Morgunblaðið - 14.11.1989, Blaðsíða 22

,6861 aaaMavðvi .m a’jOAauiaaw aiQAjanuoaoM
8S__________________
22——— —
Lægsta
tilboð 83%
af áætlun
JÓN og Magnús sf. á ísafirði
áttu lægsta tilboð í lagningu
vegar í Súðavíkurhlíð. Tilboð
þeirra var 12,8 milljónir kr.,
sem er 83,3% af kostnaðará-
ætlun Vegagerðarinnar, en
hún var 15,4 milljónir.
Vegarkaflinn sem leggja á í
Súðavíkurhlíð er 1,3 km langur
og á verktaki að ljúka verkinu
fyrir 15. júlí á næsta ári. Þrír
aðrir verktakar buðu. Tvö tilboð
voru á bilinu 16-17 milljónir kr.
en það hæsta var 33,4 milljónir.
• •
Olvaður ók á
grindverk
BIFREIÐ var ekið á grind-
verk við Hverfisgötu á sunnu-
dagsmorgun og er ökumaður-
inn grunaður um ölvun við
akstur.
Bílnum var ekið á hægri ak-
rein upp Hverfisgötuna skömmu
fyrir klukkan 7.30 um morgun-
inn. Rétt innan við Frakkastíg
sveigði bíllinn til hægri og ók á
grindverk við gangstéttina.
Bíllinn var dreginn í burtu, en
ökumaðurinn var fluttur á lög-
reglustöðina.
Kelduhverfi:
Óvissa í at-
vinnumálum
Kelduhverfi.
AÐ SÖGN Ólafs Þórs Ólafs-
sonar stöðvarstjóra hjá Arlaxi
í Kelduhverfi sem lýst var
gjaldþrota nú nýverið, eru nú
1 stöðinni um 450 þúsund seiði
og af þeim þurfa um 100 þús-
und út fyrir vorið. Ef ekkert
verður að gert fyrir næstu-
mánaðamót, mun skapast
ófremdarástand vegna
þrengsla.
Laun fyrir októbermánuð voru
ógreidd og er talið að allt frá
tveimur til tólf mánaða taki að
fá þau greidd frá ríkinu. Hins-
vegar tekur þrotabúið við
greiðslum frá og með gjaldþrota-
degi. Mjög mikil óvissa ríkir um
framhald reksturs á fiskeldi í
Ártungu og á Kópaskeri, en
fundur með kröfuhöfum á næst-
unni mun vonandi varpa ljósi á
hvað verður. I Kelduhverfi einu,
hafa um sex störf verið við stöð-
ina en það svarar til sex þúsund
starfa á höfuðborgarsvæðinu
miðað við íbúafjölda.
- Inga
Meiddistí
árekstri
TVEIR fólksbflar skullu sam-
an á mótum Hofsvallagötu og
Hringbrautar á laugardags-
kvöld.
Lögreglan flutti ökumann
annars bílsins á slysadeild, en
hann fann fyrir eymslum í fæti.
Bílarnir eru nokkuð skemmdir
og varð að kalla á kranabíl til
að fjarlægja annan þeirra.
Leiðrétting
í samantekt á gjaldþrotum á
höfuðborgarsvæðinu, sem birtist
í blaði nu á sunnudag, var höfuð-
stóll samþykktra krafna í
þrotabú Hafskips oftalinn. Kröf-
umar voru sagðar vera 1907
milljónir en rétt er að þær eru
um 1358 milljónir eins og sést
af samanburði við aðrar tölur í
kaflanum um gjaldþrot Haf-
skips.
Beðist er velvirðingar á þessu.
MORGUNB-LAÐIÐ- ÞRIBJUÐAGUR 14. NÓVEMBER 1989
Nefiid um blýlaust bensín skilar áliti:
Umræða um umhverfisvernd-
armál þarf að vera jákvæð
Morgunblaðið/Sverrir
AÐSÓKNARMET í HAFNARBORG
Iðnaðarbankinn í Hafnarfirði opnaði sýningu á
myndverkum eftir hafnfirsk börn í Hafnarborg á
laugardag. Að sögn Alberts Sveinssonar skrifstofu-
stjóra Iðnaðarbankans hefur aðsókn verið framar
vonum. Gestir á laugardag voru eitthvað á annað
þúsund og stöðugur straumur fólks lá í Hafnarborg
á sunnudag og segja aðstandendur Hafnarborgar
aðsóknina um helgina vera met. Sýningin er haldin
í tilefni af 25 ára afmæli útibús Iðnaðarbankans í
Hafnarfirði, sem var í gær, 13. nóvember, og var
viðskiptavinum bankans boðið upp á veitingar í bank-
anum af því tilefni.
Hættir í
sljórn
Stálvíkur
JÚLÍUS Sólnes hagstofuráð-
herra hefur sagt af sér stjórnar-
formennsku í Stálvík hf. Júlíus
er enn formaður bygginganefnd-
ar Þjóðminjasalhsins og stjórnar-
formaður Útvarpsfélags Sel-
tjarnarness og hann situr í stjórn
Steypustöðvarinnar hf. Júlíus
segist ætla að segja þessum emb-
ættum af sér, en sitja áfram í
nýbygginganefiid Háskólans, þar
sem sú nefiidarseta geti ekki
valdið hagsmunaárekstrum við.
ráðherraembætti hans.
„Ég hefði kannski ekki þurft að
fara úr stjórn Stálvíkur þar sem
þetta er launalaust starf,“ sagði
Júlíus Sólnes við Morgunblaðið.
Fram hefur komið að Steingrímur
Hermannsson forsætisráðherra er
stjórnarformaður prentsmiðjunnar
Eddu, en hann hefur sagt að þar
sé um launalaust starf að ræða sem
ávallt hafi fylgt formennsku í Fram-
sóknarflokknum.
Júlíus sagði að í nær öllum tilfell-
um væri seta sín í stjórnum og
nefndum launalaus. Hins vegar
hefði hann gert ráð fyrir, þegar
hann varð ráðherra, að segja af sér
áðurnefndum embættum við fyrsta
tækifæri.
segir Sólveig Pétursdóttir formaður nefiidarinnar
NEFND sem skipuð var samkvæmt þingsályktunartillögu í mars 1988
af Þorsteini Pálssyni, þáverandi forsætisráðherra, til að fjalla um meng-
un frá útblæstri bifreiða og blýlaust bensín hefúr skilað samdóma áliti
sínu. Niðurstöður byggjast á upplýsingum sem neftidarmenn öfluðu sér
hjá ýmsum sérfræðingum, bæði innanlands og utan.
Nefndina skipa Sólveig Péturs-
dóttir varaþingmaður, formaður,
Margrét Frímannsdóttir alþingis-
maður, Jónas Bjarnason, fram-
kvæmdastjóri FÍB, Bjami Snæbjörn
Jónsson hagfræðingur og Jón Bragi
Bjarnason prófessor.
Nefndin skilaði áfangaáliti 1. júní
1988 og lagði þá m.a. til að markviss-
ar mengunarmælingar hæfust þegar
í stað. Það var ekki gert en mengun-
armælingar munu hefjast á vegum
Reykjavíkurborgar um mitt næsta
ár og fagnar nefndin því framtaki.
Nefndin leggur í áliti sínu til að á
íslandi verði settar reglur í samræmi
við reglur Efnahagsnefndar Samein-
uðu þjóðanna, ECE-reglur, sem gilda
í flestum löndum Evrópu og víðar,
og skuli þær aðeins ná til nýrra öku-
tækja. í Bandaríkjunum og nokkrum
Evrópulöndum gilda svokallaðar
USA-reglur en mörk um mengun
samkvæmt þeim eru mjög ströng,
mörk sem krefjast kostnaðarsamra
ráðstafana við hreinsun útblásturs
ökutækja. Nefndin bendir á að öku-
tæki sem framleidd eru fyrir Evrópu-
markað og hafa verið flutt til lands-
ins síðustu 2—3 ár uppfylli ECE-
reglur um mengunarmörk. Við setn-
ingu reglna í samræmi við þær yrði
því ekki um aukinn kostnað fyrir
bílakaupendur að ræða, vegna auk-
inna mengunarvama.
Heilbrigðis- og tryggingamála-
ráðuneytið gaf í júlí sl. út reglugerð
um mengunarvarnir og er þar m.a.
íjallað um mengun í útblæstri öku-
tækja. Reglumar taka gildi 1. janúar
nk. og taka til allra bíla, nýrra sem
gamalla. Kröfur þær sem þar eru
gerðar um mengun frá útblæstri bif-
reiða virðast vera mun strangari en
það sem strangast gerist erlendis og
telur nefndin að vart verði hægt að
framfylgja þessum hluta þeirra. 1.
janúar 1992 verða reglurnar hertar
mjög og verður þá ekki hægt að ná
settum mörkum nema með sérstök-
um hreinsibúnaði. Búast má við að
hann hækki verð hvers bíls um 75—
100.000 krónur á núverandi verð-
lagi. Nefndin telur þetta ákvæði
stangast á við ýmsa alþjóða við-
skiptasamninga sem ísland er aðili
að. Hún telur einnig að það verði á
ýmsan annan hátt mjög dýrt fyrir
þjóðarbúið að framfylgja svo ströng-
um reglum um mengunarvarnir.
Blýlaust bensín hefur verið selt
hér á landi frá því snemma árs 1988.
Sala þess hefur aukist jafnt og þétt
og er nú markaðshlutdeild þess kom-
in í tæp 50% en það er með því
hæsta sem gerist í Vestur-Evrópu.
Þróun í bensínframleiðslu er mjþg
ör og hefur blýmagn bensíns hér á
landi t.d. minnkað um 80% á síðustu
íjórum árum. Nefndin bendir á að
vélar flestra bíla sem framleiddir
hafa verið um og eftir 1980 séu
þannig að þær þola blýlaust bensín.
Ef draga á enn úr blýmagni leggur
nefndin til þijá möguleika. í fyrsta
lagi að selt verði 95 tfktan blýlaust
bensín og 98 oktan blýbensín, í öðru
lagi að tekin verði upp sala 98 oktan
blýlauss bensíns til viðbótar þeim
bensíntegundum sem nú eru seldar
eða í þriðja lagi að aðeins verði seld-
ar tvær gerðir af blýlausu bensíni,
þ.e. 92 og 98 oktan og verði þá leit-
að sérhæfðrar lausnar til nota fyrir
þá bíla sem ekki þola blýlaust bensín.
Nefndin bendir á að ekki sé vitað
hvort Sovétmenn, sem íslendingar
kaupa mest allt bensín af, geti útveg-
að blýlaust bensín með aðra oktan-
tölu en 92 og sé það pólitísk ákvörð-
un hvemig haga beri framtíðarvið-
skiptum íslendinga við Sovétmenn.
Upplýsingar til bilaeigenda
Nefndin leggur á það áherslu að
innflytjendum bíla beri skylda til
þess að upplýsa bifreiðaeigendur
ítarlega um notkunarmöguleika blý-
lauss bensíns og leggur til að stjórn-
völd fari þess á leit við Bílgreinasam-
bandið að það hlutist til um útgáfu
sameiginlegs bæklings allra bílainn-
Sólveig Pétursdóttir
flytjenda, þar sem gefnar verði upp-
lýsingar um notkun blýlauss bensins.
Sólveig Pétursdóttir, formaður
nefndarinnar, segir umræðuna um
umhverfisverndarmál þurfi að vera
jákvæða og að hlutverk nefndarinnar
hafi ekki verið að gagnrýna störf
annarra heldur að finna reglur sem
séu framkvæmanlegar og taki tillit
til umhverfisþátta og fjárhagslegra
þátta. Hún segir Islendinga vera
opna fyrir umhverfísvernd og hafa
vilja til að draga úr mengun. Það
einfalda atriði að stilla vélar bifreiða
geti dregið töluvert úr mengun,
minnkað bensínnotkun og þar af leið-
andi verið gjaldeysissparandi.
í lokaorðum nefndarálitsins kemur
fram að umræða um málefni er
tengjast náttúruvernd fari nú fram
um allan heim og að það sé fagnaðar-
efni að hér á landi skuli einnig vera
skilningur á nauðsyn þess að grípa
þurfi til fyrirbyggjandi ráðstafana í
tæka tíð þannig að mengun nái ekki
að komast á svo alvarlegt stig sem
nú er orðið víða erlendis. Þá segir
einnig að ákvarðanir um allar ráð-
stafanir þurfi þó að byggja á traust-
um grunni, svo sem nákvæmum
mælingum á ástandinu hveiju sinni
og að ákvarðanir um stórfelldar fjár-
festingar í mengunarvörnum þurfi
einnig að vera teknar með alla hags-
muni í huga.
Skýrsla nefndarinnar var tekin
fyrir á ríkisstjórnarfundi sl. föstudag
og þar var heilbrigðisráðuneyti og
dómsmálaráðuneyti falið að fjalla
nánar um hana.
Bensín komst í hol-
ræsi vegna bilunar
GAT kom á bensínleiðslu á nýrri bensínstöð olíufélagsins Skeljungs
við Öskjuhlíð á föstudaginn og talsvert magn af bensíni komst í frá-
rennsli af þeim sökum vegna þess að bensíngildra sem taka á við
bensíninu í slíkum tilvikum var biluð. Ekki er enn vitað um hve mik-
ið magn af bensíni var að ræða.
Bilunin komst upp þegar vart
varð við mikla bensínlykt upp úr
niðurföllum á slökkviliðsstöðinnij
sem er þarna á næstu grösum. I
þremur öðrum húsum varð fólk einn-
ig fyrir óþægindum vegna lyktar, í
Valsheimilinu, húsi Sölufélags garð-
yrkjumanna og húsi Krabbameins-
félagsins, sem öll eru þarna í næsta
nágrenni. Holræsadeild Reykjavík-
urborgar hreinsaði brunn í nágrenni
Valsheimilisins á sunnudag og vatn
hefur stöðugt verið látið renna í
gegnum holræsið af starfsmönnum
Skeljungs til að hreinsa það og í gær
var lyktin mjög í rénun.
„Félaginu þykir allra hluta vegna
afskaplega leiðinlegt að þetta skyldi
koma fyrir, en það er lán í óláni að
þetta skyldi fara inn í holræsakerfi
sem er aðeins við mjög fá hús,“ sagði
Indriði Pálsson, forstjóri Skeljungs
í samtali við Morgunblaðið.