Morgunblaðið - 27.02.1969, Qupperneq 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 27. FEBRÚAR 1»69
tJltglefiamdi H.f. Ánvalmr, Reykjaivlk.
Fxamkvíem.dastj óri Haraldur Sveinsaon.
ŒUtstjórai' Sigurður Bjarniason frá VigW.
Matthías Jdhanness'en.
Eyjólf ur Konráð Jónsaon.
RitstjómarfuIItrúi Þorbjörn Guðimundsson.
Fréttaigtjóri Bjiöirn Jólhannsison!.
Auglýsinga'stjórj Árni Garðar Krisitin'sson.
Ritstjórn og afgreiðsla Aðalstræti 6. Sími 10-103.
Auiglýsingaa? Aðalstræti Ö. Síml 22-4-SO.
Ájskriftargj'ald kr. 100.03 á m’ánuði innanilainids.
í lausasölu kr. 10.00 eintakið.
UTANRÍKISSTEFNA
ÍSLANDS
¥ Tmræður þær, sem urðu um
^ utanríkismál á Alþingi
sl. mánudag leiddu glögglega
í ljós, að grundvöllur hinnar
íslenzku utanríkisstefnu, sem
lagður var á árunum eftir
heimsstyrjöldina síðari, er
~jafn traustur nú sem fyrr og
að sú stefna í utanríkismál-
um, sem þá var mörkuð er í
sínu fulla gildi enn þann
dag í dag. Er það sérstakt
fagnaðarefni okkur íslend-
ingum hversu farsæl utan-
ríkisstefna okkar hefur
reynzt og að framkoma okk-
ar á alþjóðavettvangi hefur
verið með þeim hætti, að
þjóðin hefur áunnið sér ótví-
rætt traust annarra og stærri
þjóða.
Utanríkisstefna íslands
byggir á fjórum meginstoð-
um. í fyrsta lagi náinni sam-
vinnu við hin Norðurlöndin.
I öðru lagi þátttöku í starfi
Sameinuðu þjóðanna. í þriðja
lagi aðild að Atlantshafs-
bandalaginu. Og í fjórða lagi
‘höfum við tryggt öryggi okk
ar með varnarsamningi við
Bandaríkin.
Oft er spurt, hvort eitt-
hvert gagn sé í norrænni
samvinnu og tvímælalaust
hefur á stundum skort á nægi
legan skilning í þeim efnum.
En staðreyndin er sú, að ná-
in samvinna við hin Norð-
urlöndin hefur orðið okkur
til ómetanlegs gagns á al-
þjóðaveftvangi. Meira tillit
er tekið til íslands en ella,
vegna þess að það er talið
eitt af Norðurlöndunum, en
vegur þeirra hvers um sig
og sem heildar er mikill á
alþjóðavettvangi. Um þessar
mundir standa yfir viðræð-
ur við Fríverzlunarbandalag
Evrópu og er ljóst að stuðn-
ingur Norðurlandanna verð-
ur okkur ómetanlegur í þeim
viðræðum. Þess vegna er rík
ástæða til að leggja áherzlu
á eflingu norrænnar sam-
vinnu og þátttöku íslands í
henni.
Síðustu mánuði hefur veru
leg athygli beinzt að starfi
okkar á vettvangi Sameinuðu
þjóðanna, vegna þess að tvær
tillögur, sem ísland flutti á
Allsherjarþinginu í haust,
náðu samþykki og urðu til
að áuka mjög veg íslands í
þessum samtökum. Enginn
þarf að fara í grafgötur um,
að mikil vinna liggur að baki
þessum árangri og hefur
sendinefnd íslands hjá Sam-
einuðu þjóðunum og starfs-
menn utanríkisráðuneytisins
hér heima unnið mikið afrek
með því að leggja þessar
tvær tillögur fram og fá þær
samþykktar.
Um þessar mundir eru 20
ár liðin frá því að Atlants-
hafsbandalagið var stofnað.
Á sínum tíma urðu mjög hörð
átök um það, hvort ísland
ætti að gerast aðili að þessu
bandalagi. Það er til marks
um framsýni þeirra manna,
sem að þeirri ákvörðun
stóðu, að nú hafa margir
áhrifamenn, sem þá voru
andvígir aðild að Atlants-
hafsbandalaginu lýst yfir því
að þeir hafi skipt um skoð-
un og styðji nú þátttöku
okkar í Atlantshafsbandalag-
inu. Á síðari árum hafa
heyrzt þær raddir, að svo
mikil breyting hefði orðið á
ástandi mála í Evrópu, að
ekki væri lengur þörf á slíku
varnarbandalagi. Þær raddir
þögnuðu gersamlega eftir
innrás Sovétríkjanna í Tékkó
slóvakíu og blandast nú eng-
um hugur um, að Atlantshafs
bandalagið verður að starfa
áfram og að við eigum að
halda áfram þátttöku í því.
Sá ótti, sem margir báru í
brjósti við gerð varnarsamn-
jngsins við Bandaríkin, hefur
einnig reynzt ástæðulaus.
Landsmenn verða fyrir litl-
um sem engum óþægindum
af dvöl varnarliðsins, en hins
vegar er miklum meiri hluta
íslendinga ljóst, að hernaðar-
þýðing landsins er slík, að
ekki kemur til mála að hafa
það óvarið, eins og málum
er nú háttað í heiminum.
Varnarsamningurinn við
Bandaríkin hefur reynzt far-
sæl lausn á öryggismálum
þjóðarinnar á viðsjálum tím
um, en auðvitað bera allir þá
von í brjósti, að friðvæn-
legar horfi á alþjóðavett-
vangi, þannig að við getum
tekið öryggismál okkar til
endurskoðunar.
í heild sinni verður ekki
annað sagt en að utanríkis-
stefna hins unga íslenzka
lýðveldis hafi reynzt óvenju
farsæl. Lýðræðisöflin í land-
inu hafa yfirleitt borið gæfu
til að standa saman um þessa
stefnu, a.m.k. alltaf, þegar á
hefur reynt og vonandi verð
ur svo einnig í framtíðinni.
EYSTEINN OG
HELGI ÁBYRGIR
lllalgagn Framsóknarflokks-
ins hefur lýst því yfir, að
það telji miður, að Vinnu-
rjr
UTAN ÚR HEIMI
Apollo 9. á loft á morgun
Tunglferjan þá reynd í fyrsta sinn
EF ALLT gengur að óskum
verður bandaríska geimfarinu
ApolLo 9. skotið á loft frá
Kennedyhöfða klukkan fjögur
að íslenzkum tíma á morgun
(föstudag). Hlutverk þess er
að reyna enn frekar tæki
Apollo farsins og prófa í
fyrsta skipti tunglferjuna, sem
í júní eða júlí á þessu ári flyt-
ur fyrstu tvo mennina niður
á yfirborð tunglsins.
Áhöfnina skipa: James A.
McDivitt, flugstjóri, David R.
Scott, stjórnfarsflugmaður og
Russell L. Schweickart, tungl-
ferjumaður. Skömmu eftir að
Apollo 9 er komið á braut
umhverfis jörðu verður ferj-
an tengd við framhluta stjórn-
farsins og stjórnendur henn-
ar skríða í sæti sínu gegnum
litla lúgu. Ferðin á að taka
alls tíu daga, en það verður
ekki fyrr en á fimmta degi
sem þeir losa ferjuna frá
s’tjórnfarin.u og reyna hæfni
hennar. Þá verða þeir búnir
að reyna vélarnar og allan
tækjabúnað rækilega. —
Skommu eftir að þeir losa
ferjuna frá, munu þeir lækka
flugið og byrja svo að fljúga
henni fram og aftur til að
kanna hvernig hún lætur að
stjórn. Ef allt gengur að ósk-
um munu þeir svo tengja
hana aftur við stjórnfarið og
skríða inn til Scotts.
Geimganga er einnig fyrir-
huguð. Á fjórða degi skríða
þeir McDivitf og Schweickart
gegnum lúguna, inn í tungl-
ferjuna, en í það skiptið fer
McDivitt „ytri leiðina" til
baka. Hann opnar útgöngudyr
ferj.unnar og handlangar sig
yfir að stjórnfarinu, þar sem
hann s'kríður um aðra lúgu.
Geimgangan á að taka tvær
klukkustundif og á meðan
tekur hann Ijósmyndir og
kvikmyndir o. s. fnv.
Einn liður í þessari tilraun
er að reyna geimbúninginn í
lofttómi, en McDivitt verður
klæddur sams konar búningi
og tunglfararnir nota þegar
Schweickart, Scott og McDivitt, fyrir framan tunglferjuna.
þar að kemur. Mest spennandi
augnablik ferðarinnar verða
án efa meðan ferjuflugmenn-
irnir tveir leika listir sínar.
Það er geysimikið nákvæmn
isverk að fljúga tunglferjunni
og tengingin við stjórnfarið
getur verið erfið og hættuleg.
Ef t. d. þeim tekst ekki að
hafa nákvæma stjórn á snún-
ingi faranna, eða ef annað
hvort þeirra byrjar af ein-
hverjum ástæðum að snúast
um öxul sinn eins og Gemini
farið gerði á sínum tíma, er
voðinn vís. Þau geta þá skoll-
ið harkalega saman og annað
eða bæði eyðileggjast. Þess
má geta að ekki er hægt að
lenda ferjunni á móð'Ur jörð,
vega þess hve aðdráttarafl
hennar er mikið.
Geimfararnir þrír eru þó
mjög bjartsýnir eins og venja
er í þeirri stétt og henda jafn
vel gaman að hættunum. Sem
dæmi má nefna að einn blaða-
maður spurði McDivitt hvort
David Scott gæti flogið stjórn
farinu til jarðar einsamall, ef
eitthvað kæmi fyrir ferjuna.
„Já, það hugsa ég. Davy er
minnst að kosti alltaf að æfa
sig í að lenda einn, ég veit
ekki hvers vegna í ósköpunum
hann er að því.“
málasamband samvinnufélag
anna hefur ákveðið að greiða
ekki auknar verðlagsupp-
bætur á laun hinn 1. marz
n. k. og jafnframt vitnar
blaðið í ummæli formanns
Framsóknarflokksins þess
efnis, að Framsóknarflokkur-
inn telji það „óðs manns æði
að fella nú niður verðlags-
uppbætur á laun.“
Vegna þessara ummæla
Framsóknarblaðsins er
ástæða til að vekja athygli
á, að ákvörðun um þetta
efni hefur auðvitað ekki ver-
ið tekin af starfsmönnum
Vinnumálasambandsins held-
ur væntanlega stjórn og fram
kvæmdastjórn SÍS. í stjórn
SÍS á sæti Eysteinn Jónsson,
formaður þingflokks Fram-
sóknarflokksins, en hann er
varaformaður stjórnar SÍS.
Sem stjórnarmaður í SÍS ber
hann auðvitað fulla ábyrgð
á þessari ákvörðun Sam-
bandsins. Einn af fram-
kvæmdastjórum Sambands
ísl. samvinnufélaga er Helgi
Bergs, sem jafnframt er rit-
ari Framsóknarflokksins og
einn helzti áhrifamaður hans.
Sem einn af framkvæmda-
stjórum SÍS ber hann auð-
vitað fulla ábyrgð á þeirri
ákvörðun Sambandsins að
greiða ekki auknar verðlags-
uppbætur á laun hinn 1. marz
n. k.
Það er því alveg ljóst að
tveir af mestu valdamönnum
Framsóknarflokksins bera
fulla ábyrgð á þessari um-
ræddu ákvörðun Sambands-
ins og er auðvitað heldur
broslegt að sjá málgagn þess
ara manna hafa uppi tilburði
til þess að mótmæla þessari
ákvörðun. Orð formanns
Framsóknarflokksins skipta
hér litlu. Verkin tala.
Ekið á kyrr-
stæðar bifreiðir
EKIÐ var á tvær kyrrstæðar bif
reiðar dagana 20. og 21. febrúar
síðastliðinn og þær báðar
skemmdar að einhverju leyti.
Lögreglan biður sjónarvotta, ef
einhverjir eru, að hafa tal af
sér í síma 21108, en atvik eru
þau, sem nú akal greina.
Hinn 20. stóð hvít Opel-Kad-
ett-bifreið, N-233, á gamla BSÍ-
bifreiðastæðinu við Kalkofns-
veg frá kl. 15 til kl. 18. Einhvern
tímann á því tímabili, hefur ver-
ið ekið á hægra afturhorn henn-
ar og sennilegast hefur stór bif-
reið verið að verki.
Hinn 21. frá kl. 20 og þar til
kl. 09 daginn eftir, stóð dökk-
græn Moskvitch-bifreið, árgerð
’59, á bifreiðastæði fyrir framan
fjölbýlishúsið nr. 54 til 58 við
Álftamýri. Á þessu tímabili hefur
verið ekið á vinstri framhurð bif
reiðarinnar og hún stórskemmd.