Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1918, Side 33

Landaþekking
33
þekkja ekki hver aðra, sjest það bezt í alþjóðaófriði þeim,
sem nú gengur yfir. Almenningur ýmsra landa mundi
ekki trúa öllum þeim lygum um óvinina, sem blöðin flytja,
ef fólk hefði almennt nokkra verulega þekkingu á öðrum
þjóðum. Pað eru vandræðin, að hver álítur sig sjálfan
mestan og göfugastan, en ætlar alla aðra standa lægra í
menningu; óvinunum eru ætlaðar eintómar illar hvatir, en
sjálfs manns þjóð er heilög og lýtalaus. Á þessu þekk-
ingarleysi og gömlum hleypidómum byggja sumir vald-
hafar og æsingamenn yfirráð sín, og það eru altaf til
óhlutvandir menn, sem hafa hagnað af að æsa
hverja þjóðina upp á móti annari. Petta sjest vel
á friðartímum, hvað þá heldur nú, þegar allur heimurinn
má heita genginn af göflunum. Fyrir þá sem víða fara
er það undur og áhyggjuefni að sjá, hve lítið þjóðirnar
þekkja hver aðra þrátt fyrir allar samgöngur. Pað eru
víðast þjóðernin og tungurnar sem eru verstu þröskuld-
arnir fyrir nánu sambandi og vinsemd þjóðanna, og þjóð-
ernisrembingurinn verður eflaust enn þá um margar aldir
ásteytingarsteinn mannkynsins og orsök ótrúlegs böls og
hryðjuverka.
fegar stórþjóðirnar hafa svo litla þekkingu hver á
annari, er varla að búast við að almúgamenn stóru land-
anna þekki afskektar smáþjóðir, sem þeir lítil eða engin
viðskifti hafa við. Vjer getum því varla búist við að
þekkingin um 80 þúsundir manna á afskektri ey, norður
við íshaf sje víðtæk eða djúpsett hjá alþýðu annara landa.
Vjer verðum að hafa í huga, að þrennt er að athuga í
þessu efni, þekkingu almennings, þekkingu mentuðu stjett-
anna alment og þekking sjerfræðinga; hjer er oft langt
bil á milli, og sjerstaklega er í öllum löndum mikið djúp
staðfest milli sjerfræðinga og annara, en þeir eru víðast
svo örfáir að þeirra gætir lítið, og þó þeir riti bækur um
þau lönd, er þeir þekkja bezt, þá fá þær oftast litla út-
3