Fréttablaðið - 27.05.2006, Side 60

Brynhildur Þórarins-
dóttir rithöfundur er
stundum spurð hvort
hún ætli ekki að skrifa
bækur fyrir fullorðna.
Hún svarar jafnan
neitandi en bætir við
að fullorðnir geti haft
gaman af bókunum
hennar, alveg eins og
börnin. Brynhildur
hefur skrifað tvær
skáldsögur og endur-
sagt tvær Íslendinga-
sögur og fleiri verk eru
í smíðum. Björn Þór
Sigbjörnsson spjallaði
við hana yfir kaffi og
heilhveitihorni.
Það er setið við fá borð á Bláu
könnunni í Hafnarstrætinu á
Akureyri þennan miðvikudags-
morguninn. Við tyllum okkur við
glugga og fylgjumst með fólki
ganga inn í bókabúðina á móti. Við
vitum ekki hvað það hefur með
sér út í pokunum en hver veit
nema Akureyringa langi til að eiga
bók eftir nýjan bæjarlistamann
sinn. Það er að segja ef þeir eiga
hana ekki fyrir.
Það er stutt síðan Brynhildur
flutti til Akureyrar. Hún kom
þangað eftir tveggja ára dvöl í
Albany, höfuðborg New York-ríkis
í Bandaríkjunum, en hafði áður
búið alla sína tíð í Reykjavík. Síð-
ustu árin í miðborginni. „Ég bjóst
aldrei við að flytja frá Reykjavík
og allra síst að ég myndi flytja til
Akureyrar,“ segir hún og hlær. En
svona geta mál æxlast og það var
fyrst og fremst vegna þess að
maður hennar, Þóroddur Bjarna-
son, fékk prófessorsstöðu við
Háskólann á Akureyri að þau
fluttu í bæinn. „En ég sé ekki eftir
þessu,“ segir hún og það má auð-
veldlega greina í augunum að hún
segir satt.
„Það var í raun ekkert erfitt að
koma hingað frá Albany en hefði
kannski orðið öðruvísi að koma
beint frá Reykjavík. Munurinn á
Akureyri og Albany er ekki jafn
mikill og fólk gæti ímyndað sér.
Þessar amerísku borgir eru mikl-
ar úthverfaborgir og í hverfinu
sem við bjuggum í voru lítil hús
með görðum og hver hugsaði um
sig. Þetta var í raun svolítil Akur-
eyri.“
Brynhildur segir miklu meira
um að vera í menningarlífinu á
Akureyri heldur en nokkurn tíma í
Albany. Og að auki sé gott að vera
komin í bæ með gangstéttum en
þeim var ekki fyrir að fara ytra.
Brynhildur og Þóroddur eiga
saman dótturina Þorbjörgu sem er
á öðru ári og finnst, eins og börn-
um almennt, gott að ferðast um í
vagninum sínum. „Það er engin
göngumenning þarna úti. Það voru
ekki einu sinni gangstéttar. Börn-
in fóru í skólabíl í skólann þó það
væri ekki nema tíu mínútna gang-
ur og það var engin leið að labba
út í búð þó hún væri nálægt.“ Þetta
er öðruvísi á Akureyri þar sem
hægt er að ganga með barnavagn-
inn upp og niður brekkurnar og út
og suður eftir firðinum – á
sumrin.
Úr varð barnabók
Brynhildur hafði lengst af starfs-
ævinni unnið við fjölmiðlun. Fyrst
á blaði Alþýðusambandsins, þá á
Bylgjunni og loks á Tímariti Máls
og menningar. Árið 1997 sigraði
hún í smásagnasamkeppni Sam-
taka móðurmálskennara en fimm
ár liðu þar til fyrsta bókin hennar
kom út. Reyndar dugði henni ekki
að senda frá sér eina bók það
haustið heldur tvær, Lúsastríðið
og Njálu, og sama var uppi á ten-
ingnum 2004 þegar Leyndardóm-
ur ljónsins og Egla komu út, en
fyrir þá fyrrnefndu hlaut hún
Íslensku barnabókaverðlaunin.
„Haustið núna verður svolítið sér-
stakt því það kemur bara út ein
bók eftir mig,“ segir Brynhildur
brosandi en þá er von á Laxdælu.
En hvers vegna byrjaði hún að
skrifa fyrir börn? „Ég ákvað það
ekkert sérstaklega heldur gerðist
það bara. Ég settist niður og byrj-
aði að skrifa og úr varð barna-
bók.“
Öðru máli gegnir um Íslend-
ingasögurnar sem hún hefur
endursagt fyrir börn með teikn-
ingum Margrétar Laxness. Það
verk var meðvitað. „Litli bróðir
minn var mjög upptekinn af því að
vera Arthúr konungur og aðrar
erlendar hetjur í leikjum og mig
langaði að athuga hvort hægt væri
að kynna íslensku hetjurnar fyrir
börnum og gera þær spennandi.“
Það hefur gengið eftir og Bryn-
hildur segist vita um fjölda polla
sem leika Njál og þá garpa alla í
frímínútum, berjast sem Otkell og
Skammkell eða bregða sér í líki
Egils. Og stelpurnar eru vitaskuld
hrifnar af Hallgerði.
Þó Brynhildur hafi snemma
hneigst til bóka las hún sína fyrstu
Íslendingasögu í níunda bekk
grunnskóla líkt og kveðið var á um
í aðalnámsskrá. „Ég eins og flestir
krakkar bar mig ekki eftir þessum
sögum sem barn og unglingur og
var ekkert að færa til stóla heima
og teygja mig eftir leðurbindun-
um í efstu hillunum.“
Eins og áður sagði eru Njála og
Egla þegar komnar út og von er á
Laxdælu með haustinu. Íslend-
ingasögurnar hlaupa á tugum
þegar allt er talið en Brynhildur
reiknar ekki með að endursegja
þær allar. „Ég held að ég taki ekki
nema þessar stærstu. Hugmyndin
var líka bara að koma krökkunum
á bragðið.“
Hún segist reyndar spennt
fyrir að endursegja annars konar
bókmenntir. „Það er til svo margt
frá þessum tíma sem gaman væri
að vinna með eins og til dæmis
riddarasögur og alls konar ævin-
týri sem eru á við bestu fantasíur.
Þar eru drekar og risar og alls
konar skeppnur og meira að segja
menn sem verða 300 ára,“ segir
Brynhildur en getur þess að enn
sé allt óráðið í þessum efnum.
Bæjarlistamaðurinn
Nú á vordögum ákvað menningar-
málanefnd Akureyrarbæjar að
gera Brynhildi að bæjarlistamanni
Akureyrar. Henni finnst mikið til
þess koma, er bæði glöð og stolt.
Nafnbótinni fylgja ritlaun í hálft
ár og þann tíma ætlar hún að nýta
til að skrifa þriðju skáldsöguna
sína. „Þetta breytir öllu fyrir mig.
Barnabókahöfundar fá, eins og
aðrir rithöfundar, hlutfall af heild-
söluverði bóka og það er ekki
nokkur leið að lifa af því að skrifa
fyrir börn.“ Ástæðan er sú að
barnabækur eru að jafnaði helm-
ingi ódýrari en hefðbundnar skáld-
sögur.
Brynhildur hefur því sinnt
skriftunum meðfram kennslu við
kennaradeild Háskólans á Akur-
eyri en horfir fram á bjarta tíma.
„Það er ótrúlegt tækifæri að fá að
sitja í hálft ár og skrifa.“
Og fyrir vikið er viðbúið að hún
bindist enn sterkari böndum við
Akureyri og Akureyringa. Henni
er jú talsverður sómi sýndur. „Jú,
jú, það gerir það. Maður hleypur
ekkert svo auðveldlega í burtu,
enda stendur það svo sem ekki
til,“ segir Brynhildur, sem öfugt
við að skrifa skýrslu til menning-
armálanefndar að starfstímanum
loknum ætlar að fara í skólana á
Akureyri og ræða við börnin um
bækur. Þannig borgar hún fyrir
sig.
Það er hins vegar tvennt ólíkt
að skrifa skáldsögu og endursegja
Íslendingasögurnar. Brynhildur
segir hið síðarnefnda hálfgerð
fræðistörf, mikil forvinna fylgi og
lesa þurfi margvíslegt sem tengist
sögunum. Að sama skapi fylgir
því heilmikil ábyrgð að endur-
segja sjálfar Íslendingasögurnar.
„Ég var dauðstressuð þegar Njála
kom út og hafði áhyggjur af að
menn risu upp og klóruðu úr mér
augun. Það kom mér því þægilega
á óvart þegar margir lýstu ánægju
með að þetta hefði verið gert og að
brú milli krakkanna og sagnanna
hafi verið smíðuð.“
Nafnlausi höfundurinn
Laxdæla kemur út í haust en upp-
haflega var ráðgert að hún kæmi
út á síðasta ári. Brynhildur bjóst
við að geta klárað bókina meðan
hún var í fæðingarorlofi en það
fór á annan veg. „Þetta er mitt
fyrsta barn og ég gerði mér ekki
grein fyrir að maður vinnur ekki
mikið meðfram uppeldisstörfun-
um fyrstu sex mánuðina. Bókin
endaði því á að vera unnin með-
fram kennslunni í vetur.“ Það
hjálpaði að Brynhildur kenndi
námskeið um málsögu og fornbók-
menntir á vorönn og það hélt henni
við efnið. Að auki fékk hún inn-
blástur frá nemendum sínum. Það
var svo heldur ekki til að spilla
fyrir að eyfirsku landnemarnir
Helgi magri og Þórunn hyrna
koma fyrir í Laxdælu en merkjum
þeirra er haldið hátt á lofti á Akur-
eyri og götur eru nefndar eftir
báðum. Meira að segja vinnur
Brynhildur við Þórunnarstrætið.
Það er auðheyrt á Brynhildi að
henni líkar lífið á Akureyri vel.
Störfin tvö; skriftirnar og kennsl-
an, fara vel saman auk þess sem
menningarlíf bæjarins er ríkt. Það
er því margt við að vera. „Ég er
duglegri að sækja menningarvið-
burði hér en fyrir sunnan, við
eigum ársmiða í leikhúsið, mynd-
listarsýningar hefjast svo að segja
um hverja helgi og svo eru tón-
leikar og margt fleira. Þetta
strandar eiginlega bara á barna-
pössun og viss galli að stórfjöl-
skyldan er fyrir sunnan.“
Og innan um alla þessa menn-
ingu unir Þorbjörg litla hag sínum
vel en hún mun að mestu verja
sumrinu í sundi og á róló, ef að
líkum lætur. „Hún er afskaplega
mikill garpur og getur bæði verið
stjórnsöm og skaphörð eins og
sagt er um Hallgerði,“ segir Bryn-
hildur um dóttur sína og bætir við
að hún verði að gæta þess að temja
hana.
Sjálf er hún ekki viss um hverri
úr Íslendingasögunum hún líkist.
„Það er svo mikil dramatík í þessu
öllu saman. Maður gæti sagst vera
Guðrún Ósvífursdóttir en því
fylgja fjögur hjónabönd sem öll
enda illa,“ segir hún hlær. „Ætli ég
sé ekki bara hinn nafnlausi höf-
undur sem situr í nunnuklaustri
og skrifar.“ ■
27. maí 2006 LAUGARDAGUR40
NAFNLAUSI HÖFUNDURINN Brynhildur á erfitt með að samsama sig einhverri persónu
Íslendingasagnanna og segist helst vera hinn nafnlausi höfundur sem situr í nunnuklaustri
og skrifar. FRÉTTABLAÐIÐ/HEIDA.IS
Reykjavík - Albany - Akureyri
BROSIR FRAMAN Í HEIMINN Brynhildur
Þórarinsdóttir kann vel við sig á Akur-
eyri þar sem hún leggur nú lokahönd á
endursögn Laxdælu. Í haust sest hún niður
til að skrifa þriðju skáldsöguna sína og þá
á launum frá Akureyrarbæ enda nýorðin
bæjarlistamaður Akureyrar.
FRÉTTABLAÐIÐ/HEIDA.IS
„Ég var dauðstressuð
þegar Njála kom út og
hafði áhyggjur af að
menn risu upp og
klóruðu úr mér augun.“