Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1918, Page 14

14
íJorv. Thoroddsen
eða beinlínis brytjaðir niður hópum saman af landnemun-
um til þess að losna við þá; leifarnar voru svo reknar
úr einum stað í annan, þar sem þessir aumingjar áttu
örðugt með að afla sjer fæðu, og komust stöðugt í meiri
eymd og niðurlægingu, unz þeir vesluðust upp. Petta er
annars ekki einsdæmi, Evrópumenn hafa víðsvegar um
heiminn útrýmt lítilsigldum og óhörðnuðum þjóðum bein-
línis og óbeinlínis. Spánverjar eru alræmdir í veraldarsög-
unni fyrir meðferð þeirra á ýmsum Indíanaþjóðum í Am-
eríku, og svo mætti mörg önnur dæmi telja. En það er
ekki að eins manndráp og þrælkun, sem ríður menningar-
snauðum þjóðum að fullu, Evrópumenn spilla oft ósjálfrátt
lífsskilyrðum þeirra, drepa dýrin, sem villimenn lifðu áður
á, landnemar plægja lönd sín, en ryðja áður skóga og
brenna mikið af allskonar gróðri og spilla oft með því
jurtum þeim, sem hinir fornu íbúar notuðu sjer til matar,
húsagjörða og klæðnaðar o. s. frv.
Fækkun og tortíming frumþjóðanna er þó ekki ein-
göngu grimdarverkum Evrópumanna að kenna. Hinar
miklu breytingar á lifnaðarháttum hafa mjög stuðlað að
veiklun þjóðanna, þær hafa hætt sínu gamla náttúrulífi og
tekið upp ýmsa siði Evrópumanna og það vanalega ekki
hina beztu; villimenn hafa orðið gírugir í áíengi, ópíum
og tóbak, sem þeir þektu ekki áður, og hafa notað þetta
alt í hinu mesta óhófi. Verzlunin flytur þeim allskonar ó-
þarfa og glingur, og þeir standast ekki freistinguna að
kaupa ruslið og munaðarvörurnar, en líða svo stundum
skort á hinu nauðsynlegasta. En það sem langmestan
usla hefur gert eru innfluttir sjúkdómar. Pegar nýir sjúk-
dómar koma í afskekt lönd, fara þeir eins og logi yfir
akur og drepa fólkið unnvörpum. Á meginlöndunum eru
þjóðirnar smátt og smátt harðnaðar gegn áhrifum þessara
sjúkdóma, svo þeir gera þar lítið mein, en þegar sótt-
kveikjurnar komast í nýjan jarðveg, í óharðnaða líkami,