Íslendingaþættir Tímans - 03.08.1972, Blaðsíða 7

hafa eignazt, eins og þeir sjálfir hafi
skapað heilabú sitt, sál sína og likama.
Ég lit svo á, að allt það, sem heppn-
ast, að það, sem tekst að áorka, se' fyr-
ir náð þess almættis, sem öllu stjórn-
ar. Ég trúi þvi, að i fylgd með einum
og sérhverjum manni sé góð vera eða
góðar verur, fylgi þeim frá vöggu til
grafar.
Þessar verur vilja hjálpa, leiðbeina
og létta göngu okkar hér á jörð. Það,
sem gildir fyrir okkur, er aðveraiopinn
fyrir áhrifum þeirra, taka mark á
þeim og fylgja þeim, en hleypa ekki
öðru að, sem er óhollt, illt og hættu-
legt.
Á bernskuheimili minu og siðar á
minu eigin heimili var litil mynd, sem
hékk á vegg, þar sem börn sváfu.
Þessi mynd var af sofandi barni, en til
hliðar og ofan rúmsins sveif falleg,
ung mey með vængi. Þetta var
verndarengill, og af honum lýsti
öryggi og vissa um vernd. Þetta var
það, sem nú er stundum af litilsvirð-
ingu kallað glansmynd. En blær
myndarinnar og útstreymi frá henni
var ljós, friður og blessun. Enn i dag
lysir litla glansmyndin með englinum
og barninu bjart i hugskoti minu, og
áhrif hennar gelymast mér aldrei.
Fyrir þá, sem ekki vilja trúa eða
ekki þykjast trúa á neitt nema sinn
eigin mátt og megin, ætla ég að nefna
hér frásagnir af atburðum, sem hafa
gerzt og vel má tengja trúnni um, að
góðar verur eða englar séu i fylgd með
mönnum, bjargi þeim, gefi þeim styrk
og geri þeim göngu lifsins léttari og
árangursrikari.
Þegar ég var tólf ára, var þörf á að
fá fyrir mig sumaratvinnu. Farið var
til tveggja verzlana. Til kaupmanns-
ins, sem rak stóra verzlun og um-
fangsmikinn atvinnurekstur, og til
kaupfélagsins, sem fór nú ekki sérlega
mikið fyrir þá. Kaupfélagsstjórinn
hafði ekki not fyrir mig, en kaup-
maðurinn kvaðst láta vita eftir viku-
tima. Svo skeði það af ástæðum, sem
ekki verða greindar hér, að drengur-
inn, sem var hjá kaupfélaginu, var lát-
inn hætta fyrirvaralaust. Var þá sent
til foreldra minna og sagt, að strákur-
inn mætti koma til reynslu i einn mán-
uð, — en hann yrði að koma strax. Og
það varð svo. Þangað fór ég strax, —
og þar vann ég siðan i rúm tuttugu og
fimm ár. En frá kaupmanninum komu
lika boð, en bara tveimur dögum
seinna, og sagt, að þar væri atvinna til
reiðu. Þegar honum var sagt, að nú
væri þetta of seint, strákurinn væri
farinn að vinna i kaupfélaginu þá varð
kaupmanni. að orði: ,,Ö, aumingja
barnið, að lenda þar!” — Svo fór, að
þessari kaupmannsverzlun hrakaði
mjög næstu árin og hætti með öllu. En
kaupfélagið jókst og dafnaði.
Þessi atvik, sem ég hef nú lýst,
mörkuðu greinilega þá braut, sem ég
gekk i lifinu. Sumir munu segja: Hér
var aðeins um tilviljun að ræða. En
hver réð þessari einkennilegu og ör-
lagariku tilviljun? Ég hef trúað þvi og
trúi þvi énn, að hér hafi verið að verki
góðar vættir, sem vildu mér vel og
höfðu góð áhrif á lifsgöngu mina.
Það var i Suður-Sviþjóð fyrir mörg-
um árum, að góður vinur minn ók bil
sinum i gegnum þorp nokkurt.
Tveggja ára drenghnokki hljóp
skyndilega fyrir bilinn og lenti undir
honum. ökumaðurinn fót út til þess að
athuga, hvaða meiðslum hann hefði
valdið. Hann var fullur af skelfingu og
ugg. En fyrir atan bilinn var drengur-
inn að skriða á fætur. Við athugun kom
i ljós, að engin meiðsli hafði hann hlot-
ið. Það var ekki einu sinni nokkra
skrámu á honum að finna. ökumaður-
inn leit til himins og sagði: „Detta var
anglaskydd.” Þetta var englavernd.
Þeir, sem ekki vilja trúa æðri vernd,
segja: Þetta var aðeins tilviljun. Fyrir
mig, eins og var fyrir vin minn, var
þetta æðri vernd, ekkert minna gat
ráðið þvi, að drengurinn lagöist þannig
i götuna, að ekkert af 4 hjólum bflsins
snerti svo mikið sem litlafingur hans.
Haustmorgun nokkurn árið 1939 ók
ég um eina af hraöbrautum Vestur-
Kanada. 1 bilnum var kona min og
börnin okkar þrjú. Snögglega kom bill-
inn, þar sem háíka leyndist á veginum
svolitilli brekku. Það skipti engum
togum, að bilinn snerist þvert á veginn
yfir tvær akreinar, sem voru fyrir
bæði austur- og vestur-umferö. Varð
það af einskærri tilviljun, haldið þiö,
aö þann tima, sem ég þurfti til þess að
rétta blilinn af og komast aftur á
rétta akrein, kom enginn bill úr hvor-
ugri áttinni? En augnablikum siðar
kom úr báðum áttum óslitin röö hratt
akandi farartækja, eins og haföi og
verið, áður en á hálkuna kom. Ekki
var ég i nokkrum efa um það
þann morgun og alltaf siöan, aö þarna
var guðleg vernd yfir okkur öllum,
sem i bilnum vorum.
Fyrir þrjátiu árum siöan vorum viö
þrir Islendingar á heimleiö yfir At-
lantshaf að vetri til.Þetta var á þeim
tima, þegar öll skip sigldu ljóslaust,
samflota undir herskipavernd, þegar
hvað eftir annað heyrðust drunur af
djúpsprengjum, sem kastað var i hafiö
til eyðingar kafbátum. Viö hrepptum
mikið óveöur og nokkru seinna bilaöi
rafmótor við kaldavatnsdælur skips-
ins, svo að ekki var unnt aö hreyfa
aðalvél þess. Við uröum viðskila viö
skipalestina, og skipið rak stjórnlaust i
öskrandi stormi og ölduróti. Allir véla-
menn skipsins, allir sem eitthvað gátu
lagt til málanna, reyndu að lagfæra
skaðann. En ekkert gekk. Þilfars-
farmur skipsins var mikill og hár.
Hann hafði farið úr skorðum. Að
kvöldi annars dags gekk ég upp á þil-
far til að sjá, hvernig útlits væri. Þá
var komin svo mikil slagsiða á skipið,
aö björgunarbátar á bakborða
voru i sjó og sumir farnir,
en bátar stjórnborðsmegin voru
svo hátt uppi, að mér virtist vonlaust,
að þeim yrði nokkru sinni komið
óskemmdum á flot. Allt virtist þvi
vera vonleysið eitt. Fyrir mig var það
eitt að gera að fara i mina koju, hvaö
ég geröi og sofnaði. Eftir nokkurra
tima svefn vaknaði ég við þaö ánægju-
lega hljóð, að stimplar aðalvélar
skipsins voru aftur byrjaðir að fram-
leiða þetta jafna og öryggisvekjandi
nötur skipsins, sem allar eimvélar
skapa, þegar i gang eru. Hvað hafði
skeð? Ég fór i skyndi upp á þiljur og
spurði frétta. Eftir allan þennan tima
var skipið aftur þannig sett, að þvi
mátti stýra upp i vind. — Það lét að
stjórn. Hvernig atvikaðist þetta? —
Þannig, að einn skipverja benti á litinn
öryggissendi upp i brú skipsins. Þessi
radiósendir var tengdur diseldrifnum
rafmótor. Vélamennirnir sögðu þetta
væri ekki til neins, rafmótorinn væri
svo litill og auk þess með 110 volta
speniiu, helmingi minni en dælur
skipsins notuðu. Engu að siður fyrir-
skipaði skipstjórinn, að þetta skyldi
reynt. Lausum virum var komið fyrir
niður i vélarrúm, — og það sýndi sig,
að dælur skipsins hreyfðust, og þótt
hægt væri, var það samt nóg til þess að
ráöa för skipsins. Þvi var snúið til
sama lands, og allir náðu þar heilir i
höfn. Hvað var það, sem gerðist? Hver
var sá kraftur, sem réði þvi, aö á siö-
asta augnabliki datt ófræddum manni
þaö i hug aö reyna það, sem lærðir fag-
menn skipsins ekki reyndu? Sumir
segja tilviljun ein. En hvað ræður
slikri tilviljun? Ég trúöi þvi þá og trúi
enn I dag, að þarna var guðlegur mátt-
ur að verki, englavernd, sem bjargaöi
skipi, farmi og fimmtiu manna áhöfn
frá þvi aö hverfa i djúp hafsins.
Hvaö veldur þvi, aö sumum mönn-
um viröist heppnast svo til allt, sem
þeir taka sér fyrir hendúr? An þess aö
ég sé aö flokka sjálfan mig i hóp
þessara manna, get ég samt fúslega
sagt frá þvi, hvaö mig snertir, að ég
hef oftsinnis, — já, svo skiptir
hundruöum tilfella, veitt þvi eftirtekt,
aö mér hefur verið bent til aö hafast að
þetta eöa hitt, og það hefur blessazt.
Ég hef lika veitt þvi eftirtekt, að þegar
ég hef látið vera að sinna slikum
ábendingum, hef ég siðar séð, að þar
töpuðust góð tækifæri. Þeir, sem ekki
islendingaþættir
7