Morgunblaðið - 29.09.1989, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 29. SEPTEMBER 1989
11
Marbendlar og flósamenn
Myndlist
Bragi Ásgeirsson
Það er frumkrafturinn sem er
stöðugur undirtónn í myndverkum
Páls Guðmundssonar frá Húsa-
felli, sem um þessar mundir og
fram til 4. október sýnir í listahús-
inu Nýhöfn.
Páll er algjört náttúrbarn, sem
fer sínar eigin leiðir, hvort sem
hann klappar í stein eða mundar
pentskúfinn. Hann leitar og ekki
uppi sögufræg myndefni, þótt þau
séu í næsta sjónmáli og hann
þekki þau eins og öll önnur kenni-
leiti í nágrenni Húsafells, en þar
máluðu þeir Ásgrímur Jónsson og
Jón Stefánsson frægar myndir og
veit hann upp á hár hvar þeir
stóðu er þeir máluðu eða rissuðu
upp frumdrætti að myndum
sínum.
Vel er hann sér meðvitaður um
fegurð og tign umhverfisins, en
hann kýs þó heldur að túlka frum-
orkuna, sem hann hefur næst sér,
svo sem í grjótinu sjálfu. í því sér
hann ýmsar kynjamyndir í ætt við
marbendla, tröll, dreka, kindur og
kynjadýr, og í málverkinu eru
honum t.d. eftirminnilegur per-
sónuleiki fjósamannsins fýsilegra
myndefni en oddborgarar þjóð-
félagsins.
Það væri meira en æskilegt,
að Páll héldi áfram að rækta
frumkraftinn í sér, en þó hneigist
ég til að álíta, að hann hefði mjög
gott af því að læra undirstöðu
þess að móta í leir og handleika
það efni sem oftast. Hann er mun
skólaðri í málverkinu, þótt sami
frumkrafturinn komi fram þar, —
frumkraftur, sem á stundum get-
ur leitt hugann til Van Goghs,
þótt bæði eyru listamannsins séu
á sínum stað!
Vinnubrögð sem slík eru
lífsnauðsynleg í hveiju þjóðfélagi
þótt ekki væri nema fyrir það hve
frábrugðin þau eru því sem sjá
má á sýningum almennt, sem allt
tillært og aðfengið prýðir of oft,
en sjálfur frumkrafturinn fjarri
góðu gamni.
Ég hafði ánægju og ávinning
af að skoða myndir eins og „hei-
lög Cecilia“, (5), er skartar í nátt-
úrulegri silfurbergsumgerð,
„Drekahaus" (7), sem er að mínu
mati markvissasta höggmynd
sýningarinnar. Um leið og maður
biður um meira af slíku, fer um
listrýninn notakennd við að nota
heitið höggmynd aftur með réttu.
Þá ber einnig að nefna myndir
Prinsar og sparifuglar
Páll Guðmundsson frá Húsafelli við eitt verka sinna.
Það virðast heilmiklar breyt-
ingar eiga sér stað hjá myndlistar-
konunni Hörpu Björnsdóttur.
Fyrstu áhrifin af sýningu henn-
ar í Gallerí Borg þessa dagana
og fram til 3. október, eru þau
að maður heldur, að hér sé um
myndvefnað að ræða, en fljótlega
og við nánari skoðun sér maður
að svo er alls ekki. Hörpu er og
gjarnt að mála umgerðir utan um
myndefnið og ekki ósvipað og
gert er stundum í vefnaði.
Sýningin ber sennilega skýr
einkenni. þess, að Harpa notar
alla þá liti, sem henni dettur í hug
og hefur því ekki ennþá afmarkað
sér ákveðið tæknisvið, enda skil-
greinast þær allar sem „blönduð
tækni“. Meðferð efniviðarins svo
og myndefnisins er Hörpu þannig
ennþá leikur í hinum víðtækasta
skilning.
Harpa hefur átt það til að vera
með ýmiss konar myndrænt sprell
á myndfletinum og þá á stundum
mjög ástþrungið, en einmitt í þeim
myndum hefur komið fram upp-
runaleg, lifandi og fersk lína og
efnistök, sem verður að álíta bestu
kosti listakonunnar.
Nú ber meira á ýmiss konar
tilraunum á möguleikum í sam-
setningu lita og forma, sem í
sjálfu sér ber alls ekki að lasta
og sem ætti að gefa til kynna,
að hún sé nú meira þenkjandi um
eðli og möguleika myndlistarinn-
ar.
En þrátt fyrir allt nær Harpa
greinilega markverðust-um ár-
angri í þeim myndum, þar sem
hún er upprunalegum kenndum
trú, svo sem „Stúlka“ (3), „Litli
prinsinn" (6) og „Sparifuglar“
(10). Hér koma fram lífrænustu
vinnubrögðin að mínu mati og'
minna af hjáleitu fitli á mynd-
fletinum.
í þessum myndum er og ljóð-
rænn strengur, enda ritar hún
einnig hugsanir sínar niður í ljóða-
formi og hefur í tilefni sýningar-
innar gefið út bók, sem inniheldur
eins og „Gráni“ (12), „Hrútur"
(13), „Þurs í skál“ (16) og „Jan-
us“ (19). Þetta er einungis almenn
upptalning og ég gæti trúað því
að ýmsar myndanna njóti sín bet-
ur í náttúrulegra og hrúfara um-
hverfi en hinum stásslega marm-
ara listahússins.
Málverkin segja aðra sögu og
hér virðist listamaðurinn á stund-
um vera að glugga í heim hins
fágaða og siðmenntaða lista-
manns, en vera hálf feiminn við
hann.
Ætli að ekki megi mætast á
miðri leið?
En hvað um það þá er falin
viss lifun í því að skoða myndheim
Páls Guðmundssonar.
Harpa Björnsdóttir
þessar hugsanir, eins og hún vill
sjálf nefna athöfnina frekar en
skáldskap.
Dregið saman í hnotskurn þá
þykir mér sem meira mætti koma
fram af höfundinum sjálfum á
þessari sýningu, en minna af alls
konar skreytikenndum tilraunum.

Suspense,
Excilement
and
Hm
V1DCO

Excivement
and
Ad/enture
0'< evary level!
iture
ery level!
y level!
Ui
Fi i
11
i:
Suspense,
Exci’ement
and
Adventure
o>i every level!
I il!»: r-i A>
and
Adventure
o>i every level!
B R U C E W I
Suspense,
Exci'ement
and
Adventure
o>i every level!
BRUCE W I L L I S
Sisc-pense,
Excitement
and
Adventure
o>i every level!
BRUCE W ) L L I S
I n! m: M *m
Suspense,
Exci'ement
and
Adventure
O'i evary level!
KOMIN Á ALLáR ÚRVáLSLEIGUR
MEB ÍSLENSKUM TEXTA.
Þú borgar fyrir íslenska textann
- vertu viss um að hann fylgi með.