Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1918, Page 67

Frá írlandi
67
og kennara þar um slóðir á Suður-Pýskalandi. Á 12.
öld voru sett írsk klaustur í Wien, Erfurt, Wiirzburg,
Niirnberg og Konstanz.
III.
fættir úr raunasögu íra. 1. Um það leyti sem
Jón Loftsson var mestur höfðingi á íslandi og klaustur
— hið fyrsta sunnanlands — var sett í Þykkvabæ í
Veri, — um sama leytið sem þeir Hvamm-Sturla og
Einar forgilsson deildu vestur í Breiðafjarðardölum, —
hófst raunasaga Ira, og henni er eigi lokið enn. Hún er
því orðin harðla löng, 750 ára í ár eða að ári, eftir því
hvort hún er talin frá árin 1168, er írskur ofstopi leitar
liðs hjá Englands konungi, eða frá 1169, er enskt herlið
kom til landsins. Hún er að eins einum fjórða hlut yngri
en landnám á Islandi, og margt er þar til frásagna. Það
er því auðsætt, að í svo litlu riti sem þessu er eigi rúm
til að segja greinilega svo langa og mikla sögu. Hjer
verður því að eins drepið á nokkur atriði, en af þeim
má skilja, hvað hin mesta mentaþjóð miðaldanna hefur
orðið að reyna. Er vonandi að betri skil verði gjörð síðar,
og að einhver íslendingur kynni sjer rækilega sögu íra.
Raunasaga Irlands hefst þá er Dermót (Diarmaid),
konungur í Leinster, fór á fund Hinriks 2. Englands
konungs að biðja hann liðs 1168, og er enskir Normannar
fóru að leggja Irland undir sig 1169; en margir setja
tímamótin um þetta leyti í sögu Ira þrem árum síðar
(1172), þá er Englandskonungur ljet hylla sig sumstaðar
á Irlandi og írska kirkjan játaðist undir páfa á kenni-
mannastefnunni í Cashel.
Kirkjan á Irlandi var sjálfstæð og óháð páfa. Krist-
inn siður var því í sumum greinum frá fornu fari öðm
vísu með írum en í öðrum löndum. Irar reiknuðu t. a. m.
5*