Þjóðmál - 01.03.2009, Blaðsíða 42

40 Þjóðmál VOR 2009
vegna við bragða flokksmanna við banka­
krepp unni .
Guðlaugi Þór Þórðarsyni, heilbrigðisráð­
herra, var falið að hafa umsjón með starfinu
og vera tengiliður við ríkisstjórn .
Niðurstaða í þessari vinnu var kynnt og
rædd í þingflokki Sjálfstæðisflokksins og
reyndist hún afar gagnleg í umræðunni .
Jafn framt hafa ábyrgðaraðilar vinnunnar
kynnt hana á fundum á vegum
Sjálfstæðisflokks ins og greinar verið birtar
í dagblöðum . Hún átti hins vegar eftir að
skila sér enn betur í umræðum á Alþingi í
þeirri uppbyggingarvinnu sem var komin á
skrið þegar Samfylkinguna þraut örendið
í ríkisstjórnarsamstarfi við Sjálf stæðis­
flokkinn .
Löggjafarhlutverk
Ekki þarf að hafa mörg orð um lög gjaf­arhlutverk Alþingis, sem er eitt mik il­
vægasta hlutverk þess . Á haustþingi fengu
ótal frumvörp umfjöllun og afgreiðslu sem
voru viðbrögð við efnahags ástand inu og
bankahruninu . Mörg þeirra voru sett til
að koma til móts við erfiðleika fjöl skyldna
og heimila annars vegar og atvinnu lífsins
hins vegar og í velflestum tilvikum stóðu
stjórnarliðar og stjórnarandstæð ingar sam­
an að slíkum ráðstöfunum .
Eftirlit með
framkvæmdavaldinu
Samkvæmt þingskaparlögum hafa þing menn mörg tækifæri til að fá
umræður um tiltekin efni sem varða
framkvæmdavaldið og eru hluti af
eftirlitshlutverki þingsins . Á haust þingi
2008 var umræða tengd bankahruninu og
afleiðingum þess fyrirferðarmikil einkum í
fjárlaganefnd, efnahags­ og skattanefnd og
viðskiptanefnd eins og að framan er lýst, en
jafnframt fór fram umfangsmikil umræða í
þingsölum Alþingis .
Í samantekt á utandagskrárumræðum frá
síðasta hausti má sjá að staða efnahagsmála
var þingmönnum ofarlega í huga . Af
13 utandag skrárumræðum á haustþingi
mátti rekja 10 tilefni þeirra til ástandsins
í kjölfar banka hruns ins og iðulega var
ósk um utandags krár umræðu borin upp
af þingmanni í stjórnar andstöðu, eins og
tíðkast . Sem dæmi má nefna umræðuefni
eins og „Afkomu heim ilanna“, „Hlutverk
og horfur sveitarfélaga í efnahags kreppu“,
„Bankamál og skilin milli eldri banka og
hinna nýju“, „Eflingu gjaldeyrisvaraforð­
ans“, „Peninga markaðs sjóði“, „Áform eða
að gerð ir til að sporna gegn atvinnuleysi“
og „Vanda smærri fjármála fyrirtækja“ . Að
auki voru tvisvar sinnum umræður um
munnlega skýrslu for sætisráðherra annars
vegar varðandi „Stöðu bankakerfisins“ og
hins vegar um „Efna hags mál og aðkomu
Alþjóða gjald eyris sjóðsins .“
Auk heimildar til utandagskrárumræðu
geta þingmenn borið fram óundirbúnar
fyrirspurnir til ráðherra í byrjun þingfundar
tvisvar í viku í hálfa klukkustund í senn .
Því til viðbótar má nefna að jafnaði tvisvar
í hverri heilli starfsviku geta þingmenn
kvatt sér hljóðs um störf þingsins, gefið
yfirlýsingu eða beint spurningum til
formanna nefnda, formanna þingflokka
eða annarra þingmanna .
Undir framangreindum liðum í dagskrá
Alþingis og um fundarstjórn forseta
á haustþingi var umræða um stöðu
efnahagsmála og bankahrunið efst í huga
þing manna . Í um 100 tilvikum sem
tekið var til máls undir þessum liðum
snerust ríflega 70% þeirra með beinum
eða óbeinum hætti um afleiðingar banka­
hrunsins .