Morgunblaðið - 06.11.2005, Qupperneq 28

28 SUNNUDAGUR 6. NÓVEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
Frá Kaliforníu fór Sigríðurtil Texas þar sem húnfékk vinnu sem fastráðinnleikari við Dallas TheaterCenter. Þegar hún kom
til Texas fannst henni hún vera
komin til annars lands og íbúarnir
komu henni hér um bil eins fyrir
sjónir og þeim er lýst í kúreka-
myndunum.
Ég fór auðvitað beina leið, tók
bara strætó, til The Dallas Theater
Center. Þetta var ný bygging þá,
vígð 1959, og glæsileg í alla staði
enda þekktur og rómaður arkitekt
sem teiknaði hana, Frank Lloyd
Wright. Þetta var síðasta bygg-
ingin og raunar eina leikhúsið sem
hann teiknaði enda þótt hann væri
mikill leikhúsáhugamaður. Leik-
húsið er mjög vel staðsett á skógi-
vaxinni hæð í borginni.
Ég fékk viðtal við leikhússtjór-
ann, dr. Paul Baker. Hann sagði
mér þá að hann hefði verið á Ís-
landi á stríðsárunum. Og þar byrj-
aði hann í rauninni sinn leikhús-
feril, þótt ótrúlegt kunni að
virðast, á Keflavíkurflugvelli. En
um þetta upphaf að leikhúsferli
hans, sem varð langur og glæsi-
legur, er skrifað í sérstöku heið-
ursriti: The Paul Baker Theater: A
Photo History.
Leikhússtjóri á
Keflavíkurflugvelli
Þetta byrjaði í seinni heimsstyrj-
öldinni og kom allt til af því að
prófessor Baker var þá „Special
Services Entertainment Officer“ á
Íslandi. Leikhús hans á þessu
frostkalda landi var aflóga her-
mannabraggi með sviði í öðrum
endanum og smáskenk í hinum
endanum þar sem hægt var að fá
snarl og drykki. Leikhúsið hét
Herskola theater.
„Þarna var nóg af karlmönnum
sem voru tilbúnir að taka þátt í
sýningum og margir af þeim voru
reglulega efnilegir,“ rifjar Baker
upp í fyrrnefndu riti. „En okkur
vantaði nokkuð sem við gátum alls
ekki falsað – stúlkur.“ Svo Baker
sendi bænaskjal sem þurfti að fara
í gegnum allt herstjórnarkerfið.
Bóninni var ekki bara játað sisona
heldur leiddi hún til þess að skipu-
lagt var „The Civilian Actress
Technican Corps“. Strákarnir á
vellinum fóru strax að kalla þær
„cats“. Þetta var nokkurs konar
borgaralegur herflokkur leik-
kvenna, sem starfaði og kom fram
á vegum „Special Services“ banda-
ríska hersins. – Í leikhúsi Paul
Bakers, Herskola theater, komu
þær meðal annars fram í söng-
leiknum Can Can.
Það fer ekki mikið fyrir þessari
leiklistarstarfsemi á Vellinum í ís-
lenskri leiklistarsögu, en þarna hóf
þessi ágæti leikhúsmaður feril
sinn. Þegar ég kom til Texas var
hann orðinn leikhússtjóri í þessu
glæsilega leikhúsi í Dallas.
Kannski hefur það ekki spillt fyrir,
þegar ég kom þarna bláókunnug
og bað um vinnu í leikhúsinu, að ég
var frá Íslandi. Það eitt hefði auð-
vitað dugað skammt.
En ég var með próf og sérstaka
viðurkenningu frá virtum banda-
rískum skóla þannig að ég var ráð-
in þarna og starfaði við þetta ynd-
islega leikhús í tvö leikár, fékk þar
mörg tækifæri og góða reynslu.
Þarna lærði maður öguð vinnu-
brögð og að nýta tímann vel.
Um hlutverk sín í Dallasleikhús-
inu segir Sigríður:
Ég fékk mörg skemmtileg hlut-
verk þarna, stór og smá. Ég lék til
dæmis í söngleiknum Can Can eft-
ir Cole Porter. Aðstæður voru dá-
lítið aðrar en þegar Paul Baker var
að setja þetta upp í braggaleikhús-
inu á Vellinum. Ég lék líka stórt
hlutverk í skemmtilegri kómedíu,
A different Drummer eftir Eugene
McKinney. Síðasta verkið sem ég
lék í áður en ég flutti heim var A
Journey to Jefferson eftir sögu
Williams Faulkner. En með það
fór leikhúsið í leikferð til Evrópu.
Rétt fyrir lokaprófin í leiklist-
arskólanum bauðst Sigríði hlutverk
í söngleik, sem Daninn Sven Åge
Larsen leikstýrði í Þjóðleikhúsinu.
Vorið 1958, þegar við vorum að
byrja að búa okkur undir loka-
prófið, var verið að æfa söngleikinn
fræga Kysstu mig Kata eftir Cole
Porter í leikhúsinu, stóra sýningu
með mörgum leikurum, söngvur-
um, hljómsveit, kór og dönsurum.
Sven Åge Larsen, danskur leik-
húsmaður, var leikstjóri. Hann var
búinn að setja upp vinsælar sýn-
ingar í Þjóðleikhúsinu áður, Kátu
ekkjuna og Sumar í Týról, og
kunni vel til verka. Ég var að æfa
lokaverkefnið mitt í skólanum, var
Vissi ekki hvað
sviðsskrekkur var
Bókarkafli | Leikkonan Sigríður Þorvaldsdóttir var ein af burðarásunum í starfi Þjóðleik-
hússins um langt skeið. Á hátindi frægðar sinnar fékk hún heilablóðfall og varð í kjölfarið
að læra að tala upp á nýtt. Það tókst og ári eftir áfallið var hún aftur komin á svið. Í bók-
inni Í gylltum ramma eftir Jón Hjartarson rekur Sigríður æskuminningar sínar, ræðir um
leikhúsið, Ameríkudvölina, starfsárin í Þjóðleikhúsinu, hjónabandið og dæturnar þrjár.
Ljósmynd: Vignir
Fyrsta stóra tækifærið: Bianka í söngleiknum Kysstu mig Kata.
Leikhússtjórinn Poul Baker.
Leikhússtjóri Dallas Theater Center rak fyrst leikhús á Keflavíkurflugvelli.
Ljósmynd Vignir
Við útskrift úr Þjóðleikhússkólanum vorið 1958: Einar, Flosi, ég, Kristbjörg, Dóra og Bragi (vantar Ásu Jónsdóttur).
Jólamyndatökur
Hverfisgötu 50, sími 552 2690
www.svipmyndir.is