Dagblaðið Vísir - DV - 20.09.2010, Blaðsíða 14

14 FRÉTTIR 20. september MÁNUDAGUR
Hvernig munu farþegaþotur fram-
tíðarinnar líta út eftir 2.050 ár? Nú
hefur starfshópur verkfræðinga
frá evrópska flugvélaframleið-
andanum Airbus unnið skýrslu
þar sem varpað er fram nokkrum
hugmyndum um flugsamgöng-
ur í framtíðinni. Þeir stinga með-
al annars upp á þotu með ósýni-
legan skrokk. Farþegarnir munu
þannig geta séð stjörnurnar fyrir
ofan sig og borgarljósin fyrir neð-
an. Verkfræðingarnir hafa einnig
þróað leiðir sem eiga að draga úr
eldsneytisnotkun flugvéla í fram-
tíðinni og draga úr hljóðmengun í
flugsamgöngum.
Ósýnileg þota
Það er líkt og þotan hafi verið
strokuð út. Fyrst hverfur þakið,
þá gólfið og smám saman fer far-
þegunum að líða líkt og þeir svífi í
lausu lofti. Þeir verða við fyrstu sýn
líklega örlítið smeykir og halda sér
þéttingsfast í sæti sín.
En farþegarnir, sem eru rúm-
lega 300 talsins, hrynja ekki til
jarðar. Í staðinn heldur ferð þeirra
um himininn áfram. Fyrir ofan
þá gefur að líta óteljandi stjörnur
Vetrarbrautarinnar og fyrir neð-
an sig sjá farþegarnir borgarljósin
á jörðu niðri sem virka agnarsmá
úr háloftunum. Þessi tækni er enn
sem komið er nokkuð fjarlægur
draumur en gert er ráð fyrir að ytra
borð flugvélarinnar sé þakið sér-
stakri gerð keramíks. Með einum
hnappi myndi flugstjórinn senda
rafmagnsstraum í gegnum efnið
sem þá yrði ósýnilegt.
Raunsæjar hugmyndir
„Farþegar í þessari gerð flugvéla
myndu upplifa flugferðina á nýstár-
legan hátt,“ segir Axel Krein, for-
stöðumaður rannsókna- og tækni-
sviðs hjá evrópska flugrisanum
Airbus. Úrvalsteymi verkfræðinga
sem starfar undir honum fann upp á
þessari hugmynd en hópurinn starf-
ar eingöngu við hugmyndavinnu fyr-
ir flugvélar framtíðarinnar.
„Við sögðum verkfræðingunum
okkar að gefa ímyndunaraflinu laus-
an tauminn. Niðurstöðurnar voru
fullkomlega raunsæjar hugmyndir
um flugsamgöngur árið 2050. Starfs-
fólkið okkar er ákaflega jarðbundið.
Tæknin er að mestu leyti til staðar í
dag,“ útskýrir Krein hróðugur. Samt
verður að segjast að hugmyndir Air-
bus hljóma eins og þær séu fengnar
úr vísindaskáldsögum.
Flugvélin geri við sig sjálf
Önnur hugmynd starfshópsins geng-
ur út á að ytra borð flugvéla muni
geta gert við sig sjálft. Um leið og það
skynjaði minnstu sprungu í flugvél-
inni myndu örsmá nanó-hylki opn-
ast. Þau myndu seyta hátæknilegum
límefnum sem myndu umsvifalaust
gera við skemmdina. „Flugvélin yrði
næstum því að lifandi veru,“ segir
Krein.
Aukið hreinlæti virðist einnig
vera kappsmál hjá framtíðarflug-
vélahönnuðum Airbus. Nanó-efni
myndu sjá til þess að sætin hreins-
uðu sig sjálf. Sú tækni myndi bjóða
upp á hreinni flugvélar og myndi
spara kostnaðinn við að ráða ræst-
ingarfólk.
„Flugfarþegum framtíðarinnar
mun ávallt líða eins og þeir sitji í glæ-
nýrri flugvél sem er í þann mund að
leggja af stað í jómfrúarflugið,“ segir
Krein.
Skynjarar myndu koma í veg fyr-
ir að farþegarnir fyndu fyrir ókyrrð
með því að stýra flugvélinni sjálfvirkt
frá óþægilegum straumum í loftinu.
Innbyggðir hreyflar
En mikilvægustu verkefni verkfræð-
inga snúa að eldsneytissparnaði
og minnkun hljóðmengunar vegna
þota. Til þess að ná þeim markmið-
um boða þeir byltingu í byggingu
flugvéla. Hreyflarnir myndu verða
innbyggðir í bol flugvélarinnar í stað
þess að liggja undir vængjunum.
Flugvélin yrði hönnuð með aukna
straumlínulögun í huga. „Farþegarn-
ir munu varla heyra í hreyflunum.
Og fólkið niðri á jörðunni enn síður.
Hreyflarnir verða að vísu óaðgengi-
legri með þessum máta, sem myndi
gera viðhald erfiðara, en við gerum
ráð fyrir að hreyflar framtíðarinnar
þurfi ekki á viðhaldi að halda árið
2050,“ segir Krein.
Fljúgandi halakörtur
Starfshópurinn leggur til byltingar-
kennda gerð nýrra flugvéla. Lögun
flugvélanna, sem líkjast einna helst
fljúgandi halakörtum, mun einn-
ig draga úr eldsneytisþörfinni. Hún
veitir þotunum aukinn lyftikraft og
þar hjálpa lengri og mjórri vængir
einnig til.
Ef ein sniðugasta hugmynd starfs-
hópsins verður að veruleika munu
farþegarnir sjálfir stuðla að minni
eldsneytisnotkun flugvélanna – án
þess að taka eftir því. Líkamshita far-
þeganna yrði safnað og hann yrði
nýttur með varmaskiptabúnaði. En
eins og Axel Krein hjá Airbus bend-
ir á er það alls ekki ný hugmynd:
Bændur víða um lönd hafa um aldir
byggt fjós með það að markmiði að
líkamshiti nautgripanna hiti híbýli
þeirra.
HELGI HRAFN GUÐMUNDSSON
blaðamaður skrifar: helgihrafn@dv.is
ÓSÝNILEGAR FLUGVÉLAR Í
HÁLOFTUM FRAMTÍÐARINNAR
Framtíðarþota ÞotaframtíðarinnarsemstarfshópurAirbushefurhannað.Axel
Krein,forstöðumaðurrannsókna-ogtæknisviðshjáAirbus,segiraðverkfræðingarnir
hafifengiðaðgefaímyndunaraflinulausantauminn.MYND AIRBUS
Ný tækni Mikilvægastamarkmiðverkfræðingannaeraðdragaúreldsneytisþörf
flugvélaogdragaúrhljóðmengunafvöldumþeirra.MYND AIRBUS
Raunsæjar hugmyndir „Niðurstöðurnarvorufullkomlegaraunsæjarhugmyndir
umflugsamgöngurárið2050.Starfsfólkiðokkarerákaflegajarðbundið.Tækninerað
mestuleytitilstaðarídag.“MYND AIRBUS
Við sögðum verkfræðing-
unum okkar að gefa
ímyndunaraflinu
lausan tauminn.