Þjóðmál - 01.03.2009, Blaðsíða 49

Þjóðmál VOR 2009 47
stöðunni til varnarsamstarfsins og Atlants­
hafsbandalagsins .
Við höfðum það fyrir reglu að enginn væri lengur formaður en í eitt ár . Á eftir
mér komu því fulltrúar Framsóknarflokks­
ins og Alþýðuflokksins – og þannig róteraði
þetta áfram . Margir öflugir menn sem síðar
urðu fyrirferðarmiklir á hinum ýmsu sviðum
þjóðfélagsins tóku þátt í starfi Varðbergs,
svo sem sjá má af félagalistanum fyrsta árið
sem birtur er með þessari grein .
Við fjármögnuðum starfsemina með fé­
lags gjöldum og styrkjum . Kostnaður var
reyndar ekki mikill annar en að leigja
hús næði fyrir fundi og kaupa auglýsingar
til að láta fólk vita af fundunum . Við
héldum engar veislur eða neitt þess háttar .
Fjölmargir, innanlands sem utan, vildu
óðfúsir styrkja okkur . Sendiráð Nato­
ríkja í Reykjavík veittu okkur til dæmis
góða liðveislu . Þá fengum við aðsetur
í upplýsingaskrifstofu Nato á Íslandi
sem góður vinur minn, Magnús heitinn
Þórðarson, veitti forstöðu . Skrifstofan
var mikill þyrnir í augum kommúnista og
Magnús sætti oft svívirðilegum árásum á
síðum Þjóðviljans . Við stofnuðum Varð­
bergsfélög víða um land og gáfum m .a . út
tímaritið Viðhorf í félagi við Samtök um
vestræna samvinnu .
Starfsemin gekk vonum framar . Óhætt
er að segja að við höfum snúið vörn í sókn .
Fundir okkar víða um land voru mjög
fjölsóttir . Fyrirlesarar á þeim voru gjarnan
innlendir og erlendir forystumenn með
sérþekkingu á þessum málum . Við efndum
líka til fjölmennrar ráðstefnu hér á landi
um Nato í júní 1962 sem ungir stjórnmála­
leiðtogar frá öllum Nato­ríkjunum sóttu .
Þá skipulögðum við boðsferðir til aðal­
stöðva Atlantshafsbandalagsins í París og
Brussel og til Noregs, Danmerkur, Banda ­
ríkjanna og Kanada .
Gagnsemi Varðbergs fólst, sem fyrr segir, ekki síst í þeim samböndum
sem mynduðust meðal þeirra sem tóku þátt
í starfi Varðbergs og komu úr ólíkum áttum .
Þarna sköpuðust traust og góð tengsl milli
manna sem síðar urðu miklir áhrifamenn
í þjóðfélaginu, hver á sínu sviði . Sérhver
Varðbergsmaður var reiðubúinn að kannast
við skoðanir sínar, hver á sínum vettvangi .
Hvað mig varðaði var þetta mjög mikilvægt
í starfi mínu í verkalýðshreyfingunni . Þar
stóðu kratar og sjálfstæðismenn saman
þegar á reyndi . Almennt má segja að Varð­
berg hafi lagt sitt af mörkum til að treysta
hið góða samstarf sjálfstæðismanna og krata
á viðreisnarárunum . Varðberg hjálpaði líka
mörgum framsóknarmönnum sem studdu
vestræna varnarsamvinnu við að berjast
fyrir sínum málstað innanflokks . Þannig
má segja að Varðberg hafi stuðlað að þeirri
sátt um utanríkisstefnuna sem lengst af
ríkti meðal lýðræðisflokkanna þriggja . Þá
hafði starfsemi Varðbergs sín áhrif meðal
menntamanna og í skólakerfinu . Þetta
vitum við sem lifðum þessa tíma . En
sagnfræðingar sem styðjast aðallega við
skjalfestar heimildir virðast eiga erfitt með
að gera sér grein fyrir gildi grasrótarstarfs af
þessu tagi .
Frá því að Varðberg var stofnað hafa
þúsundir ungra Íslendinga komið þar við
sögu . Varðberg hefur þó aldrei verið mjög
fjölmennt félag, enda var tilgangurinn
með stofnun þess fyrst og fremst að byggja
upp sterkan, samhentan baráttukjarna
fyrir málstað frjálsra, vestrænna þjóða .
Varðberg heldur því merki enn á lofti
og átök í stjórnmálum innanlands hafa
ekki komið í veg fyrir að unga fólkið í
Varðbergi hafi staðið saman í varnar­ og
öryggismálum þjóðarinnar, enda tekið
fram í félagslögum að félagið fjalli einungis
um utanríkismál .“
J.F.Á .