Fréttablaðið - 08.05.2012, Blaðsíða 17

ÞRIÐJUDAGUR 8. maí 2012 17
að aðskilja veiðar og vinnslu, og
tryggja það að óunninn afli fari
á íslenskan markað. Enn fremur
að inntak nýtingarleyfanna verði
skilgreint betur í sjálfum lagatext-
anum, t.d. með áskilnaði um lög-
lega kjarasamninga þar sem við á,
skattskil, umgengni við auðlindina
og aðra löghlýðni. Þessum breyt-
ingum mun ég beita mér fyrir.
Síðast en ekki síst er mikilvægt
að þjóðin njóti eðlilegs arðs af auð-
lind sinni. Veiðigjaldafrumvarpið,
sem er hinn angi þessa máls, tekur
á þeim þætti. Gjaldstofn hins sér-
staka veiðigjalds er sá umfram-
arður sem til verður í greininni
þegar búið er að draga frá allan
rekstrarkostnað og gefa greininni
svigrúm til ríflegrar ávöxtunar.
Notuð er svokölluð árgreiðsluað-
ferð sem Hagstofan hefur notast
við í fjölda ára til þess að greina
raunafkomu í sjávarútvegi.
Veiðigjaldsfrumvarpið hefur
vakið mjög hörð viðbrögð svo ljóst
er að atvinnuveganefnd þingsins
mun taka það frumvarp til ítar-
legrar athugunar. Sjálfsagt er að
skoða vel alla þætti þess máls, án
þess þó að hvika frá kröfunni um
að sjávarútvegurinn leggi sinn
sanngjarna skerf í þjóðarbúið.
Miklu varðar að sjávarútvegurinn
fái risið undir nafni sem undir-
stöðuatvinnugrein, bæði í sýnd og
reynd. Sem burðargrein í íslensku
atvinnulífi þarf hann að koma að
endurreisn efnahagslífsins og
miðla samfélaginu af þeim gæðum
sem þjóðarauðlindin gefur. Þau
gæði eru gríðarleg og arðurinn af
útvegnum svo mikill að hleypur á
tugum milljarða hin síðari ár.
Af þessu þarf þjóðin að fá sinn
sanngjarna skerf enda er það
íslenskt samfélag sem hefur fóstr-
að þessa mikilvægu atvinnugrein
frá öndverðu, og stundum kostað
miklu til.
Veiðigjaldsfrumvarpið hefur vakið mjög
hörð viðbrögð svo ljóst er að atvinnuvega-
nefnd þingsins mun taka það frumvarp
til ítarlegrar athugunar.
Mikið er í húfi að vel takist til við umfjöllun frumvarp-
anna tveggja sem Alþingi hefur
nú til meðferðar og kölluð eru
„kvótafrumvörpin“. Annað lýtur
að stjórn fiskveiða (kvótakerfinu)
en hitt að gjaldtökunni fyrir nýt-
ingu auðlindarinnar (veiðigjald-
inu). Bæði hafa þau vakið hörð við-
brögð, og ekki er allt frómt sem
sagt hefur verið um þau til þessa.
Ég vil því gera nánari grein fyrir
meginþáttum frumvarpanna og
velta upp þeim breytingum á þeim
sem ég tel að yrðu til bóta.
Lítum fyrst á frumvarp um
stjórn fiskveiða. Verði það að
lögum mun eftirfarandi gerast:
a) Allar aflaheimildir verða
innkallaðar á einu bretti, og þeim
úthlutað að nýju til afmarkaðs
tíma gegn gjaldi. Þetta er „hluti
I“ (nýtingarhlutinn). Með honum
er rofinn sá ótímabundni eignar-
réttur sem útgerðin hefur slegið
á aflaheimildirnar í tíð núverandi
kvótakerfis. Nýtingin verður ein-
skorðuð við 20 ár. Nái þetta fram
að ganga er hraðar farið í þá
grundvallarbreytingu sem Sam-
fylkingin boðaði fyrir síðustu
kosningar, þ.e. að fyrna aflaheim-
ildir um 5% á ári og koma auðlind-
inni þannig í hendur þjóðarinnar
á 20 árum.
b) Til hliðar við nýtingarhlutann
verður til „hluti II“ sem saman-
stendur af nokkrum pottum (leigu-
pottur, byggðakvóti, línuívilnun,
strandveiðar). Stærstur og þýð-
ingarmestur þeirra er leigupott-
urinn, opinn og almennur leigu-
markaður með aflaheimildir þar
sem hægt verður að leigja afla-
heimildir frá ári til árs á grund-
velli tilboða á kvótaþingi. Þessi
leigupottur verður ekki á forræði
ráðherra, hann verður ekki háður
neinni pólitískri stýringu eins og
t.d. byggðakvótinn og hann verður
ekki á vegum núverandi kvótahafa
heldur einungis opinn markaður
með aflaheimildir. Upphafsstaðan
í leigupottinum verður samkvæmt
frumvarpinu 20 þúsund tonn en
gert er ráð fyrir að hann stækki
verulega, komi til aflaaukning-
ar: Fari aflamark yfir 202 þúsund
tonn í þorski eiga 40% aukningar-
innar að renna í leigupottinn, auk
annars sem til fellur.
Þessi tvö veigamiklu atriði
koma til móts við kröfuna um að
aflaheimildirnar séu í reynd eign
þjóðarinnar, að nýting auðlindar-
innar byggist ekki á eignarhaldi
einstakra aðila heldur sé þar um
að ræða tímabundinn rétt gegn
gjaldi í þjóðarbúið. Enn fremur
að allir eigi möguleika á að leigja
til sín aflaheimildir á grundvelli
jafnræðis- og atvinnufrelsissjón-
armiða á opnum leigumarkaði.
Mikilvægt er að leigupottur-
inn verði nægilega stór til þess að
bera uppi eðlilega verðmyndun og
tryggja aðgengi með nægu fram-
boði aflaheimilda. Að svo miklu
leyti sem ástæða er til að breyta
kerfinu frekar en frumvarp-
ið gerir ráð fyrir tel ég brýnt að
horft verði til stærðar leigupotts-
ins, að hann eigi möguleika á að
vaxa enn frekar og verða stöðugri.
Þá virðist mér óhjákvæmilegt
Hvað skal með „stóra kvótamálið“?
Sjávar-
útvegsmál
Ólína
Þorvarðardóttir
alþingismaður
Ársfundur Íslenska lífeyrissjóðsins verður haldinn
þriðjudaginn 29. maí 2012 kl. 17.00 á Hilton Reykjavík Nordica.
Allir sjóðfélagar og rétthafar eiga rétt á setu á ársfundinum.
Dagskrá fundarins er samkvæmt samþykktum sjóðsins.
Tillögur um breytingar á samþykktum þurfa að berast
stjórn með skriflegum hætti tveimur vikum fyrir ársfund.
Tillögur til ályktunar sem taka á fyrir á ársfundi þurfa að
berast stjórn með skriflegum hætti viku fyrir ársfund.
Framboðum aðalmanna til stjórnar skal skila inn til
stjórnar viku fyrir ársfund.
Tillögur og framboð skulu berast til stjórnar Íslenska
lífeyrissjóðsins, Austurstræti 11, 101 Reykjavík.
Tillögur að breytingum á samþykktum og framboð til
stjórnar verða birtar á vefsvæði sjóðsins, islif.is.
Stjórn Íslenska lífeyrissjóðsins hvetur sjóðfélaga til þess
að mæta.
Allar nánari upplýsingar má nálgast á vefsvæði sjóðsins
islif.is eða hjá Verðbréfa- og lífeyrisráðgjöf Landsbankans
í síma 410 4040.
Ársfundur
Íslenska
lífeyrissjóðsins
Helstu kennitölur úr ársreikningi 2011 2010
Hrein raunávöxtun 3,9% 8,9%
Hrein raunávöxtun – meðaltal sl. 3 ára 6,0% -9,1%
Hrein raunávöxtun – meðaltal sl. 5 ára -4,4% -3,3%
Fjöldi virkra sjóðfélaga – meðaltal 9.147 8.118
Fjöldi lífeyrisþega – meðaltal 630 529
Heildarfjöldi sjóðfélaga 27.456 27.684
Hrein eign til greiðslu lífeyris í lok tímabils 33.734.147.489 30.663.756.766
Tryggingafræðileg staða Samtryggingadeildar 31.12.2011 31.12.2010
Hrein eign umfram heildarskuldbindingar 1,80% 0,80%
Hrein eign umfram áfallnar skuldbindingar 1,50% -1,40%
Ársreikning sjóðsins má nálgast á islif.is.
LÍF I LÍF II LÍF III Samtrygging:
Lögbundinn
lífeyrissparnaður
LÍF IV
Nafnávöxtun 2011
5 ára meðalnafnávöxtun
9,4% 10,0% 10,1% 9,5% 7,3%
3,8% 3,9% 4,2% 5,1% 2,5%