Lögmannablaðið - 01.03.2006, Blaðsíða 26

Þann 8. desember 2005
gekk í Hæstarétti dómur í
málinu nr. 175/2005:
Valgerður H. Bjarnadóttir
gegn íslenska ríkinu.
Komst rétturinn að þeirri
niðurstöðu að við starfslok
Valgerðar sem fram-
kvæmdastjóra Jafnréttis-
stofu hefði félagsmála-
ráðherra brotið gegn
meginreglum stjórn-
sýsluréttar um meðalhóf
og banni við misbeitingu
valds við val á leiðum til
úrlausnar máls.
Var íslenska ríkið því
dæmt til að greiða
Valgerði sex milljónir
króna í bætur.
LAGASTOFNUN Háskóla Íslands
efndi til málþings um dóminn 3. febr-
úar sl. undir yfirskriftinni „Dómur
Hæstaréttar í máli fyrrverandi jafnrétt-
isstýru: Fyrirsjáanlegur eða nýlunda í
stjórnsýslu- og skaðabótarétti?“. Fram-
sögumenn voru Róbert R. Spanó dós-
ent, og Viðar Már Matthíasson próf-
essor. Fundarstjóri var Dr. Páll Hreins-
son prófessor og forseti lagadeildar.
Var fundurinn afar vel sóttur.
Í erindi sínu fór Róbert fyrst yfir atvik
málsins og lagði áherslu á að um væri
að ræða þá lýsingu á atvikum sem lögð
væri til grundvallar í dómi Hæstarétt-
ar. Því næst tók hann til skoðunar
beitingu réttarins á meðalhófsreglu.
Komst Róbert að þeirri niðurstöðu að
skýrar vísbendingar hefðu legið fyrir
um að sú ákvörðun ráðherra að velja
ekki þann valkost, sem fólst í því að
Valgerður viki tímabundið frá störf-
um, yrði talin í andstöðu við meðal-
hófsreglu. Því til stuðnings vísaði
hann til lögfestingar 12. gr. stjórn-
sýslulaga, dómaframkvæmdar Hæsta-
réttar, álitsframkvæmdar umboðs-
manns Alþingis og skrifa íslenskra og
norrænna fræðimanna. Þannig hefðu
forsendur Hæstaréttar um inntak og
áhrif meðalhófsreglu verið fyrirsjáan-
legar í ljósi þeirra atvika sem lögð voru
til grundvallar í dóminum. Róbert
vék þá að banni við misbeitingu valds
við val á leiðum til úrlausnar máls.
Benti hann á að tilvist reglunnar væri
viðurkennd í íslenskum stjórnsýslu-
rétti og að útlínur hennar væru nokk-
uð afmarkaðar. Komst Róbert að
þeirri niðurstöðu að úr íslenskri rétt-
arframkvæmd hefðu verið nokkuð
skýrar vísbendingar um að líkur væru
á því að ákvörðun ráðherra um að
ljúka málinu með þeim hætti sem gert
var yrði metin ólögmæt.
Loks fjallaði Róbert um það hvaða lær-
dóm mætti draga af dóminum og velti
því upp hvort útilokað væri að gera
samkomulag við ríkisstarfsmann eða
embættismann um starfslok þegar það
væri ákjósanlegt vegna atvika sem
vörðuðu hann persónulega þótt ekki
væri fullnægt skilyrðum til fyrirvara-
lausrar frávikningar. Í því sambandi
26 < LÖGMANNABLAÐIÐ – 1 / 2006
Páll Hreinsson, Róbert R. Spanó og Viðar Már Matthíasson á fundi Lagastofnunar um dóminn.
Málþing Lagastofnunar Háskóla Íslands
um dóm Hæstaréttar í máli fyrrverandi jafnréttisstýru