Þjóðviljinn - 24.12.1948, Blaðsíða 17

Jólin 1948
ÞJÖÐVILJINN
17
„Auðmannavaldið þekkir fylgjuna sína“
Frá ritstjórnarárum Þorsteins EríingSsonar
Flestir kunna þessa vísu Þors'teins Erlings-
sonar úr kvæðinu Eden:
Eg sagöi við Jónas: þig fala ég fyrst,
því Frón er þín grátandi að leita,
og náðugri ritstjóm, því næst sém í vist,
i nafni þíns lands má ég heita,
og sex hundruð krónum svo leikandi list
mun landssjóður tœplega neita.
Eg bauð honum allt, sem mín móðir gat
misst,
en meistarinn kaus ekki að breyta.
Almennt hel'ur verið litið svo á — og
vafalaust með réttu —, að Þorsteinn hafi
sjálfan sig í huga og kjör sín, er hann telur
fram gæði þau, sem „mín móðir gat misst“
til að endurheimta listaskáldið góða. Þor-
steinn hafði kynnzt hvorutveggja: rausn Al-
þingis, er var fólgin í 600 króna „heiðurs-
launum“, eftirtöldum, veittum gegn vilja
nálega helmings þingmanna, og „náðugri rit-
stjórn,“ þar sem ritstjórinn var eins og vist-
ráðið hjú hjá útgefendum blaðsins.
Þessi ummæli Þorsteins í kvæðinu Eden,
eru ekki ein til vitnis um það, að honum
féll blaðamennska miðlungi vel. Þegar hann
lét af ritstjórn, kvaddi hann þann starfa
meðal annars með þessum orðum: „Blaða-
mennska hér á landi er ekkert skemmtiverk;
því þó maður leiðist til að vinna það til mat-
ar sér um stund, þá getur endirinn orðið sá,
að maður kjósi heldur sultinn.“
Sú skoðun mun nokkuð algeng, enda hefur
henni oftar en einu sinni verið haldið fram á
prenti, að Þorsteini hafi eigið látið ritstjórn
sérlega vel. Er hans og sjaldan getið, þegar
upp eru taldir þeir ritstjórar og blaðamenn
liðins tíma, sem snjallastir eru taldir og
mestur ljómi leikur um. Svo fast hefur að
Þorstcinn Erlingsson, skáld
þessu kveðið, að eigi allfáir virðast álíta, að
Þorsteinn hafi á engan hátt notið sín við
blaðamennskuna, og jafnvel verið meinað af
eigendum blaða þeirra, er hann stýrði, að
halda fram skoðunum sínum á þjóðfélags-
málum. Sennilega eiga fyrrgreind ummæli
Þorsteins um blaðamennskuna og ritstjóra-
sældina drjúgan þátt í því, að slíkt álit hefur
myndazt. En þessi ætlun er algerlega úr
lausu lofti gripin, og veldur því ókunnugleiki
á blaðamannsferli skáldsins, ef hún hefur
gripið allmjög um sig, sem ég hef ástæðu