Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.2002, Síða 106

Andvari - 01.01.2002, Síða 106
104 HJALTI HUGASON ANDVARI Haldið friði góðir bræður meðan við bíðum eftir kóngsins súpu. Við erum inúgurinn, lægsta skepna jarðarinnar. Biðjum hverjum valdsmanni heilla, sem kemur að hjálpa þeim svarlausa. En réttlæti verður ekki fyren við erum sjálfir menn. Aldir munu líða. Sú réttarbót sem var gef- in okkur af síðasta kóngi mun verða tekin frá okkur af þeim næsta. En einn dagur mun koma. Og þann dag sem við erum orðnir menn mun guð koma til vor og gerast vor liðsmaður.1" Bent hefur verið á að hér víki sú hlutlægni sem einkennir frásagnarhátt Is- landsklukkunnar fyrir huglægari stíl enda tali höfundurinn hér sjálfur fyrir munn hins blinda spámanns.13 Boðskapurinn sem hljómar er aftur á móti fagnaðarerindi, kristin eskatólógía, fullvissan um að á „lokadaginn“ muni ríki Guðs opinberast hinum snauðu. Sögutími og aldarandi Sögutími íslandsklukkunnar spannar eins og alkunna er lok 17. aldar og upp- haf hinnar 18.14 Til viðmiðunar má geta þess að hremmingar Jóns Hreggviðs- sonar á Efri-Reyni í Akranesshreppi hófust á árunum 1683-1684, er hann var hýddur fyrir óráðvendni og síðan dæmdur til lífláts vegna meints morðs á Sigurði Snorrasyni kóngsböðli. Marka þessir atburðir upphaf sögunnar. Arið 1686 kom hann aftur til íslands eftir strok sitt frá Bessastöðum (Þingvöllum í íslandsklukkunni) með heimild til að mál hans yrði tekið upp að nýju sem þá var þögguð niður. Árið 1693 var hann dæmdur fyrir illmæli við konung. Árið 1708 var hið ólokna dómsmál tekið upp í tengslum við sendiferð Árna Magnússonar og Páls Vídalíns hingað til lands. Var Jóni þá gert að útvega nýja hæstaréttarstefnu. Árið 1710 var hann dæmdur til þrælkunar á Brimar- hólmi en loks sýknaður af morðákærunni fyrir hæstarétti í Kaupmannahöfn árið 1715. Er þá komið nær sögulokum Islandsklukkunnar.1'’ Til samanburðar má geta þess að Árni Magnússon var á Islandi við hand- ritasöfnun á vegum Thomasar Bartholins yngra árin 1685-1686 og dvaldi þá við Breiðafjörð.16 Þá fór hin mikla könnun Áma Magnússonar og Páls Vída- líns á landshögum fram á árunum 1702-1712 og árið 1708 stefndu þeir Sig- urði Björnssyni lögmanni (Eydalín Islandsklukkunnar) vegna samnings sem hann var sakaður um að hafa gert við Jón Hreggviðsson rúmum tuttugu ár- urn áður.17 Hin raunverulegu Bræðratungumál sem segir frá um miðbik sög- unnar stóðu af mestum þunga á árunum 1704—1706.Is Eldurinn í Kaup- mannahöfn geisaði 1728.19 Markar hann sögulok bókarinnar. Að þessu leyti til eru skáldskapur og veruleiki í góðu kallfæri í íslandsklukkunni. Hér hafa aðeins grófar útlínur verið dregnar upp. Fyrir utan þau dæmi sem nefnd hafa verið má benda á að í íslandsklukkunni skýtur upp fjölmörgurn sögulegum persónum, atburðum og fyrirbærum.20 Mörg eru þessi fyrirbæri
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196
Síða 197
Síða 198
Síða 199
Síða 200

x

Andvari

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.