Morgunblaðið - 14.06.1979, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 14. JÚNÍ 1979
Kvikmyndaeftirlit á Nordurlöndunum:
Frá fundi norrænu kvikmyndaeftirlitsmannanna í Norræna húsinu.
Ljósm. Kristinn.
Vaxandi ofbeldi í kvik-
myndum veldur eftir-
litsmönnum áhuggjum
Kvikmyndaeftirlitsmenn á Norðurlöndum komu saman til fundar
í Reykjavík 29. og 30. maí s.l. Aðalumræðuefnin á fundinum voru
með hvaða móti kvikmyndaeftirlit gæti haft afskipti af sjónvarps-
snældum og gerfihnattasendingum, auk þess sem Gustav Lindebaum
frá Svíþjóð kynnti fundargestum tillögur sem upp hafa komið þar í
landi um að lækka flutninggskostnað þeirra kvikmynda sem þykja
góðar. Þá var rætt um kynþáttamisrétti og mismun á aldurtakmörk-
um á Norðurlöndum.
Ef bera á saman kvikmyndaeftirlit á Norðurlöndum eru Danmörk
og ísland yfirleitt sett á sama bás gegnt hinum Norðurlöndunum.
Arið 1975 voru engar kvikmyndir bannaðar á Islandi og í
Danmörku en á sama tíma voru 72 myndir bannaðar á hinum
þremur Norðurlöndunum, Svíþjóð, Finnlandi og Noregi.
Engar kvikmyndir eru klipptar á íslandi þar sem kvikmyndaeftir-
litið hefur hvorki aðstöðu né tækni til slíks, an árið 1975 voru 52
metrar klipptir af kvikmyndum í Danmörku. en 6822 samtals á
hinum Norðurlöndunum. Þar af voru 5384 metrar klipptir af
kvikmyndum í Svíþjóð en 1666 í Noregi.
Aldurstakmörkin
lægst í Danmörku
í Danmörku einu Norðurland-
anna er leyfilegt að sýna kvik-
myndir án undangenginnar skoð-
unar kvikmyndaeftirlits, en þó
aðeins börnum eldri en 16 ára.
Að loknum fundi kvikmynda-
eftirlitsmannanna hér náði blaða-
maður tali af nokkrum þeirra,
Jerker A. Eriksson frá Finnlandi,
Else Germeten frá Noeregi,
Jörgen Bruun Pedersen frá
Danmörku og Gustav Lindebaum
frá Svíþjóð.
„Eitt af því sem við höfum rætt
mikið um hér, er hversu miklu
lægri aldurtakmörkin eru í Dan-
mörku en á öðrum Norðurlönd-
um,“ sagði Lindebaum. „Það er til
í dæminu að mynd sem er bönnuð
innan 16 ára aldurs í Noregi er
bönnuð innan 12 ára í Danmörku.
Það er hins vegar ekki fyrr en nú á
síðustu árum að Danir hafa skorið
Algjört bann
má aðeins setja
á klámmyndir
Engin sérstök lög eru til um
kvikmyndaeftirlit á íslandi en
kafla um eftirlitið er að finna í
lögum um vernd barna og ung-
menna. I reglugerðinni segir m.a.
svo: „Enga kvikmynd má sýna
börnum innan 16 ára aldurs nema
að undangenginni athugun sem
framkvæmd sé af þar tií hæfum
mönnum. Ráðherra tilnefnir, að
fengnum tillögum barnaverndar-
ráðs, sérstaklega þar til hæfa
menn til fimm ára í senn til að
annast skoðun kvikmynda.
Skoðunarmenn skulu meta,
hvort mynd getur haft skaðleg
áhrif á siðferði eða sálarlíf barna
eða á annan hátt. Skulu þeir
hverju sinni ákveða, hvort mynd
er óhæf til sýningar börnum innan
16 ára aldurs eða á tilteknum
aldursskeiðum innan þess aldurs."
Kvikmyndaeftirlitið á Islandi er
skipað þremur mönnum. Tveir
þeirra skulu sjá hverja mynd en sá
þriðji getur gilt sem uppbótar-
maður. Engin lög eru til um það á
íslandi að hægt sé að meina
fullorðnu fólki að sjá tiltekna
kvikmynd, en slík lög finnast á
hinum Norðurlöndunum. Telji
kvikmyndaeftirlitið að banna beri
sýningar einhverrar kvikmyndar
verður það að snúa sér' til lög-
reglustjóra sem síðan sker úr um
það hvort hann telur viðkomandi
kvikmynd hæfa til sýninga. Lög-
reglustjóri getur aðeins bannaö
sýningar á klámmyndum sam-
kvæmt kafla í lögreglusamþykkt
sem bannar að fólk hagnist af sölu
eða sýningu klámmynda. Að öðru
leyti er íslenska reglugerðin um
kvikmyndaeftirlit víðtækara en
tilsvarandi reglugerð t.d. í
Danmörku.
John Travolta hefur orðið til þess
að hinar svokölluðu diskómyndir
hafa orðið vinsælar meðal ungl-
inga. Þótt margar diskómyndir
sé nokkuð meinlausar og inni-
haldslitlar eiga þýðendur í mikl-
um erfiðieikum með slæmt orð-
bragð í þeim myndum.
sig svo mjög úr í sambandi við
aldurstakmörkin."
— En hver er tilgangurinn með
þessum fundum eftirlitsmanna?
„Við komum saman til þess að
ræða um hlutina, hvers vegna
þetta og hitt er svona og 'svona, en
ekki til þess að ákveða að eitt eða
neitt skuli vera á einhvern sér-
stakan hátt. Okkur finnst það
mjög mikils vert að skiptast á
skoðunum og sjá hvernig hlutirnir
ganga fyrir sig annars staðar,"
sagði Germeten.
Kvikmyndaeftirlitsmennirnir
voru sammála um það, að starf
þeirra væri hvorki auðvelt né
vinsælt. „En þar sem lög segja svo
til um að kvikmyndaeftirlit skuli
vera starfandi verður maður að
reyna að gera sitt besta.“
„Það er staðreynd að ofbeldi í-
kvikmyndum verður sífellt meira
og meira, eftir því sem ofbeldið
vex í heiminum. Kvikmyndin
endurspeglar mannlífið. En það er
eins og fólk verði aldrei mett af að
sjá ofbeldi. Eftir því sem það
verður meira og hrikalegra, því
meira vill fólk sjá.
En það er líka hægt að sjá
strauma sem nú eru að ryðja sér
til rúms í kvikmyndum, sem
ætlaðar eru unglingum. Það eru
Kvikmyndaeftirlitsmenn á
Norðurlöndum eru sammála um
að ofbeldi í myndum fari vaxandi
og stefna beri að því að stcmma
stigu við innflutningi og sýningu
slfkra mynda.