Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1918, Side 38

3»
Landaþekking
Þó nú allmargir þekki eitthvað til fornaldar Norður-
landa og til söguritunar hinna fornu íslendinga, þá er
ekki þar með sagt, að þeir þekki nýjar íslenzkar bók-
mentir. Með örfáum undantekningum heldur allur þorri
lærðra og leikra manna í Noregi og Svíþjóð, að íslend-
ingar hafi hætt að rita á miðri 14. öld, og síðar hafi þeir
engar bókmentir átt, sem teljandi sjeu. Á þetta er nú
að koma nokkur breyting á seinni árum, einkum í Dan-
mörku og Þýzkalandi. Mörg íslenzk rit hafa verið þýdd
á dönsku og þýzku, svo allmargir eru nú smátt að fá
vitneskju um, að til eru nokkrar bókmentir á íslandi enn
í dag. Útbreiðsla þekkingarinnar í þessari grein er þó
hægfara sem eðlilegt er. Hin íslenzka þjóð er lítil og
rithöfundarnir fáir, auk þess er öll bókaframleiðsla mjög
lítil að vöxtunum, þó hún sje tiltölulega mikil í saman-
burði við fólksfjöldann. Á öllu íslandi er árlega varla
prentað eins mikið einsog í dönskum meðalbæ t. d. eins
og í Odense eða Aarhus, viðlíka mikið einsog hjá for-
lagsbókaverzlun í Kaupmannahöfn í meðallagi, en stórir
bóksalar einsog t. d. Gyldendal, prenta 5—10 sinnum
meira. Auk þess eru íslenzkar bækur mjög sjaldan boðn-
ar til sölu erlendis, svo það er mikil fyrirhöfn fyrir út-
lendinga að ná í þær.
í Danmörku hefur þekkingin um ísland ákaflega mikið
aukist á þessari 20. öld, og ber margt til þess. Fyrst
og fremst var jarðvegurinn nokkuð undirbúinn á öllum
hinum mörgu lýðháskólum, svo hafa bæði íslendingar og
Danir með ritgjörðum og fyrirlestrum reynt að útbreiða
þekkingu um landið; í stórum safnritum eins og t. d.
Salmonsens Konversations-Leksikon er ítarlega greint frá
landi og þjóð, sögu og bókmentum og þangað geta allir
leitað, sem fræðast vilja. Pá hafa verið stofnuð tvö fje-
lög Atlantseyja-fjelagið og Dansk-íslenzka fjelagið, sem
hafa fyrir mark og mið að útbreiða þekkingu um ísland