Iðunn : nýr flokkur - 01.09.1931, Síða 4

198
Trúin á samfélagið.
iðunn
fremst á félagsilífi, |)ar ssm merinirnir skifta með sér
verkum, og samfélag er ekki unt að byggja á einberri
sjálfshyggju eða singirni. Sagan sýnir oss líka, að jregar
einhver ])jóð hefir glatað trúnni á sína gömilu guði,
gerast hugirnir óróir og leitandi, þar tiil hún hefir náð
trúarlegri fótfestu á ný. Við slíkar aðstæður búum vér
einmitt nú á dögum.
Trúarbrögð mannanna eru breytileg eftir ])ví, á
hverju menningarstigi þeir standa. Til þess að sannfær-
ast um þetta þurfum vér ekki annað en að athuga hin
margvíslegu trúarbrögð og menningarstig, sem þjóðir
jarðarinnar standa á nú á tímum. Saga mannkynsins
og forsaga bera vitni um þetta sama.
Enginn dauðlegur maður getur séð fyrir enda ])ró-
unarinnar. En af því leiðir það, að engin trúarbrögð
hafa flutt þau sannindi, er aldrei verði haggað. Eigi að
síður hafa mennirnir jafnan litið svo á trúarbrögð sín,
að sannindi þeirra væru algild og eilíf.
Kristnir menn munu fúsir til að kannast við ófullkom-
leik eldri og „lægri“ trúarbragða. Þeir játa, að mann-
kynið hafi verið aldir og áraþúsundir að þreifa sig
fram til æ fuUkomnari trúarhugmynda. Sumir munu
jafnvel ganga svo langt að viðurkenna, að þessi |)ús-
und ára leit á trúarsviðinu geti taiist hliöstæða þeirrar
])róunar, er orðið hefir t. d. á hugmyndum manna um
himinhnettina og alheimsrútmið. En lengra vilja fæstir
ganga. Þeir kannast fúslega við þröngsýni og ófrjáls-
lyndi fyrri alda, sem ósjaldan tók á sig mynd ofsóknar-
æðis gegn þeim, er bentu á nýjar staðreyndir. Þau
víti sikal varast, og sjálfsagt væri að taka vísindalegar
hugmyndir nútímans uni heimsrúmið til endurskoðunar,
ef nægilega sannfærandi rök væru fyrir |)ví færð, að
þær væru rangar. Svo langt er alt gott. En dirfist ein-