Lögmannablaðið - 01.03.2006, Blaðsíða 18

stofnunarinnar eða til staðfestingar á
að ESA hafi brotið gegn skyldu sinni
til athafna. Dæmi um ógildingarmál
er Íbúðarlánasjóðsmálið, þ.e. mál Sam-
taka banka og veðbréfafyrirtækja gegn
ESA. Auk þessara þriggja megin mála-
flokka má svo nefna að dómstóllinn
hefur lögsögu í málum sem varða
lausn deilumála milli EFTA-ríkja um
beitingu EES-samningsins og tengdra
samninga. Á þann málaflokk hefur
hins vegar aldrei reynt.
Það reynir í auknum mæli á löggjöf sem
leiðir af EES-samningnum við störf lög-
manna. Getur þú gert nánari grein fyr-
ir því hvernig koma má ágreiningi sem
einstaklingar eða lögaðilar eiga aðild að
fyrir EFTA-dómstólinn?
Einstaklingar og lögaðilar geti átt þátt
í að koma réttarágreiningi fyrir dóm-
stólinn með bæði beinum og óbein-
um hætti.
Einstaklingar og lögpersónur geta eins
og áður segir átt aðild að ógildingar-
18 < LÖGMANNABLAÐIÐ – 1 / 2006
Aðalatriðið
að dómstóllinn
sé til staðar
Hvers konar mál eru það sem falla
undir lögsögu EFTA-dómstólsins?
Í aðalatriðum má segja að um þrenns
konar tegundir mála sé að ræða sem
rekin eru fyrir EFTA-dómstólnum. Í
fyrsta lagi ráðgefandi álit. Þá eru það
dómstólar EFTA-ríkjanna þriggja sem
leita eftir ráðgefandi áliti hjá EFTA-
dómstólnum um túlkun á lagareglum
sem er að finna í EES-samningnum.
Mál Erlu Maríu Sveinbjörnsdóttur er
gott dæmi um mál af þessu tagi. Í
öðru lagi eru það svonefnd samnings-
brotamál sem Eftirlitsstofnun EFTA
(ESA) höfðar gegn EFTA-ríki telji
stofnunin að ríkið hafi brotið gegn
samningsskyldum sínum samkvæmt
EES-samningnum eða samningnum
um stofnun eftirlitsstofnunar og dóm-
stóls, og er íslenska flugvallarskatts-
málið dæmi um slíkt mál. Í þriðja lagi
eru það svo ógildingar- og aðgerðar-
leysismál. Slík mál geta EFTA-ríkin
og einstaklingar eða lögpersónur að
vissum skilyrðum uppfylltum höfðað
gegn ESA til ógildingar á ákvörðun
Viðtal við Þorgeir
Örlygsson, dómara
við EFTA-dómstólinn.