Þjóðmál - 01.03.2009, Blaðsíða 24

22 Þjóðmál VOR 2009
fyrir að bandaríska bólan kæmi fram með
þessum hætti á Íslandi með því að lýsa yfir
því að það myndi aldrei styðja bankana,
hvorki með lánum í íslenskum krónum né
erlendum gjaldeyri .
Fólk á að vantreysta bönkum
Frjáls bankastarfsemi, þar sem engin ríkis ábyrgð er til staðar og enginn seðla­
banki, hefur verið reynd með skýrustum
hætti í Skot landi á tímabilinu 1727–
1845 . Reglur sem settar voru af ríkinu
voru litlar . Á því tímabili var óvenjulegur
stöðugleiki í hagkerfi landsins og fáir
bankar lentu í vandræðum . Þessu lauk þegar
bankastarfsemi í Skotlandi var sett undir
Englandsbanka, eða seðla banka Englands .
Ekki má rugla frjálsri banka starf semi saman
við það sem stundum hefur verið kallað
frjáls bankastarfsemi í Bandaríkjunum á 19 .
öld, þegar ríkisafskipti voru mikil og bankar
nutu ríkisaðgerða ef þörf þótti á .
Hið eina sem agar banka þokkalega er
frjáls markaður . Auðvitað munu sumir
bankar gera mistök, eins og önnur fyrirtæki .
Það þýðir ekki að breyta eigi leikreglunum í
átt að meiri ríkisafskiptum og ríkisábyrgð og
skapa þá ranghugmynd að mistök geti ekki
orðið aftur . Allir geta lært af mistökunum
og spreytt sig á að gera betur – þannig
stuðlar frjáls markaður að framförum . Að
sumu leyti hefur það ástand sem komið er
upp í bankaheiminum núna á sér jákvæðar
hliðar, eftir að seðlabönkum heimsins hefur
mistekist að halda flæði peninga gangandi .
Fólk á að vantreysta bönkum . Aðeins þannig
er hægt að halda þeim þokkalega vel á
mottunni .
Frjálshyggjan og bankar
Nokkrar kynslóðir frjálshyggjumanna í Banda ríkjunum hafa nú æpt sig
hásar um Seðlabanka Bandaríkjanna . Lítið
hefur verið á frjálshyggjumenn hlustað og
margir þar í landi draga nú þá ályktun að
kapítalisminn hafi klikkað, með vandanum
í fjármálakerfinu . Svipaðar ályktanir voru
dregnar í kreppunni miklu . Hversu oft ætla
menn að taka upp meiri og meiri sósíalisma
og kenna svo frjálshyggjunni um þegar það
fer illa?
Peningakerfi heimsins byggist á hugsun­
inni um blandað hagkerfi, einkarekstur
með ríkisábyrgð . Það er eitruð blanda, eins
og enn hefur komið í ljós . Frjálshyggjan er
með fjar vistarsönnun .
Gylfi Magnússon dósent og viðskiptaráðherra hef ur árum saman verið stjórnarformaður
Sam keppniseftirlitsins og taldi áður en hann
varð ráðherra að allir sem hefðu komið að skipu­
lagi íslensks atvinnulífs ættu að segja af sér,
nema stjórnarformað ur Samkeppniseftirlitsins .
Enginn fréttamaður spurði hann um þetta .
Þegar hann varð ráðherra í því ráðuneyti sem
Samkeppniseftirlitið heyrir undir, ákvað hann að
fara í leyfi sem stjórnarformaður þess, en segja ekki
af sér formennskunni . Enginn fréttamaður ræðir
það við hann . Enginn fréttamaður spyr hvort hægt
sé að fara í leyfi frá skipun í stjórnsýslunefnd . Og
enginn fréttamaður spyr heldur, hvaða ráðherra
hafi þá veitt Gylfa Magnússyni leyfið .
Gylfi Magnússon hélt ræðu á dögunum og
gagn rýndi harðlega skort á samkeppni á Íslandi .
Frétta mönnum fannst þetta merkileg ræða og
álits gjafar klöppuðu . Nú væri loksins kominn
maður sem vissi sínu viti . Enginn þeirra nefndi
að Gylfi hefði árum saman verið stjórnarformað ur
Sam keppniseftirlitsins .
Úr Vef­Þjóðviljanum 1. mars 2009.
____________
Tvískinnungur