaverksmiöja í
bjarga eigin fjárhag. Sem slikt
misheppnast rániö, en þeir félag-
ar komast á snoöir um gæpsam-
lega starfsemi verkalýösfélags-
ins. 1 fyrstu hyggja þeir eingöngu
nota þær upplýsingar sem þeir
hafa til aö afla þess fjár sem þeir
fengu ekki meö ipnbrotinu, en
baráttan snýst brátt upp í þaö aö
koma frá spilltrí stjórn félagsins.
Schrader gefur heldur ófagra
lýsingu á verkalýöspólitik i
Bandarikjunum meö þessari
mynd. Hvort sem þaö er trún-
aöarmaöur verkanlanna eöa aör-
ir leiötogar, þá er þeirra siðasta
hugsun sii aö starf þeirra veröi
Kvikmyndir
eftir Guölaug Bergmundsson
Detroit, þar sem verkamönnum
er stööugt haldiö viö efniö á færi-
böndunum. Þrungiö andrúmsloft-
iö sem þar rikir er gefið til kynna
strax i' upphafi myndarinnar,
þegar Schrader sýnir okkar
mennina viö stórar vinnuvélar og
undirstrikar það meö mjög takt-
föstum blús, þar sem vel kemur
fram einhæfni vinnunnar.
Þrir vinnufélagar og vinir
ákveða aö ræna peningum verka-
lýðsfélags verksmiöjunnar til aö
verkamönnum til góöa. Einungis
erhugsaöum aö mata sinn eiginn
krók og með öllum tiltækum
ráöum, Þaö sem verst er, og þaö
sem gerir myndina svartsýna er
sú staöreynd aö allt geta þeir
keypt meö peningúm, jafnvel
höröústu andstæöinga sina. Þeir
sjá til þess aö etja verkamönnum
saman, þannig aö aldrei er hægt
aö koma á neinum breytingum.
Dollarinn reddar öllu og færi-
böndinhaldaáfram aöspýta út úr
sér dollaragrinum.
Fer aö rætast úr húsnæöisvanda
Alþýöuieikhússins? Hér er veriö
aö vinna að leikmynd I næstu
uppfærsiu þess, Blómarósum eft-
ir ólaf Hauk Simonarson, og það
er einmitt hann sem þarna tekur
til hendinni meö öörum Alþýöu-
leikhúsmanni.
ALÞÝÐ ULEIKHtJSIÐ í
LEIT AÐ HÚSNÆÐI
Grundvöllur fyrir hendi, segir Alþýðu-
leikhúsfólk um reysluna af vetrarstarfinu
,,Viö teljum aö þaö sé
grundvöllur til aö starfrækja enn
eitt atvinnuleikhús hér I borginni.
Aösóknin hjá okkur I vetur hefur
sýnt þaö”, sagöi Sigfús Már
Pétursson framkvæmdastjóri
Alþýöuleikhússins, þegar Helgar-
pósturinn haföi samband viö
hann, og spuröi um reynsluna af
starfinu I vetur.
„Viö þurfum bara aö leita okk-
ur að stærra húsnæöi, þvi þaö sem
viö höfum til umráða núna er
mjög óhentugt. Einnig þyrftum
viö aö fá meiri styrki frá riki og
borg til aö geta borgað fólki kaup.
Eins og stendur er allt starf hér
unnið i sjálfboðavinnu og þaö er
ekki aö búast við þvi aö fólk vinni
kauplaust til eilifðarnóns. Viö
fengum fjórar milljónir frá borg
og þrjár frá riki og vonumst til að
þaö veröi framhald á þvi og aö
framlögin fari hækkandi. Við
réðumst i það aö kaupa bil og fór-
um strax með eitt verkiö, Vatns-
berana, vestur á firöi, en þaö er
eitt af markmiðum Alþýöu-
leikhússins að fara með sýn-
ingarnarum landiö. I júli munum
viö svo fara meö Viö borgum
ekki, viö borgum ekki, eftir Dario
Fo I sýningaferð, og Blómarósir
eftir Ólaf Hauk Simonarson fer 1
ágúst”.
— Hvernig er meö húsnæöis-
málin?
„Viö höfúm augastað á nýju
húsnæöi I miðbænum, sem myndi
henta vel fyrir starfsemi okka:.
Viö höfum haft samband við
forráöamenn þessa staöar og
bíöum eftir aö heyra frá þeim”.
—GB.
Ein öflugasta djassplötuút-
gáfa evrópsk er SteepleChase
danans Nils Winthers. A sl. sex
árum hefur hann gefiö út nokk-
úö á annaöhundraö hljómplötur
og af tónlistarmönnum sem
veriö hafa á samningi hjá
SteepleChase má nefna Dexter
Gordon, Nils-Henning Orsted
Pedersen, Duke Jordan og
Horace Parlan. Auk þeirra hafa
Anthony Braxton, Stan Getz,
Archie Shepp og Ben Webster
unniö fyrir SteepleChase svo
einhverjir séu nefndir.
Dexter bjó lengstum i Kaup-
mannahöfn á árunum 1962 til
1976 og hljóöritaði þá mikiö fyrir
SteepleChase, þarámeöal nokk-
ur sin bestu verk. Elstu upptök-
urnar eru frá 1962 þar sem
Dexter leikur meö triöi
pianistans Atla Björns. Nýlega
kom á markaöinn plata meö
heyrt kvartettplötu meö Dexter
sem ekki er góö enda er hann
einhver hugmyndarikasti
spunameistari djassins.
The Apartment (SCS-1025)
var tekin upp 1974, Drew á
pianó, Niels-Henning á bassa og
Albert „Tootie” Heath á
trommur. Tootie leysti Aleks
Riel af hólmi á Montmartre er
Aleks hélt til náms I Bandarikj-
unum 1966. Hann er bróöir
Percy og Jimmy Heath.
Swiss Night 1-3 (SCS 1050 og
1090, sú þriöja er nýkomin út
(SCS-11101 þar syngur Dexter
Jelly Jelly). Þessar plötur eru
teknar upp á djassfestivali I
Zurich 1975. Þar leika meö
Dexter þeir Kenny, Niels-Henn-
ing og Aleks. Frá sama ári eru
Stable Mable (SCS-1040) meö
Horace Parlan á pianó,
Niels-Henning og trommu-
Sam Jones á bassa og A1 Foster
á trommur.
Ogetið er einnar plötu Dexter
Gordons á SteepleChase: More
Than You Know (SCS-1030).
Þetta er fyrsta einleiksplata
Dexters meö stórri hljómsveit,
hljóðrituö i Kaupmannahöfn i
febrúar og mars 1975. önnúr
plata Dexters meö stórri hljóm-
sveit: Sophisticated Giant
(Columbia JC 34989) kom út
1977. Sú plata er öllú venjulegri,
án strengja og rafmagnshljóð-
færa, útsett af Slide Hampton og
býr ekki yfir sama kraftbirtingi
og More Than Yoú Know.
Palle Mikkelborg útsetti tón-
listina og stjórnar tuttugu
manna hljómsveit sem leikur
meö Dexter. Palle var kosinn
djassleikari ársins 1968 I Dan-
mörku, en þá haföi hann ma.
leikiö meö dönsku útvarps-
Dexter blæs,
DEXTER OG STEEPLECHASE
Dexter hljóöritaöi fyrst meö
Kenny Drew fyrir Blue Note,
hefur æsispennandi millikafla
þarsem Niels-Henning „blæs” á
bassann I tvisóló meö Dexter,
þessum upptökum ásamt
nokkrum frá 64, Cry Me A River
(SCS-6004) og Cheese Cuke
(SCC-6008)
Mebal fyrstu hljómplatna
SteepleChase voru hljóöritanir
meö Dexter og altósaxafón-
leikaranum Jackie McLean,
rýþmasveitina skipuöu Kenny
Drew, pianó, Niels-Henning
örsted Pedersen ,bassa og
Aleks Riel, trommur. Voru
þetta upptökur frá klúbbkvöld-
um i Montmartre, sem þá var til
húsa I Store Regnegade, I júli
1973: The Meeting (SCS-1006) og
The Source (SCS-1020).
Sjö kvartettplötur hefur
SteepleChase gefið út með
Dexter, en þaö hljómsveitar-
form hentar Dexter best, þá er
hann eini blásarinn og ekkert
heftir hann á flúginú. Allar
þessar kvartettplötur eru frá-
bærar, satt aö segja hef ég ekki
leikaranum Tony Inzalaco, en
hann er amersikur og hefur
starfaö lengi i Evrópu, Bouncin’
With Dex (SCS-1060), meö
Niels-Henning, Tootie og
katalónska pinaósnillingnum
blinda Tete Montiliu. Þessar
plötur aö Swiss Night sérfunni
undaskilinni, eru allar hljóörit-
aöar i Rosenberg stúdeióinu i
Kaupmannahöfn.
1976 var Biting The Apple
(SCS-1080) hljóöritað I New
York meö Barry Harris á pianó.
hljómsveitinni, sem óefað er I
hópi allrabestu stórhljómsveita
djassins enda hafa menn á borö
viö Dizzy Gillespie, Clark Terry
og Thad Jones unniö mikiö meö
henni. Sama ár vann kvintett
hans og Aleks Riels til verð-
launa á Montreux djasshátið-
inni og kom fram á Newport-
festivalinu. Palle og Kenneth
Knudsen eru helstu aflgjafar
hljómsveitarinnar Enterance,
sem kölluö hefur verið Weather
Report Evrópu þótt i mörgu sé
hún frábrugðin WR, rýþminn
tam mun léttari.
Verkin á plötunni eru sex.
Titillagið eftir Youmann og
Naima Coltranes eru
hvorutveggja ljúfar ballööúr
þarsem leikúr Dexters og
hijómsveitarinnar er saman-
vafinn á undurfagran hátt. Good
Morning Sun eftir stjórnandann
hefst á hljómsveitarkafla
þarsem strengir og raddir eru
alsráðandi þartil Dexter brýst
fram i kröftugum slóló með
websteriskum skjálfta og
falsettum á stundum, þetta er
einn af þeim sólóum sem hittir
beint á hjartastaö og þegar hon-
um er lokiö og hljómsveitin tek-
ur viö þá, vá og svitinn strokinn
af enni. Þrjú verkanna eru eftir
Dexter: Tivoli, þarsem Idress
Suileman, einn af gömlu bepop-
meisturunum sem alltof sjaldan
heyrist I á plötum, er einleikari
á flýgilhorn, Ernie’s Tune, sem
The Girl With The Purple Eyes,
þarsem strengirnir fá fri og
brassiö og rafmagniö er alsráö-
andi ásamt Dexter. Niels-
Henning á rafmagnsbassa,
Thomas Clausen á rafmagns-
pianó, Kenneth Knudsen á
synþesæser, Aleks Riel leysir
Ed Thigpen af á trommunum
enda vanur rafmagnsvæðing-
unni úr Savage Roes. En Dexter
heldur sinu striki, fraseringarn-
ar jafn safarikar, sveiflan jafn
heit.
More Than You Know er
metnaöarfyllsta verk Dexters
til þessa og hefur tekist meö
ólikindum vel. Ég skipa henni
hiklaust á bekk meö bestu
kvartettplötum hans ss. Go og
Swingin’ Affair (Blue Note 84112
og 84133) og The Apartment og
Swiss night 1—3.
SteepleChase plötur Dexters
Gordons má panta hjá Jazz-
vakningu.