Tímarit Máls og menningar - 01.11.1986, Blaðsíða 131

drengsins og skapar um leið spennu í
söguna:
I tvo mánuði á ári getur hann ekki
hugsað skýrt.
Sér ekki til sólar.
Kemst ekki burt.
Er eins og náttúran ætlast til af
honum og öllum í þorpinu.
Kuldinn smýgur eins og myrkrið.
Undir fötin.
Undir skinnið.
Inn í líkamann.
Innilokunin ærandi allan þennan
tíma.
Hann þekkir ekki fólkið sitt.
Skilur ekki orð þess.
Sömu orðin alla daga: — Nú fer
þessu bráðum að linna. —
Og því Iinnir.
Það veit hann.
En árin breytast ekkert og þetta
heldur áfram . . . (bls. 128—9)
Með listaspilinu rýfur hann sáttmál-
ann við fjallið sem grúfir yfir þorpinu,
líkt og harðstjóri yfir þegnunum, og það
sprengir utan af sér hin hvítu klæði.
Lýsingin á því er mjög haglega fléttuð:
Fiðluspil.
Æst fiðluspil.
Hvít breiðan þýtur með ofsa-
hraða.
Æðir á móti honum eins og foss.
Hann hörfar og þrýstir drengnum
að sér.
Oskrin í loftinu renna saman við
hvin skriðunnar.
Fiðlutónarnir hvolfast yfir hann
og drenginn og þorpið.
Bogi dreginn hratt eftir kassanum.
Brothljóð.
Skjálfti.
Öskur . .. (bls. 130)
Umsagnir um bxkur
Hér er vélað um fleiri mál en hægt er
að svara fyrir, enda þessari grein fremur
ætlað að spyrja. Eins og fram kemur í
þessum birtu brotum þá felur sagan í sér
skírskotanir til Islands og íslenskrar
náttúru. Sambúð manns og náttúru,
uppreisn ungs manns gegn þrúgandi
þröngri heimsmynd þorparans. Hjátrú
og hefð og brot gegn þessu tvennu sem
endar með ósköpum þar sem lifandi
náttúran í öllu sínu veldi mélar þann
agnarsmáa mann sem henni storkar.
En alltaf rís maðurinn upp á fæturna
að nýju í þrotlausri viðleitni sinni til
þess að skilja sjálfan sig, heiminn og sitt
nánasta umhverfi, sem er þegar allt til
alls kemur eitt hið besta í mannsins fari.
Að láta ekki segjast heldur þrjóskast við
og segja: Eg vil skilja, þess vegna er ég.
Því verður skáldskapurinn sífellt mikil-
vægari og bækur eins og Eldur og regn
eru órækastur vottur þess að maðurinn
hefur ekki enn orðið alltumlykjandi
dauða skilningsleysis, uppgjafar og
stöðnunar að bráð.
Páll Valsson
NÝ FORNRIT
íslenzk fomrit. XXIX. bindi. Ágrip af
Nóregskonunga sqgum. Fagrskinna —
Nóregs konunga tal. Bjarni Einarsson
gaf út. Hið íslenzka fornritafélag.
Reykjavík MCMLXXXIV.
Eiríks saga rauða. Texti Skálholtsbókar.
AM 557 4to. Viðauki við íslenzk fomrit,
IV. bindi. Ólafur Halldórsson gaf út.
Hið íslenzka fornritafélag. Reykjavík
MCMLXXXV.
™m ix
529