Morgunblaðið - 19.08.1965, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLADID
nmmtudagu'r 19. ágúst 1965

Útgefandi:
Framkvæmdastj óri:
Rítstjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Auglýsingar:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Áskriftargjald kr. 90.00
1 lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22460.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
FRAMLEIÐSLA
FISKRÉTTA
Forsetinn og skáldiö
Þegar Johnson for skáldavillt
og vitnaði í Arnold í stað koivels
SKÁLD eitt í Bandaríkjun-
um, Robert Lowell, hefur jafn
an verið á öndverðum meiði
við forseta sinn í Vietnam-mál
inu og ekki farið dult með.
Honum var boðið til júní-
veizlunnar miklu, sem John-
son hélt bandarískum rithöf-
undum, skáldum og fjölda
annarra listamanna í Hvíta
húsinu, en lýsti því yfir opin
berlega, að sannfæring sín
meinaði sér að sitja þetta boð
og fór hvergi.
Johnson vildi fara að skáld
inu hóglega og ákvað að vitna
í eitt ljóða hans í einhverri
ræðu sinni og vita, hvort ekki
breyttist til bóta um viðhorf
Robert Lowell
Lowells. En þá tókst svo ó-
hönduglega til, að þessi við
leitni forsetan „kollsigldi sig
á „Doverströndu“ eins og
dagblaðið „Washington Star“
komst að orði.
Johnson forseti
í blaðinu sagði svo frá at-
viki þessu, að ræðuritarar for
setans hefðu setið að samn-
ingu ræð’u, sem hann átti að
flytja æskufólki, er starfaði á
vegum ríkisstjórnarinnar í
sumarleyfi sínu og ákveðið
að beita þar fyrir sig tilvitn-
un í eitthvert Ijóða Lowells,
því hann væri svo vinsæll af
æskufólki.
Kom þá aðvífandi einn
heimildakönnuða Hvíta húss-
ins með ágæta tilvitnun, sem
fundinn var staður í fyrr-
greindri ræðu. í henni segir
forsetinn m.a.: „Skáldið Ro-
bert Lowell er ekki yfirmáta
hrifinn af öllu því, sem gert
er hér í Hvíta húsinu. En
sjálfur hef ég mestu mætur á
einu ljóða hans, þar sem hann
segir: „For the world which
seems to lie out before us
like a land of dreams". Það
eru orð að sönnu nú á þessum
Matthew Arnold
stórkostlegu tímum — því við
lifum sannarlega á stórkostleg
um tímum — og við getum
tekið undir með skáldinu og
sagt, að víst standi heimurinn
okkur opinn eins og Drauma-
landið“.
Aðdáendur Lowells í hópi
áheyrenda að ræðu forsetans
undruðust tilvitnunina og rak
ekki minni til að þessi ljóð-
lina fyrirfyndist í verkum
skáldsins. Er betur var að gáð
kom í ljós að Lowell hafði þar
hvergi komið við sögu, heldur
var það brezka 19. aldar skáld
ið Matthew Arnold, sem í
frægu Ijóð sínu um „Dover-
ströndu“ lýst óhug þeim og
ótta, er ágengni nútíma menn
ingar vakti honum. Ljóð þetta
sem oft er í vitnað, hljóðar
svo:
Ah, love, let us be true
To one another for the world
which seems
To lie before us like a land
of dreams
So various, so beautiful,
so new,
Framh. á bls.' 23
(^jvo sem kunnugt er, hefur
framleiðsla hálflagaðra
fiskrétta aukizt mikið erlend-
ís á seinustu árum. Sölumið-
stöð Hraðfrystihúsanna og
Samband íslenzkra samvinnu
félaga reka tvær verksmiðj-
ur í Bandaríkjunum, sem
framleiða hálflagaða fiskrétti,
svokallaða fiskstauta og hafa
þessar tvær verksmiðjur náð
nokkuð öruggri fótfestu á
Bandaríkjamarkaði. Tilraun-
ir til þess að setja upp slíka
verksmiðju í Bretlandi tókust
hins vegar ekki sem skyldi,
enda eru þar stórir og sterk-
ir fisksöluhringar, sem ráða
yfir megninu af markaðnum.
En greinilegt er, að þróun-
in í allri matvælaframleiðslu
er sú, að framleiðendur leit-
ast við að framleiða hálflag-
aða matarrétti, sem auðvelt
er og fljótlegt að fullbúa. —
Margs konar slíka rétti má sjá
í verzlunum hér nú, eftir að
liðkað hefur verið til um inn-
flutning á ýmiskonar matvæl
um. Þessi þróun í matvæla-
framleiðslu er mjög athyglis-
verð og íhugunarverð fyrir
okkur, sem framleiðum mik-
ið af þeim. Ef við viljum
auka verðmæti þeirra fisk-
afurða, sem við nú flytjum
úr landi er ein leiðin til þess
sú, að hefja framleiðslu á
fjölbreytilegum hálflöguðum
fsikréttum, sem fljótlegt er
að fullbúa. Þetta mál hefur
að vísu margar hliðar, og við
ýmis vandamál er að fást,
eins og til dæmis það, að í
sumum löndum eru slíkir fisk
réttir í hærri tolli en minna
unnar fiskafurðir.
En fyllsta ástæða er til, að
fram fari ýtarleg rannsókn á
þeim möguleikum, sem felast
í framleiðslu hálflagaðra fisk
rétta og ætti slík rannsókn að
beinast bæði að markaðskönn
un og einnig að því að finna
upp nýja fiskrétti, sem mark-
aðshæfir væru.
Við íslendingar erum svo
stórir framleiðendur á fiski
og fiskafurðum, að við hljót-
um að fylgjast mjög nákvæm-
lega með þeirri þróun, sem
verður í fisksölumálum á
mörkuðum okkar erlendis. —
Greinilegt er, að sú þróun
stefnir nú í þá átt, að fram-
leiða nú í miklu ríkara mæli
hálflagaða fiskrétti og þess
vegna verðum við auðvitað að
béina kröftum okkar og
kunnáttu að þeirri hlið þess-
arra mála. Við verðum
alltaf að gæta þess, að staðna
ekki um of í þeirri fram-
leiðslu eða á því stigi,
sem ef til vill var það,
sem gilti fyrir fimm til tíu
árum. Við verðum a.m.k. að
fylgjast með þróuninni og að
mörgu leyti væri eðlilegt, að
við hefðum nokkra forustu í
þessum málum og beittum
okkur fyrir margvíslegum
nýjungum í framleiðslu fisk-
afurða og fiskrétta. Fiskfram-
leiðendur og sölusamtök
þeirra þurfa að athuga þetta
mál rækilega.
HÖRMULEGAR
FRÉTTIR
A tburðirnir í Los Angeles að
undanförnu, þar sem kom
ið hefur til harðra átaka við
mikinn hóp blökkumanna,
hafa skiljanlega vakið nokk-
urn óhug með mönnum.
Kynþáttavandamálin í Banda
ríkjunum, hafa í vaxandi
mæli krafizt aðgerða stjórn-
arvalda þar í landi og í for-
setatíð núverandi Bandaríkja
forseta og fyrirrennara hans
hafa blökkumenn fengið mik-
ilsverðar réttarbætur. Þrátt
fyrir það gerast þó atburðir,
eins og þeir, sem athygli
manna hefur beinzt að á
Kyrrahafsströnd Bandaríkj-
anna undanfarna daga.
Það er mikill misskilning-
ur, að þau vandamál, sem
Bandaríkjamenn eiga við að
etja, í samskiptum hvítra
manna og svartra þar í landi,
séu auðleysanleg og það er
lítill greiði við blökkumenn
að skrifa um þau mál, eins
og gert er í Þjóðviljanum í
gær, þar sem atburðunum í
Los Angeles er líkt við styrj-
öldina í Vietnam, og hvort
tveggja kallað „barátta hinna
snauðu og örv.æntingar-
fullu gegn kúgurum sín-
um.“ Erfið sambúð manna af
ólíkum litarhætti er ekkert
nýtt fyrirbrigði og alls ekk-
ert sérstakt fyrir Bandarík-
in. Það er til dæmis athyglis-
vert að vaxandi innflutning-
ur fólks frá ýmsum samveld-
islöndum Breta er farinn að
valda miklum erfiðleikum í
Bretlandi og skapa þar marg-
vísleg vandamál og þó eru
ekki nema nokkur ár síðan
Bretar voru fremstir í flokki
þeirra, sem hneyksluðust á
þeim vandamálum, sem
Bandaríkjamenn eiga við að
stríða í þessum efnum.
Kynþáttavandamálin í
Bandaríkjunum leysast ekki
nema á löngum tíma fremur
en annars staðar og vafalaust
mun langur tími líða, þar til
sambúð manna af ólíkum kyn
þætti og ólíkum litarhætti
verður á þann veg, að allir
geti vel við unað. Það er ekki
aðeins um að ræða sambúð
hvítra manna og svartra,
heldur hina ýmsu ólíku kyn-
þátta, sem á þessum hnetti
búa. En hvað sem um það er,
er það samvizkumál og sæmd
armál Bandaríkjamanna, að
sjá til þess, að blökkumenn
þar í landi búi ekki við verri
hlut en hvítir menn á hvaða
sviði sem er. Frumskilyrði
þess er auðvitað að misréttið
sé ekki verndað með lögum
og jafnhliða því, sem unnið
er að því að þurrka út lög-
verndað misrétti hvítra
manna og svartra, verður
einnig að vinna að því, að fá
fram þá hugarfarsbreytingu
hjá bæði hvítum mönnum og
svörtum, sem er grundvallar-
skilyrði þolanlegrar sambúð-
ar þessa fólks, sem á sér svo
ólíkan uppruna.
Valdamestu menn Banda-
ríkjanna hafa nú gengið fram
fyrir skjöldu og tekið forustu
um baráttu gegn því misrétti,
sem blökkumenn hafa búið
við um langt skeið, og von-
andi verður sú barátta til
þess, að ekki þurfi oftar að
berast svo hörmulegar fregn-
ir frá Bandaríkjunum eins
og þær, sem við höfum heyrt
frá Los Angeles að undan-
förnu.
FRAMSÖKNAR-
FORINGJAR Á
FERÐALAGI
ITtanferðir Eysteins og Þór-
^ arins Tímaritstjóra hafa
að vonum vakið verðskuldaða
athygli. Eysteinn Jónsson
lagði af stað í gær til Búlg-
aríu, þar sem hann mun bera
saman bækur sínar um starfs
aðferðir kommúnista við
búlgarska „bændaflokkinn“,
sem auðvitað er ekki nema
nafnið eitt og löngu innlim-
aður í kommúnistaflokk
Búlgaríu. Þórarinn Þórarins-
son fer innan skamms til A-
Þýzkalands en þar er hann
vel kunnugur frá fyrri ferð-
um til harðstjórnarríkis Walt
er Ulbrichts, sem hann virð-
ist leggja sérstaka rækt við,
Ekki er önnur skýring á
þessum langferðum Fram-
sóknarleiðtoganna en sú, að
þeir hyggist nudda sér utan
í kommúnista hér á landi enn
betur en hingað til og koma
sér í mjúkinn hjá hinum harð
snúnu laumukommúnistum,
sem hafa nú vaxandi áhrif á
stefnu Framsóknarflokksins.
Það má með sanni segja. að
Framsóknarforingjarnir sýna
mikla virðingu eða hitt þó
heldur við málstað kúgaðs
fólks, sem býr í þessum tveim
ur auðsveipustu leppríkjum
kommúnista. Kannski er inrl-
anflokksástandið hjá Fram-
sóknarmönnum orðið þannig,
að þeir þurfa ekki síður en
kommúnistar að leggja í lang-
ferðir til kommúnistaríkj-
anna í A-Evrópu til þess að
flokksræksni þeirra lafi sam-
an.