Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1918, Side 85

Frá Irland
»5
flestir úr Leinster, Munster og Ulster. Ættir höfðingjanna
voru annaðhvort drepnar eða gerðar landflótta. Mikið land
var án dóms og laga, en samkvæmt ákvæðum enska
þingsins, gert upptækt. Pannig var í Munster I586teknar
574628 írskar ekrur — þær eru stærri en enskar ekrur
— eftir jarlinn í Desmond og 140 fylgdarmenn hans;
var land þetta selt Englendingum fyrir tvo eða þrjá
*pens« ekran, og þeir urðu að skuldbinda sig að leigja
engum innbornum íra neina jörð.
Pessari stefnu var síðan haldið gegn Irum á 17. öld.
Eftir 1605 á ríkisárum Jakobs I. (1603—1625) voru gerðar
upptækar yfir 750000 enskar ekrur af frjósömu landi í
Ulster, og a næstu 30 árum fekk enska stjórnin um
20000 Englendinga og um 100000 Skota til þess að
flytja sig búferlum til Ulsters. Var að lokum gengið svo
frá þeim landsfjórðungi, að enginn írskur maður mátti
vera þar, nema þeir einir, sem ekkert áttu undir sjer og
unnu hjá innflytjendum. Margir af innflytjendum þessum
voru menn í lakasta lagi, sem ekki gátu þrifist í ætt-
löndum sínum. En allir höfðu þeir tekið trú mótmælenda
og voru því andstæðir trú íra. Niðjar þeirra standa nú
mest á móti því, að írar fái stjórn innanlands.
En alt þetta var lítið í samanburði við það, sem írar
urðu að þola á dögum Olivers Cromwells. Hann var
dugnaðarmaður og hershöfðingi mikill, en svo ofstækur í
trúarmálum, að það var eins og maðurinn væri óður.
Haustið 1641 gerðu írar uppreist, af því að í ráði var að
gera allar jarðir þeirra í Kunnöktum upptækar; og þeir
þóttust þá sjá, að ætti að gjöreyða þeim. Hinir svonefndu
hreintrúarmenn (»puritanar«) höfðu þá náð mestum völdum
í enska þinginu, og einn af foringjum þeirra, John Pym,
hafði lýst því yfir, að þingið vildi ekki láta einn einasta
kaþólskan prest vera á Irlandi. Pá er írar spurðu þetta,
urðu þeir bæði hryggir og reiðir. Höfðingi einn Rory