Læknablaðið - 15.11.2002, Síða 24

FRÆÐIGREINAR / VEFJAGIGT
Table I. Age distribution of all women with full disability pension and women with
fibromyalgia receiving disability pension in lceland.
Age (in years) All women Women with fibromyalgia
Number Percentage Number Percentage
16-19 80 1.3 0 0
20-24 174 2.8 2 0.3
25-29 266 4.2 6 0.8
30-34 333 5.3 29 4.0
35-39 611 9.8 77 10.8
40-44 739 11.8 109 15.2
45-49 728 11.6 121 16.9
50-54 816 13.0 115 16.1
55-59 911 14.5 136 19.0
60-64 1015 16.2 100 14.0
65-66 595 9.5 21 2.9
Total 6268 100 716 100
Table II. The number of diagnoses registered for women with full disability pension,
with (index group) and without (age matched comparison group) fibromyatgia
diagnosis.
Number of diagnoses per person Index group Comparison group
Number Percentage Number Percentage
i 49 6.8 274 38.3
2 233 32.5 184 25.7
3 205 28.6 120 16.7
4 125 17.5 85 11.9
5 62 8.7 35 4.9
6 27 3.8 12 1.7
7 7 1.0 3 0.4
8 5 0.7 2 0.3
9 3 0.4 0 0
10 0 0 1 0.1
Total 716 100 716 100
Table III. Diagnoses according to selected main groups of diseases* registered for two
groups of women with full disability pension, one with (index group) and the
other without (age matched comparison group) the diagnosis of fibromyalgia.
Number of diagnoses Index group Comparison group
per person Number Percentage Number Percentage
Infections 6 0.8% 13 1.8%
Malignant neoplasms 3 0.4% 30 4.2%
Endocrine, nutritional and metabolic diseases 98 13.7% 79 11.0%
Mental disorders Diseases of the nervous 415 58.0% 329 45.9%
system Diseases of the 71 9.9% 101 14.1%
circulatory system Chronic obstructive 76 10.6% 86 12.0%
pulmonary diseases Diseases of the digestive 82 11.5% 63 8.8%
system Diseases of the skin/ 50 7.0% 44 6.1%
subcutaneous tissue Diseases of the musculoskeletal system 20 2.8% 19 2.7%
other than fibromyalgia Diseases of the 321 44.8% 318 44.4%
genitourinary system 25 3.5% 20 2.8%
Injury and poisoning 53 7.4% 83 11.6%
Other diagnoses 20 2.8% 34 4.7%
Total 716 100 716 100
* from the International Classification of Diseases
(2-14). Sjúkdómsgreiningin vefjagigt byggist á því að
sjúklingur hafi útbreidda verki og þreifieymsli í vöðv-
um (15). Vöðvasýni hjá fólki með vefjagigt hafa hins
vegar reynst eðlileg (16) og boðflutningur frá taugum
til vöðva einnig (17). Ymis önnur einkenni hafa verið
tengd vefjagigt, svo sem truflaður nætursvefn, óeðli-
leg þreyta, eirðarleysi og skert einbeiting. Öll fram-
angreind einkenni geta fylgt kvíðaröskun (18).
I örorkuskrá Tryggingastofnunar ríkisins (TR)
eru skráðar sjúkdómsgreiningar þeirra sem metnir
hafa verið til örorku vegna lífeyristrygginga (1, 19,
20). I þessari rannsókn er skoðað hvaða sjúk-
dómsgreiningar eru skráðar hjá þeim sem metnir
hafa verið til hæsta stigs örorku í því skyni að kanna
hvort vefjagigt tengist öðrum sjúkdómsgreiningum,
og þá sérstaklega kvíðaröskun.
Efnivíöur og aöferöir
Upplýsingar voru unnar úr örorkuskrá TR um kyn,
aldur og sjúkdómsgreiningar allra sem áttu í gildi
hæsta örorkumat (að minnsta kosti 75% örorku)
vegna lífeyristrygginga 1. desember árið 2001. Kann-
að var í hve mörgum tilvikum vefjagigtargreiningin
kom fyrir. Þar sem hún kom nánast eingöngu fyrir hjá
konum (93% tilvika) beindist frekari rannsókn að-
eins að konum. Vegna mikils mismunar í aldursdreif-
ingu hjá konum með vefjagigtargreiningu og öðrum
konum með hæsta stig örorku var myndaður saman-
burðarhópur kvenna án vefjagigtargreiningar, sem
var jafn stór og hafði sömu aldursdreifingu og rann-
sóknarhópurinn (konur með vefjagigtargreiningu).
Dreifing og fjöldi sjúkdómsgreininga einstaklinga var
borin saman hjá hópunum. Marktækni var metin
með kí-kvaðrats prófi (21). Auk þess var borinn sam-
an fjöldi sjúkdómsgreininga hjá þeim konum í rann-
sóknarhópnum sem höfðu vefjagigt sem frumgrein-
ingu á örorkumati og hjá öllum konum á örorkuskrá
sem höfðu kvíða/depurð sem frumgreiningu.
Niðurstöður
Þann 1. desember 2001 voru skráðir hjá TR 10.588
einstaklingar með hæsta örorkustig (að minnsta kosti
75% örorku), 6268 konur og 4320 karlar. Vefjagigt
var á meðal sjúkdómsgreininga hjá 766 öryrkjum, 716
konum og 50 körlum. Algengi vefjagigtar hjá öryrkj-
unum var 11,4% hjá konum og 1,2% hjá körlum.
Tafla I sýnir aldursdreifingu rannsóknarhóps og allra
kvenna með hæsta örorkustig. Mikill munur var á
aldursdreifingu rannsóknarhópsins og allra kvenna
með hæsta örorkustig. Konur með vefjagigt voru sér-
staklega fjölmennar í aldurshópnum frá 40 til 59 ára.
í töflu II er borinn saman fjöldi sjúkdómsgreininga
á einstakling í rannsóknarhópnum og samanburð-
arhópnum. I rannsóknarhópnum var vefjagigt eina
greiningin hjá aðeins 6,8% öryrkjanna, en í saman-
816 Læknablaðið 2002/88