Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1918, Qupperneq 48

Frá írlandi
48
í fornmenjasafninu í Dyflinni eru margir forngripir úr
gulli, sem fundist hafa eftir þjóð þessa á írlandi; bera
þeir vitni um mikinn hagleik og auðlegð einstakra manna
að minsta kosti. Mun þjóð þessi hafa lengi notið friðar
á írlandi og tekið þar framförum.
Saga írlands byrjar þó eigi með hinum íbersku þjóð-
flokkum, heldur með Keltum, er fluttu þangað einhvern
tíma í fornöld, löngu fyrir Kr. b.
Átthagar Kelta, hið elsta fósturland þeirra, var Suð-
ur-Pýskaland og nokkur hluti af Austurríki. Paðan breidd-
ust þeir út smátt og smátt, einkum vestur og austur á
bóginn, svo að þeir eitt sinn í fornöld bjuggu í löndum
sunnan frá Portúgal og norður til Skotlands, og vestan
frá Frakklandsströndum og austur til Dunárósa. Peir
fóru og austur í Litlu-Asíu og suður á Italíu og Grikk-
land. Um 300 f. Kr. var veldi þeirra ríkast. Hve nær
þeir tóku að nema land á Gallíu og Bretlandi, vita menn
eigi með vissu. Sumir ætla að það hafa verið 8 til 6
öldum f. Kr., en sumir töluvert síðar.
Keltar voru vel mentaðir. Peir höfðu komið skipun
á þjóðfjelag sitt með lögum. Atvinnuvegir þeirra voru í
góðu lagi, bæði jarðrækt og iðnaður. Peir unnu málma
og smíðuðu úr þeim margskonar gripi haglega gjörða.
Þeir áttu kaupskap við aðrar þjóðir og höfðu töluverða
andlega menningu. Sumir þeirra bjuggu í borgum, og
voru nokkrar þeirra víggirtar. Peirra er oft getið bæði í
grískum og latneskum ritum. í Gallíu (= Frakklandi)
rjeðu þeir lögum og lofum, er Július Cæsar kom þang-
að og lagði landið undir sig. Á Bretlandi braut Agri-
cola þá undir Rómverja, en til írlands fóru Rómverjar
ekki, þótt Agricola teldi það vænlegt fyrir veldi Róm-
verja á Bretlandi að leggja landið undir sig.
Fyrir rúmum 2000 árum voru því Keltar einhver
hinn voldugasti kynflokkur í Norðurálfunni, og áttu mörg-