Morgunblaðið - 14.06.1979, Page 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 14. JÚNÍ1979
Mál W allenbergs
rætt við Brezhnev?
Jerúsalem. 13. júní. AP, Reuter.
ÍSRAELSK stjórnvöld hafa íorm-
lega farið þess á leit við Carter
Bandaríkjaforseta að hann taki
upp mál sænska stjórnarerind-
rekans Raoul Wallenbergs við
Brezhnev forseta Sovétríkjanna á
fundi þeirra í Vínarborg í næstu
viku. Wallenberg er talinn hafa
bjargað um 20 þúsund ungversk-
um Gyðingum úr klóm nazista í
síðustu heimsstyrjöld, en hann
var handtekinn af Rússum fyrir
misgáning í stríðslok og er ekk-
ert vitað með vissu um afdrif
hans síðan. Sovézka stjórnin til-
kynnti sænskum yfirvöldum árið
1957 að Wallenberg hefði látizt í
Veður
víða um heim
Akureyri 5 rigning
Amsterdam 17 rigning
Apena 34 bjart
Barcelona 25 bokumóóa
Berlín 18 rigning
Brussel 20 úrkoma í
flr-
Chicago 20 rigning
Denpasar 32 bjart
Frankfurt 27 skýjaó
Feneyjar 28 mistur
Genf 23 skýjaó
Helsinkí 20 bjart
Hong Kong 25 skýjaó
Jerúsalem 26 bjart
Jóh.borg 7 8ÓI
Las Palmas 23 léttskýjað
Lissabon 22 bjart
Kaupmannah. 17 skýjaó
London 16 rigning
Los Angeles 38 bjart
Madríd 28 sól
Miami 28 skýjaó
Majorka 25 skýjaó
Malaga 31 léttskýjaó
Moskva 16 skýjaó
Nýja Delhi 35 skýjaó
New York 21 bjart
Osló 19 sól
París 22 skýjaó
Reykjavík 7 rigning
Rio de Janeiro 32 bjart
Rómaborg 30 skýjaö
San Francisco 16 bjart
Stokkhólmur 18 skýjað
Sydney 19 skýjað
Tel Aviv 29 bjart
Tókíó 25 skýjaó
Vancouver 19 skýjaó
Vínarborg 26 skýjaó
sovézku fangelsi á árinu 1947, en
vitni telja sig hafa orðið vör við
hann í fangelsum á síðustu árum.
Ættingjar Wallenbergs og
sænsk stjórnvöld hafa gert ítrek-
aðar tilraunir til að upplýsa mál
hans til hlítar, en ekki hefur tekizt
að fá fram aðrar upplýsingar frá
Sovétstjórninni en þær sem gefn-
ar voru 1957, en þá var jafnframt
viðurkennt, að Wallenberg hefði
verið handtekinn fyrir mistök.
Wallenberg hefur verið heiðraður
í Israel vegna framgöngu hans í
þágu Gyðinga í stríðinu.
Gerry Spiess, 39 ára gamall Bandarfkjamaður, sést hér í báti
sínum, sem hann er nú að reyna að sigla á einn síns liðs yfir
Atlantshafið. Spiess lagði af stað í lok maí og hyggst komast til
Englands áður en yfir lýkur.
Þingdeildir gart
höggviðvilja
Washington 13. júní. Reutcr.
TALSMAÐUR fulltrúadeildar Bandaríkjaþings, Thomas O'Neill,
sagði í dag að hann byggist við því að deildin myndi íylgja fordæmi
Öldungadeildarinnar og samþykkja að aílétta viðskiptabarninu á
Zimbabwe Ródesíu.
Það var í gærkvöldi að öldunga-
deildin gekk í annað sinn á fjórum
vikum í berhögg við vilja Carters
er hún samþykkti að þessum
hömlum skyldi aflétt. Með því
greiddu 52 atkvæði, en 41 var á
móti. Talsmenn þess að viðskipta-
banninu verði létt segja að annað
myndi spilla sambúð Bandaríkj-
anna við svörtu Afríku og minnka
einnig líkur á því að Bretum
tækist að koma á samkomulagi
sem allir aðilar gætu við unað.
Þeir sem eru fylgjandi Carter
Fjölskylda Vins burt
úr Sovétrík junum
Moskva 13.júní AP.
FJÖLSKYLDA hins þekkta and-
ófsmanns Georgy Vins komst frá
Sovétríkjunum í dag og hélt flug-
leiðis til Frankfurt eftir níu
klukkustunda töf á flugvellinum í
Moskvu. Bentu fréttir af þessari
töf til þess í fyrstu að ætlunin
kynni að vera að stöðva fólkið, cn
svo var þó ekki gert.
Frá Frankfurt mun fólkið fara til
Bandaríkjanna og er þarna um að
ræða eiginkonu Vins, móður hans
og fimm börn. Þetta er fyrsta
fjölskylda andófsmanns sem fær
heimild til þess að halda á braut frá
Sovét síðan fimm þekktum and-
ófsmönnum var sleppt þann 27.
apríl í skiptum fyrir tvo sovézka
menn sem höfðu verið dæmdir fyrir
njósnir í Bandaríkjunum
Georgy Vins sem var baptista-
prestur var fyrst handtekinn árið
1966 og aftur fyrir fimm árum. Þá
var hann dæmdur til að vera fimm
ár í þrælkunarbúðum í Síberíu og
síðan fimm ár í útlegð. Hann var
borinn þeim sökum að hafa unnið
gegn hagsmunum Sovétríkjanna
með prestsstorfum sínum en mikil
herferð var skipulögð vítt um ver-
öld til að láta í ljós andúð á
ofsóknum á hendur honum.
Carter.
forseta í þessu máli, en hann
hefur þvertekið fyrir að fallast á
að viðskiptabanninu skuli aflétt,
segja að munurinn sé svo mjór að
deildin muni ekki geta borið for-
setann ofurliði. Hann muni nú
beita neitunarvaldi og til þess að
brjóta á bak aftur gildi neitunar-
valds þarf tvo þriðju atkvæða
þingmanna.
Bók seld fyrir
56 milljónir
London 13.júní AP
FYRIRTÆKIÐ John F.Flening
inc. sem verzlar með bækur,
greiddi í dag tæplega 56 milljónir
íyrir bók með ljóðum og teikn-
ingum eftir William Blake. Bók-
in var gefin út 1789 og var síðast
í eigu bandarísks safnara.Þetta
er hæsta verð sem nokkru sinni
hefur verið greitt fyrir einstaka
bók.
Bókin heitir “ Songs of Innoc-
ence and Experience„, 54 blaðsíður
að stærð og í henni jafnmörg ljóð
og teikningar eftir Blake. Þetta
var fyrsta uppboð af fjórum, sem
verður haldið á merkismunum
bandaríska safnarans. Meðal ann-
arra bóka sem seldust fyrir offjár
á uppboðinu í dag voru meðal
annarra sjaldgæft eintak af hinni
frægu bók Elizabethar Barrett
Browning “Sonnets from the Port-
uguese„ og “ Instauratio Magna,,
eftir Sir Francis Bacon, útgefin
1620.
Viljoen nýr
forseti
IlölðaborK 13.júní Rcuter.Ap.
MARAIS Viljoen verður fram-
bjóðandi Þjóðarflokksins í
Suður Afríku, þegar nýr for-
seti verður kosinn. Hann var
forseti öldungadeildar þings
Suður Afríku og leikur ekki
vafi á um kjör hans. Viljoen
tók við sem bráðabirgða for-
seti þegar Vorster neyddist til
þess að segja af sér fyrir
fáeinum dögum eins og marg
sagt hefur verið frá. Forseta-
kosningarnar verða þann 19.
júní og tveir aðrir frambjóð-
endur verða í kjöri.
Viljoen er 63 ára gamall.
Hann hefur verið þingmaður
borgarinnar Alberton í
Transvaal síðustu 26 árin.
Ný orkuáætlun EBE
BriÍHsel. 13. júní. AP, Reuter.
Fastanefnd Efnahagsbanda-
lags Evrópu gerði um það tillögu
í dag, að árlegur olfuinnflutning-
ur Efnahagsbandalagsrikjanna
fram til ársins 1990 verði hinn
sami og f ár, en vaxandi orku-
eftirspurn verði mætt með auk-
inni notkun kola og kjarnorku-
framleiðslu. Tillögur þessar eru
hluti umfangsmikilla ráðgerða
EBE, sem miða að því að gera
Efnahagsbandalagið minna háð
innfluttum orkugjöfum.
Guido Brunner, sem fer með
orkumál í fastanefnd EBE, sagði á
blaðamannafundi í dag, að Efna-
hagsbandalagsríkin yrðu að fjár-
festa jafnvirði 50 milljóna dollara
árlega um næstu framtíð ef ná
ætti markmiðum þessarar áætl-
unar. Yrði jafnt um að ræða
fjárfestingu, sem miðaði að orku-
sparnaði og þróun nýrra orku-
gjafa.
Tillögur nefndarinnar verða að
hljóta samþykki á fundi orku-
málaráðherra EBE-landanna í
Luxembourg í næstu viku til að ná
fram að ganga og búizt er við að
þær verði eitt helzta umræðuefnið
á leiðtogafundi EBE í Strasbourg í
lok júní.
PállHermannsson stýrimaður:
Athugasemd
vegna árásar Sigurð-
ar Líndal á farmenn
í sjónvarpsþættinum „Verkföll
— verkbönn" sl. þriðjudagskvöld
var á einkar ósmekklegan hátt
skotið inn eintali prófessors
Sigurðar Líndal um persónulega
afstöðu hans til verkfalla.
Hefði pistli þessum verið valinn
annar staður í dagskrá þessa eða
annars fjölmiðils og rækilega
verið kynnt að aðeins væri um
leikmannsþanka prófessorsins að
ræða, væri fátt um töluna að segja
annað en að hún væri gagnlegt
innlegg í þarfa umræðu um vinnu-
löggjöf.
Þá hefði Sigurði sjálfsagt fyrir-
gefist skreytni og ónákvæm með-
ferð staðreynda í viðkvæmu deilu-
máli.
En nú á þessum degi, þegar
farmenn hafa verið 49 daga í
verkfalli, finnst mér Sigurður
hafa borið í bakkafullan Iækinn og
að illa dulinni árás hans á far-
menn megi ekki láta ósvarað.
Þegar við farmenn lögðum fram
kröfur okkar í lok mars s.l. töldum
við okkur geta rökstutt hvern
einasta lið kjarakrafna okkar með
tilvísun til meginþorra þeirra
kjarasamninga sem í gildi voru á
s.l. hausti. Datt engum manna í
hug innan okkar samtaka að við
þyrftum ekki að gefa eftir hluta af
kröfum okkar. En með þeim höf-
um við lýst yfir að við stefnum að
sambærilegum kjörum við aðra
launþega. Þar á ég m.a. við að
yfirmenn á farskipum fái sama
álag vegna óreglulegs vinnutíma
og aðrir og ábyrgð menntun og
starfsreynsla verði metin til launa
samanborið við önnur störf um
borð.
Kröfum okkar var svarað með
stóryrtum yfirlýsingum og áróð-
ursherferð þar sem aðaluppistað-
an var að kröfur farmanna væru
geypilegar og að laun þeirra væru
svo svimandi há, að þar væri engu
við bætandi.
Löglærðir forsvars menn VSÍ
gerðu sig seka, bæði í blaðagrein-
um og í sjónvarpi, um að ýkja
tekjur yfirmanna gróflega. Eink-
um þóttu laun stýrimanna og
vélstjóra vænleg til „lyftingar".
Stéttir þessar hafa oft umtals-
verða yfirvinnu.
Ekki gátu þessir heiðursmenn
stillt sig um að tíunda ríflega
tekjur skipstjóra, en þeir eru án
yfirvinnugreiðslna og því auðvelt
að afsanna lygar VSI.
Það skal sagt lögfræðingum VSÍ
til hróss að þeir hafa hvergi
minnst á kjör loftskeytamanna og
bryta en yfirvinnugreiðslur til
þeirra eru hverfandi og grunnlaun
lág.
En svo oft má endurtaka lygina
að jafnvel grandvörustu menn
trúa og bera hana á borð fyrir
Páll Hermannsson stýrimaður
aðra. Svo fór fyrir prófessor
Sigurði.
Með fyrirlitningartón sagði
hann að á sjálfan sjómannadaginn
hefðu menn í áróðursskyni minnst
á grunnlaun sem engu máli skipta.
Prófessor Sigurði og öðrum skal
á það bent að yfirmenn á farskip-
um hafa mismikla yfirvinnu, þeir
hafa ekkert álag fyrir vinnu utan
hins venjubundna dagvinnutíma
og því eru grunnlaun það eina sem
yfirmenn eiga trygg. Sé ekki um
yfirvinnu að ræða á skipum þeirra
eiga þeir aðeins kost á að lengja
vinnuár sitt þ.e. taka ekki út
frídaga fyrir unna laugardaga,
sunnudaga og aðra tyllidaga.
Vegna uppétins frasa Sigurðar
um að farmenn vinni átta mánuði
og séu í fríi heima hjá sér í fjóra,
skal þess getið að engin stétt
yfirmanna tók út alla sína frídaga
á síðasta ári, og mun meðal
skráningartími manna vera um
285 dagar.
Prófessorinn getur sjálfur flett
upp í sínu dagatali og fundið út
hversu marga daga ársins hann og
kollegar hans verða að vinna til að
skila sínu ársstarfi.
Hann sagði að meðallaun yfir-
manna á farskipum væru milli 500
og 600 þúsund á mánuði fyrir
vinnu átta mánuði á sjó, laun
greidd í tólf mánuði. Heimildir
fyrir þessum tölum getur hann
engar haft aðrar en tilbúning VSÍ.
Farmenn hafa margsinnis farið
fram á við stofnanir sem fást við
staðlaðan samanburð launa að
launakjör þeirra verði sundur-
greind eins og laun annarra laun-