Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1918, Qupperneq 76

76
Frá Irlandi
þeim af Englandi til írlands, — ynnu nokkra höfðingja
á Irlandi og legðu lönd þeirra undir sig, voru þeir þó
fleiri, sem eftir voru ósigraðir og óháðir. fað var því
langt frá því, að Hinrik 2. legði írland alt undir sig, þótt
oft hafi verið sagt svo í ýmsum sögubókum. Hann fekk
að nafninu til yfirráð yfir mestum hluta Leinster og
nokkru af Munster og Meath, en í raun rjettri rjeðu Eng-
lendingar að eins yfir mestöllum austurhlutanum af Lein-
ster, er Strongbow fjell frá 1176, eða með öðrum orðum,
þar sem þeir höfðu setst að. Og eftir fráfall Hinriks 2.
(1189) fór veldi Englendinga aftur á írlandi, því að eftir-
menn hans fengu annað að starfa, en að eiga í ilideilum
við íra. Sonur Hinriks 2., Ríkarður ljónshjarta, tók
þátt í krossferðunum, og eftirmenn hans áttu löngum i
innanlands ófriði eða í ófriði við Frakka (hundraðáraófriður-
inn). Veldi Englendinga á Irlandi var því að eins í Dyf-
linni og í Dyflinnarskíri, og frá lokum 14. aldar var land
það, sem lá undir Englendinga í Dyflinni, umgirt og
kallað girðingin, »the Pale«. Pað var um 30 enskar mílur
á lengd og um 20 á breidd.
Englendingar ljetu lög sín gilda á Irlandi, en Irar
hjeldu hinum gömlu lögum sínum. En þeir Englendingar,
sem hvorki tóku upp írska lifnaðarhætti nje mægðust við
íra, skeyttu lítið um lög og rjett gagnvart írum. Peir
litu á þá líkum augum sem Englendingar litu síðar á Ind-
íána í Ameríku, er þeir fóru að nema þar land. Peir
skoðuðu þá sem villidýr. feir þóttust mega drepa íra
rjett eins og hunda, en ef írskur maður hefndi sín og drap
enskan mann, var það hinn mesti glæpur.
Hinir írsku höfðingjar áttu því jafnan í ófriði við Eng-
lendinga, en það hjálpaði írum, að þeir höfðu sjerstakt
lag á því að hafa áhrif á aðrar þjóðir, og það kom nú
fram á Englendingum. Ýmsir þeirra gerðust hálfírskir,
tóku upp siði Ira og lærðu írsku. Ensku stjórninni var
illa við það og óttaðist að þeir mundu týna algjörlega