Helgarpósturinn - 02.08.1984, Blaðsíða 19

„Þetta eru topparnir í
40 titla hópnum,"
segir Silja.
„Byrjar á endanum
og endar á byrjuninni“
segir Silja Aöalsteinsdóttir um vœntanlega
bók hjá Máli og menningu
,,Það er afsvo mörgu að taka",
sagði Silja Aðalsteinsdóttir hjá
Máli og menningu um væntanleg-
,ar bækur frá forlaginu. ,,Bíddu nú
við. Hvar á ég að byrja? Þetta eru
einir fjörutíu titlar. “
„Við gefum út endurminningar
Sigurðar heitins Thoroddsen verk-
fræðings í haust. Endurminningar
sínar skrifaði hann siðustu tíu árin
sem hann lifði. Ég er búin að lesa
helminginn og get borið vitni um
að bókin er alveg æðislega
skemmtileg. Sigurður fæddist um
aldamótin, varð stúdent um 1920
og nam síðan í Kaupmannahöfn. í
bókinni segir hann mýgrút sagna
af mönnum sem fyrir okkur eru
hálfgerðar þjóðsagnapersónur.
Mikið rit um Skaftárelda er
væntanlegt frá okkur. Þar er um að
ræða samtímaheimildir og nýjcir
greinar en þetta verður grundvall-
arvísindarit ætlað almenningi.
Þegar fjailað hefur verið um þetta
efni, Móðuharðindin og fleira, hef-
ur nefnilega mest verið byggt á
þjóðsagnaefni sem er lítið grund-
að, en um slíkt er ekki að ræða nú.
Svo eru ýmsar merkilegar þýdd-
ar skáldsögur. „Glæpur og refsing"
eftir Dostojevskí í þýðingu Ingi-
bjargar Haraldsdóttur sem hún
þýðir beint úr rússneskunni. Þetta
er dýrindis bók og alveg gullvægur
texti frá Ingibjörgu, ein mesta bók
sinna tíma. Hún hefur komið út á
íslensku áður en var þá þýdd úr
dönsku og danska útgáfan hafði
svo aftur verið þýdd úr þýsku.
Verðlaunabók Norðurlandaráðs
,dólaóratorían“ eftir Göran Tun-
ström í þýðingu Þórarins Eldjáms
er á þessum lista og ný þýðing Þor-
geirs Þorgeirssonar á „Glötuðum
snillingum" eftir William Heine-
sen. Hann er að verða búinn að
þýða lífsverk Heinesens á íslensku.
Þetta eru topparnir í 40 titla hópn-
um“, sagði Silja.
Aðspurð sagði hún að íslensku
skáldsögurnar yrðu þrjár, allt Scim-
tímaverk. „Ein eftir Árna Berg-
mann, „Með kveðju frá Dublin“
sem er ástar- og glæpasaga.
Bókin „Þel“ er eftir Álfrúnu
Gunnlaugsdóttur. Það er ekki gott
að segja um hvað sú bók er. Hún er
mjög spennandi og óvenjuleg.
Svipuð að stíl og smásagnasafnið
„Af mannavöldum" sem kom út í
hitteðfyrra. Það má segja að Álfrún
byrji á endanum og endi á byrjun-
inni.
Loks er svo kafkaeska skáldsag-
an ,A4aður og haf“ eftir Véstein
Lúðvíksson."
Onnur bókaforlög kváðust ekk-
ert geta gefið upp um væntcinlegcir
bækur frá þeim. Þeim þótti víst við
Helgarpóstsmenn vera nokkuð
snemma á ferðinni á bókamark-
aðnum að þessu sinni.
-GHS
KVIKMYNDIR
Taka tvö tekst vel
eftir Árna Þórarinsson
Stjörnubíó: Einn gegn öllum - Against All
Odds.
Bandarísk. Árgerð 1983. Leikstjóri: Taylor
Hackford. Aðalhlutverk Jeff Bridges,
Rachel Ward, James Woods, Alex Karras,
Richard Widmark, Jane Greer.
Ameríkanar gera mikið af því þessi miss-
erin að endurtaka gamlar myndir. Þannig er
hin nýja mynd Stjörnubíós, Against All
Odds, nútímaútgáfa af sígildri B-mynd
Jacques Tourneaur, Out of the Past, frá
1947. Myndir Toumeaurs vekja æ meiri
hrifningu eftir því sem árin líða, enda fágað-
ir og ljóðrænir svart-hvítir þrillerar sem
láta lítið yfir sér en leyna hins vegar á sér.
Paul Schrader endurgerði fyrir fáum árum
Cat People Tourneaurs með sæmilegum
árangri. Out of the Past hef ég því miður
ekki fengið tækifæri til að sjá en dóttur-
mynd hennar, Against All Odds, er fjári
heillandi spennumynd, fallega tekin, fallega
leikin, fallega byggð á flestan hátt.
Sá trausti og aðlaðandi leikari Jeff
Bridges leikur hér atvinnufótboltamann í
Kaliforníu sem er á útleið vegna meiðsla. Út
úr neyð þiggur hcinn starf hjá vafasömum
kunningja, ríkum næturklúbbseigcinda, sem
‘einhver magnaðasti leikari Amerikana af
yngri kynslóð, James Woods, leikur: Hann á
að elta uppi kærustu Woods, auðmanns-
dóttur sem sú fagra og fína Rachel Ward
leikur. Hún hefur stokkið á brott til Mexico.
Þetta verkefni reynist Bridges örlagari'kt.
Bridges og Ward -
ástir i vítahringnum.
Hann fellur sjálfur fyrir konunni og læsist
um leið inní skuggalegum vitahring glæpa
og spillingar.
Taylor Hackford, sem áður hefur gert
slappar miðlungsmyndir einsog The Idol-
maker og An Officer and a Gentleman, sýnir
í Against All Odds miklar framfarir. Myndin
er bæði fönguleg á að horfa og með snarpri
spennu, áhugaverðum personum og góðu
plotti, sem reyndar fær heldur vandræða-
lega úrlausn. Endalokin eru veikcisti punkt-
urinn í myndinni. Fram að þeim er Against
All Odds fyrsta flokks afþreyingarmynd sem
allir ættu að hafa gaman af.
Astir íþróttakonunnar
Tónabíó: Personal Best.
Bandarísk. Árgerð 1981. Handrit og leik-
stjórn: Robert Towne. Aðalhlutverk Mariel
Hemingway, Patrice Donnelly, Scott Glenn.
Fjalli bíómynd um lesbískar frjálsíþrótta-
konur þá verð ég að viðurkenna að ég hef
meiri ahuga á þeirri staðreynd að konumar
eru lesbískar en því að þær em frjáls-
íþróttakonur. Personal Best fjcillcir um
lesbískar frjálsíþróttakonur og fyrir minn
smekk fjallar hún of mikið um íþróttir og of
lítið um lesbisma. Og lýsir það auðvitað
meir mínu innræti en myndinni.
Fyrstu rammarnir sýna afturámóti strax
að Personal Best er vönduð mynd og vel
hugsuð: Við sjáum jörð í nærmynd, á hana
falla dropcir; er að byrja að rigna? er einhver
að gráta? Með einkar skemmtilegri mynda-
töku kemur í ljós að jörðin er hlaupabraut,
og droparnir em sviti ungrar íþróttcikonu,
Mariel Hemingway. Personal Best fjallar um
þessa stúlku, — hvemig hún kynnist ann-
arrri iþróttakonu, Patrice Donnelly, sem er
lengra komin á þeirri framabraut sem
hlaupabrautin er, hvemig þau kynni leiða
hana og þær báðar fram á við undir leið-
sögn harðskeytts þjálfcira, Scott Glenn, og
ekki síst hvernig þau koma á flóknu ástar-
sambandi og meðfylgjandi samkeppni um
árangur og ástir og vináttu, og loks Scim-
bandsslitum.
Robert Towe, höfundur hins listagóða
handrits að Chinatown, teflir að mörgu leyti
djarft í þessu fyrsta leikstjómarverkefni
sínu. Árangurinn er athyglisverður. Ég hefði
samt kosið, eins og minnst var á með öðm
orðalagi hér í upphafi, að hann hefði ein-
beitt sér meir að persónuleikum kvenn-
anna, og annars fólks í kringum þær. Miðað
við þær tilfinningar sem krauma undir niðri
Mariel Hemingway
sprettir úr spori í
Personal Best.
í þessu efni finnst mér að Towne hefði mátt
veita þeim meiri útrás í myndinni á kostnað
ansi langra innslaga af íþróttavellinum, sem
að sönnu eru oft fantavel kvikmynduð af
meistaranum Michael Chapman og fimlega
klippt. PersonaJ Best er vel leikin, en aðal-
stjörnurnar tvær, Hemingway, sem er dug-
leg og metnaðarmikil leikkona en dálítið
ósjarmerandi, og Donnelly, sem er sjálf
frjálsíþróttakona en vel frambærilegur leik-
ari, fá ekki að vinna hlutverk sín til fulls.
Aðeins Scott Glenn, skarpleitur og spennt-
ur leikari, nær '/emlegri dýpt í persónu
þjálfarans. Personal Best er að mörgu leyti
hin merkilegasta mynd, en heldur löng og
yfirborðsleg. Ég býst við að Bjami Felixson
sé ósammála.
Eg fer í flissið
Austurbæjarbíó: Ég fer í fríið — National
Lampoon ’s Vacation.
Bandarísk. Árgerð 1983: Handrit. John
Hughes. Leikstjóri: Harold Ramis. Aðalhlut-
verk Chevy Chase, Beverly d'Angelo, Imo-
gene Coca, Randy Quaid.
Tvær helstu húmorverksmiðjur, annars
vegar Bretlands og hins vegar Baíndaríkj-
anna, eiga afurðir á bíómarkaðnum í
Reykjavík þessa dagana. Breska Monty
Pythongengið leysir lífsgátuna í Laugarás-
bíói, eins og frá var greint í síðasta Helgar-
pósti, og nú sýnir Austurbæjarbíó nýjustu
vöruna frá Natoncil Lampoonhópnum
bandaríska.
National Lampoon er bandaríski Spegill-
inn, — samviska þjóðarinnar uppmáluð í
ansi grófum og gráum gálgahúmor. Upp-
runalega var National Lampoon ventill fyrir
háskólahúmorista, en áður en þeir vissu af
var blaðið orðið útbreitt gríntímarit og hef-
ur vegur þess farið vaxandi æ síðan. Aðal-
blaðið okkar hér á HP skuldar t.d. National
Lampoon talsvert. Aðstandendur National
Lcunpoon komust þó fyrst í feitt þegar jDeir
tóku sig til og gerðu bíómyndina National
Lampoon’s Animal House eða Deltaklíkan.
Þeir framleiddu og skrifuðu handritið sjálf-
ir, fengu John Laindis til að leikstýra og
sóttu fjölskrúðugan leikhópinn einkum í
sjónvarpsþáttinn Saturday Night Live, sem
getið hefur af sér flestar skærustu grín-
stjörnur Ameríku seinni árin, — John
Belushi heitinn, Dan Aykroyd, Bill Murray,
Gilda Radner, Eddie Murphy og Chevy
Chcise, sem fer með aðalhlutverkið í Vaca-
tionmyndinni. Animcd House sló eftirminni-
lega í gegn, enda groddafengin og snargalin
lýsing á Scimfélagi heilagra í cimerískum há-
skóla.
Svo vildu þeir National Lcimpoon-menn
halda áfram að græða og gerðu Meatballs
(National Lampoon fer í sumarbúðir) og
Stripes (National Lampoon fer í herinn). En
þetta gerðu þeir með því að þynna út þá
formúlu sem fengin var með Animal House
og fcira sjálfir að leikstýra æ tilþrifaminni
handritum. Sá róttæki og blygðumarlausi
húmor sem engu eirði í Ánimal House varð
æ penni og daufari.
Þessi þróun heldur því miður áfram í
National Lcimpoon’s Vacation. Reyndar er
handrit eins af hinum upphaflegu Lam-
poonskrifurum, John Hughes, ekki sem
verst þótt í því séu vissulega margar eyður
og slæmar. Myndin fellur fyrst og síðast á
steindauðri leikstjóm Harold Ramis, annars
skrifara sem þurfti endilega að prófa leik-
stjórn í Stripes og hefur ekkert lært af þeim
mistökum. Nokkrir flisspunktcir em auðvit-
að í þessari sögu af amerískri kjarnafjöl-
skyldu í baráttu upp á líf og dauða við að
komast á áfangastað í fríinu, — fjöllista-
garðinn Walley World, en þeir em of fáir og
strjálir. Þetta hefði sannarlega getað orðið
bráðfyndin pílagrímsferð innfæddra til fyr-
irheitna landsins. Ég fer í fríið er hins vegar
afsláttarmiði í ferð sem aldrei er farin.
HELGARPÓSTURINN 19