Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1918, Page 27

Einangrun
27
Meb því að vjer erum svo afskektir er það hin mesta
nauðsyn fyrir þjóðina, áð afla sjer þekkingar á útlendum
þjóðum, háttum þeirra og starfsemi, annars verður oss
hætt við þröngsýni, er vjér þekkjum fátt eða ekkert ann-
að en það, sem gerist á þessari fjarlægu ey. Af van-
þekkingu á útlöndum og siðum og háttum annara þjóða
leiðir líka stwndum einfeldni (naivitet) eða jafnvel grænku
og naglaskap. Petta hafa íslendingar lengi þekt, segja að
»heimskt sje heimaalið barn« og að einangraðir menn og
kjánalegir »komi úr hólum«, »sjeu gengnir úr hólum« o.
s. frv. Margt má af útlendingum læra, bæði í verklegum
og andlegum efnum. Pá er um að gera að aðhyllast hið
góða og hafna hinu illa, en það er oft meiri vandi en
margir hyggja. I atvinnuvegum vorum á sjó og landi
hafa á seinni árum verið miklar framfarir; menn hafa
betur en fyrr lært að nota sjer útlenda reynslu og líka
gert myndarlegar tilraunir til þess að kynna sjer náttúru-
skilyrði bjargræðisveganna á íslandi. Búfræðisvísindum
hefur mikið farið fram og búfræðistímaritin eru sem
stendur okkar beztu tímarit. Að almennum vísindum
hefur töluvert verið unnið í kyrþey, í stjórnfræði og bók-
mentum hafa framfarirnar verið minni en háværari. Fyrir
styrjöldina miklu var um nokkuð árabil í ræðum og riti
mikið gert til þess að örva þjóðarmetnaðinn og sjálfsálit-
ið, en tiltölulega lítið var unnið að því að fræða almenn-
ing um menningu annara þjóða og almenn vísindi, alt
lenti í stórpólitík og ljóðagerð. Mikið af því, sem kom
á prent, var ekki annað en efnislausar orðaflautir. Islend-
ingar eiga mjög lítið af nýjum fræðibókum og eru ein-
angraðir frá þekkingunni um flest það, sem gérist í heimi
skýrslur um framkvæmdir sínar, og þær eru svo lagðar fram fyrir fjár-
laganefndir þinganna til athugunar og leiðbeiningar.