Þjóðviljinn - 24.12.1948, Blaðsíða 28

2$
Þ JÓÐVIL JINN
Jólin 1948
skepnum öldum saman, eins og lesa má m. a'. í ilýrri bók
eftir lærðan mann, hið gamla danska guðshús á Bessa-
stöðum, hefur nú verið upp dubbað og þéttað og hresst
við með margvíslegri undarlegri kúhst, og var meðal
amiara stórmerkja látið útlenzkt dansgólf í kirkjuna.
En með því að kirkjubóndinn annaðist einungis iiinn
auðveldari þátt f jármáianna í cambandi við þessar breyt-
ingar, og þar eð hið íslandsfúsa amerísk.a. gjafafé var
•|tki' koitaið i gagnið þegar umrædd'ar breýfingar voru
ráðnar og framkvæmdar, mátti gera rúð íyrir að notast
jTði við íslenzka skattgreiðrndur til þc3s að standa
átraum af fjárhágShlið málsiiis. Óg með því ennfremur
áð ékki er tékið að flytja inn erlent vinnuafl til kirkju-
gérðar á þessúih hl'uta R'eýkjanesskagann, samkv. saihn-
fiigi um hrottfluthing Bándaríkjahers al Isiandi, varð
einnig að notast við íslenzka verkamenn og iðnaðar til
að annaut sjálfa viðgerðina. Til þess að fagna því mikla
átaki sem hér hafði verið gert i andlegri húgagerð á
höfuðsetri iándsíns, ákváðu háyfirvöldin að efna til mik-
illa hátífaliaida á Éessastöðum, um leið og kirkjan yrði
endúrvigð’ cftir nálfcga þriggja ára hló á helgum tíðum.
1 fræghm og auglýstum samningi sem forseti ríkisins
lét tvo fáðhfcrra sína, þann sem annast þýðingar á ís-
lenzku á fyrirhuguðum stjórnarframkvæmdum og hinn
sem fer með skömmtunarmál, gera fyrir sína og landsins
hönd við eitt örlátt stórveldi fyrir vestan haf, er svo
fyrir mælt viturlega að oss fyrir austan sama haf sé skylt
að gæta hinnar mestu varúðar um opinber útgjöld hjá
oss og koma á hallalausum þjóðarbúskap, og gildir þetta
á'kvæði vitanlega fyrst og fremst um meðferð eigin fjár.
Mannfagnaður sá sem forsefi og forsætisráðherra buðu
til að Bessastöðum súnnudaginn 31. október 1948 var að
fifestu haldinn í samræmi við þetta fagra boðorð, ekki svo
ifijög á þann hátt að naumlætis gætti í veitingum, held-
úr einkum sakir hófs í vali og tölu boðsgesta. Og þar eð
ekki þótti fært að bjóða nema mjög takmarkaðri tölu
skattþegna til veizlunnar, var þeirrar kurteisi gætt að
bjóða fremur þeim sem hafa fyrir atvinnu að leggja á
tíkatta en hinum sem hafa fyrir atvinnu að greiða þá.
Ekki skulu bornar brigður á þá alkunnu staðreynd að
mkkuð miin hafa verið ábóta vant kirkjusókn og öðru
gúðrækilegu helgihaldi ýmissa iðnaðar- og verkamanna í
þcssum sóknum hin síðari misseri. Hafa víst margir látið
scr nægja bamaskírnir og sómasamlegar fermingar, en
notað að öðru leyti tómstundir sínar frá matar- og skatt-
greiðslustriti til að dýtta að húsum sínum, eftir að fyrri
rikisstjóra leyfði almenningi aftur að fást við slíkt. Auk
hins viturlega sparnaðartillits, munu hin veraldlegu og
andlégu háyfirvöld hafa haft hliðsjón af þessu ástandi,
þcgar þaU ákváðú að íþyngja ekki þessum stéttum með
veizlu- og vígslusókn í annað byggðarlag á þeim tíma dags
þegar skammdegissólin tíýtlist helzt við' hirimilisslörfin.
Ein til þess að þessir menn færu ekki alls á mis var ákveð-
ið að útvarpa vígshiliátíðinni og Jýsingu á forseta.veizl-
unni. Jafnframt þótti rétt að gera efc-ta lagi áðurnifndra
stétta nokkurn kost á kirkjugöngu vígs’udagínn mikla.
Fyrir því sendi forsætisráðherra út tvennskonar boðs-
bréf, eina gerð þar sem hann bauð 130 mönnum ókeypi3
sæti í Bessastaðakirkju á meðan bifckup landsina og sókn-
arprestur ;Bessastaðá framkvæmdu vigshina, og'aðra gei'ð
þar sem forseti bauð sumum þeirrá að sitjá vcizlli hjá sér
að lokinni hálíðamessunni. Ferðakostnað skyldu mcnn
greiða sjálfir. Fengu bæði boðsbréfin nokkrir liápreSfar
og cinst.aka leikprestar og ýmískonnr borgaraíegir pót-
intátar, þingmenn, ráðherrar og þessháttar. En hið fyrra
bréfið aðeins hlutu nokkrir þei'r iðnaðarnicistarar og sér-
fræðingar sem litu eftir framkvæmd þess verks er verið
var að helga með samkomunni, ennfremúr nokkrir menn
úr sóknamefnd Bessastaða. Óbreyttir verkamenn og iðn-
aðar sem unnið höfðu að kirkjugerðinni voru eklii kvadd-
ir til húsvígslunnar, eins og áður segir.
Þegar áðurnefndir sérfræðingar fóru að tygja sig til
brottferðar með óm af söng í eyrum óg sénnilega með
frið í sálinni vegna nýfengins sambands við guð háyfir-
valdanna boðaðan samkvæmt opinberu bréfi í einkennilega
óíslenzkri kirkju, þá tóku umboðsmenn andlegra og ver-
aldlegra náðargjafa og ráðendur islenzkra skattaálagna
að tínast inn í staðarhúsin til’ að lítillækka sitt stórlæti í
þá andlegu smæð að minnast verklegs og trúarlegs afreks
með nautn holdlegrar fæðu og drykkja. I fjarveru verka-
manna og í landvarnaforföllum sinnar pólitisku fyrir-
myndar, forsætisráðherrans, gengu þar jafnt inn í fögn-
uðinn munnhvatir talsmenn hins vestræha örlætis, lítil-
látir postular austræns spamaðar á almaiinafjám og and-
heitir málsvarar félagslegs jafnréttis. En ráðherra
skömmtunarmála mun hafa mætt sem persónUlegur stað-
gengill forsætisráðherráns. Og þeir sóknarnefndarmehn
sem hlutu í sinn skanimt stundarsess á bekkjum kirkj-
unnar og ræðu biskupsins, munu ekki síður en aðrir hafa
undrazt þessi teikn hins nýja siðar um leið og þcir héldu
út veginn.
Austurlenzkur trésmiður, sem aldrei náði þeirri
viðurkenningu í iðngrein sinni að honum væri falin for-
staða musterisbygginga í ættlandi sinu, þótt ýmsir kaili
hann nú mikinn meistara í annari grein, komst svo að
orði við félaga sinn á veginum:
„Refir eiga greni og fuglar himins hreiður, en manns-
sonurinn á hvergi höfði sínu að, að halla“. (Lúkas 9, 58).