Morgunblaðið - 03.08.1991, Qupperneq 27

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. ÁGÚST 1991
27
Stofnandinn: Abedi, kallaður
„Rasputin Miðausturlanda",
stofnaði bankann 1972.
Leppurinn: Ghaith Pharaon
keypti banka í Georgíuriki,
sem var áður í eigu Bert
Lance.
Eigandinn: Zayed fursti,
einn auðugasti maður heims,
á mest í glæpabankanum.
Flæktur í málið: Clark Clif-
ford, fyrrverandi landvarna-
ráðherra. Rannsókn er hafin
á hugsanlegri hlutdeild hans
í málinu.
og endurskoðendur þess skildu það
ekki.
Bankinn færði sér óspart í nyt
góða aðstöðu á Cayman-eyjum. Þar
er ekkert bankaeftirlit og BCCI „gat
falið nánast allt“, að sögn Time. Auk
þess var bókhald fyrirtækisins á úrdú,
ríkismáli Pakistans. Ólíklegt er að
takast muni að hafa upp á þeim fjár-
munum sem er saknað og ránsfeng
Abedis, sem hefur stofnað nýjan
banka í Karachi.
BCCI safnaði innlánum og stal
þeim flestum, en gat alltaf greitt öll-
um, sem báðu um peninga. Á upp-
gangsárum bankans um og eftir 1980
streymdi til hans fé frá eiturlyfjasöl-
um, skattsvikurum og óheiðarlegum
stjómmálamönnum. Bankinn naut
góðs af fjárflótta og fékk orð fyrir
að geta séð um millifærslur hvert á
land sem væri og falið peninga án
þess að hægt væri að rekja slóðina.
Bankinn kunni að fara í kringum
gjaldeyrisreglur og falsa banka-
ábyrgðir til stuðnings smygli.
í Panama hjálpaði BCCI Noriega
að stela úr ríkissjóði landsins á skipu-
legan hátt. Noriega fékk einnig að
stofna reikninga í bankanum í nafni
þjóðvarðliðs, varnarliðs og fjármála-
ráðuneytis Panama, flytja ríkistekjur
á þessa reikninga og taka fé út af
þeim._
í írak notaði Saddam Hussein
BCCI til að sölsa undir sig drjúgan
skerf af olíutekjum landsins á síðasta
áratug. Að sögn Time hjálpaði bank-
inn Saddam við millifærslur á pening-
um og faldi þá fyrir hann um allan
heim.
í Guatemala hefur hrun BCCI leitt
til rannsóknar á 30 milljóna dollara
láni, sem bankinn veitti. Hluti fjárins
mun hafa verið notaður í mútugjafir
til að hindra rannsókn á mikilvægum
viðskiptavini BCCI.
Þegar áhrif BCCI jukust myndaðist
kjarni óheiðarlegra millistjórnenda í
bankanum. Þetta voru yfirleitt úti-
bússtjórar erlendis, sem þurftu aðeins
að safna nýjum innlánum og höfðu
gott svigrúm. Einn þeirra var Amjad
Awan, sem var fundinn sekur á
Florida um að hafa „skolað" peninga
frá Noriega. Kringum þá myndaðist
kjami viðskiptavina, sem talið er að
hafi verið um 3.500 óheiðarlegir
kaupsýslumenn víða um heim.
Abedi brýndi fyrir starfsmönnum
BCCI að tryggja ný innlán. Þá voru
sennilega margir milljarðar dollara
að hverfa sögn Tinie. Háttsettir
starfsmenn flýttu sér að færa innlán
á leynireikninga á Cayman-eyjum.
Þessir reikningar mynduðu „banka
innan bankans," sem aðeins Abedi
og nokkrir aðrir vissu um. BCCI not-
aði fé af þessum reikningum til að
lána ríkisstjórnum, sem bankinn vildi
koma sér í mjúkinn hjá — til dæmis
Nígeríu sem fékk einn milljarð doll-
ara — eða til að tryggja yfirráð yfir
fyrirtækjum á laun.
Með slíkum lánum tryggði BCCI
sér yfirráð yfir First American
Bankshares í Washington og bönk-
unum í Georgíu og Kaliforníu. Síð-
asttalda bankann keypti leppur Abe-
dis, Ghaith Pharaon frá Saudi-Arab-
íu, sem mun hafa fengið 500 milljóna
dollara lán hjá BCCI á tveimur síð-
ustu áratugum. Lánin voru tryggð
með hlutabréfum í fyrirtækjum, sem
Pharaon keypti, og voru aldrei endur-
greidd.
Þegar bandaríski seðlabankinn
komst að því fyrr á þessu ári að
BCCI ætti bandarísku bankana fyr-
irskipaði hann að þeir skyldu seldir.
Innlán BCCI hurfu einnig vegna
þess að Svarta netið notaði pening-
ana í mútugreiðslur og vopna- og
gjaldeyrisviðskipti. Time segir að toll-
gæzlumönnum í höfnum og flug-
stöðvum víða um heim hafi verið
mútað og að milljónir dollara, sem
hafi átt að nota til að múta bandarísk-
um embættismönnum, hafi streymt
um skrifstofur BCCI í Washington.
Mútugreiðslur og tengsl við leyni-
þjónustustofnanir kunna að vera ein
skýringin á aðgerðarleysi yfirvalda
að sögn blaðsins. Bandaríska dóms-
málaráðuneytið hafi hindrað rann-
sókn Johns Kerrys öldungadeildar-
manns frá Massachusetts. Kerry seg-
ir að ráðuneytið hafí neitað að útvega
skjöl og stungið yfirlýsingu mikil-
vægs vitnis undir stól. Aðeins eitt
vitni hefur verið kvatt fyrir dóm
vegna rannsóknar ráðuneytisins
sjálfs.
Aðstoðarmaður Kerrys telur að
vísvitandi hafi verið reynt að tak-
marka rannsóknina: „Eina spurning-
in er hvort það er vegna spillingar á
æðstu stöðum eða tilraunar til að
fela ólöglegt athæfi stjórnvalda.“
Dularfullt þykir að BCCI-skjöl um
Noriega „hurfu“ á leið frá Panama-
borg til Washington. Boði trygginga-
fyrirtækið Lloyd’s í London um að
útvega sannanir um mútur og undir-
borðsgreiðslur var ekki tekið. Fáir
vinna við rannsókn á máli First
American og öðrum málum tengdum
BCCI í Tampa, Florida, og Miami.
Bankayfirvöld í Bretlandi aðhöfð-
ust ekkert fyrr en ári eftir að endur-
skoðun sýndi að staða bankans var
veik. Englandsbanki virðist hafa
staðið í samningum við yfirvöld í Abu
Dhabi í von um að furstinn komi
bankanum til hjálpar.
Mál skrifstofu BCCI í Washington
er órannsakað. Fulltrúi bankans virð-
ist flúinn til Pakistans og Time telur
að „svört bók“ um hann og Svarta
netið í Karachi kunni að veita forvitn-
ilegar upplýsingar um eitt mesta
bankasvindl sögunnar.
Vestmannaeyjar:
Þrjú þúsund manns við
setningu Þjóðhátíðar
Vestmannaeyjum.
RUMLEGA 3.000 manns voru viðstödd setningu Þjóðhátíðarinnar
í Vestmannaeyjum í gær, samkvæmt upplýsingum lögreglunnar.
Forráðamenn hátíðarinnar eru bjartsýnir um góða aðsókn enda
er mikill straumur fólks er til Eyja.
Týrarar hafa unnið af kappi við
það síðustu vikur að byggja mann-
virki í Heijólfsdal. Sölubúðir,
danspallar, brú yfir tjörnina, aust-
urlenskt hof og fleira hefur verið
reist í Dalnum. Skreytingameist-
arar hafa síðan skreytt mannvirk-
in með ýmsum fígúrum og eru
persónurnar úr Turtles og Simp-
son-fjölskyldunni þar í aðalhlut-
verkum.
Mikill straumur fólks virðist
liggja til Eyja af fastalandinu og
að sögn þeirra sem sjá um fólks-
flutninga til Eyja er straumurinn
með mesta móti. Flugleiðir voru
til dæmis með 25 fullbókaðar ferð-
ir í gær og fyrradag og Islands-
flug flutti yfir 300 farþega þessa
tvo daga. Síðdegis í gær voru laus
sæti í dag hjá báðum félögunum.
Þá er Leiguflug Vals Andersen
verða með loftbrú milli lands og
Eyja og hefur mjög mikið verið
bókað í ferðir þar. Hjá Heijólfi
fengust þær upplýsingar að það
stefndi í mun meiri flutninga hjá
þeim nú en fyrir síðustu þjóðhátíð.
Grímur
Morgunblaðið/Grímur Gíslason
Óskar Húnfjörð, framkvæmda-
stjóri Krútts hf., við gosgáminn
en þar eru 13 tonn af gosi sem
fara ofan í gesti á Húnavershátíð-
inni.
Húnaver:
Þrettán tonn af gosi
ofan í mótsgesti
FIMMTÍU og átta manns, frá Slysavarnafélagi íslands og Flugbjörg-
unarsveitum á Norðurlandi, verða á slysavakt á rokkhátíð í Húna-
veri um helgina, auk þess verða um fimmtán lögregluþjónar við
löggæslu. Búist er við fjölmenni á hátíðina. Aðilinn sem sér um veit-
ingar í Húnaveri, Krútt hf. á Blönduósi, ætlar hátíðagestum að inn-
byrða þrettán tonn af gosdrykkjum.
Jakob Magnússon og Ingi Hans, forráðamenn rokkhátíðarinnar, sögðu
í samtali við Morgunblaðið að allur undirbúningur hátíðarhalda hefði
gengið vel. Öll hreinlætisaðstaða væri orðin mjög góð og mikill viðbúnað-
ur væri í sambandi við allt eftirlit á svæðinu, bæði hvað varðar löggæslu
og þjónustu í slysatilfellum. Þeir félagar sögðu að þessi hátíð væri fyrst
og fremst tónlistarhátíð og væri boðið upp á lifandi tónlist frá morgni
til kvölds. Engin önnur skemmtiatriði verða í boði en framboð hljómsveita
er mikið. Búist er við að um fjörutíu og átta misjafnlega þekktar hljóm-
sveitir víða að af landinu stígi á svið í Húnaveri og flytji mótsgestum
tónlist sína gegnum hljóðkerfi Reykjavíkurborgar.
Má búast við því að svartdælskir mófuglar verði að láta í minni pok-
ann um þessa helgi í tónlistarflutningi en þeirra tími kemur aftur.
- Jón Sig.
Fólk streymir að Galtalæk
MorgunDiaoio/Kari Jönsson
Um þrjú þúsund gestir voru komnir á bindindismótið í Galtalækjarskógi um miðjan dag í gær, samkvæmt áætlun
lögreglunnar á Hvolsvelli. Starfsmenn voru að leggja síðustu hönd á undirbúning og fólk streymdi að. Myndin
var tekin af fólki að tjalda á fimmtudag.