Þjóðmál - 01.06.2014, Qupperneq 36

Þjóðmál SUmAR 2014 35
Brynjar hefur meira til síns knappa máls en
fram kom í þessum þætti . Við skulum skoða
þetta aðeins nánar og byrja á máli sem rétt
var tæpt á í þættinum, þ .e . mótmæli og
óeirðir hér og í Evrópu árið 2012 til varnar
hljómsveitarmeðlimum Pussy Riot, sem
hand teknar voru eftir gjörning í dóm kirkju
rétttrúnaðarkirkjunnar í Moskvu . Stúlk urn-
ar fengu 2–3 ára dóma fyrir helgispjöll, sátu
inni í 18 mánuði, en hafa nú verið náðaðar .
Á þessum tíma sat herská vinstristjórn hér
við völd, bæði í borg og ríki . Borgarstjóri
Reykjavíkur og ráðherrar í ríkisstjórn Íslands
tóku þátt í fordæmingu dómanna yfir þeim .
Hins vegar hafa engir mótmælafundir
verið haldnir og engir ráðherrar hafa tjáð
sig vegna aftaka múslimskra kvenna sem
grafnar eru lifandi, grýttar eða hengdar
fyrir þá sök eina að hafa „gerst“ fórnarlömb
nauðgara . Sama þögn ríkir í búðum fem ín-
ista, öfgafyllsta arms Vinstri-grænna, sem af
ein beitt um vilja hafa leitt þessi dómsmorð
hjá sér . Halla Gunnarsdóttir, framá kona í
femínistahreyfingunni og að stoðar kona
Ög mundar í ráðherratíð hans, vann meist-
ara ritgerð sína um viðhorf íranskra kvenna
til frelsis og jafnréttis . Ritgerðina gaf hún
út í bókarformi og ber hún heitið Slæðu­
svipt ingar; raddir íranskra kvenna.1 Er þessi
bók sérkennileg réttlæting á undirokun
kvenna í múslimsku landi . Einungis þannig
verður niðurstaða Höllu, um að aðeins sé
„stigsmunur en ekki eðlismunur á stöðu
kvenna, til dæmis á Íslandi og í Íran“ (bls .
64–65), skilin . Þessa niðurstöðu setur
hún fram eftir að hafa tekið viðtöl við 13
íranskar konur sem flestar (10/13) voru
giftar og jafnvel komnar með uppkomin
börn, þegar klerkastjórnin komst til valda
árið 1979 . Flestar voru konurnar af milli-
eða yfirstétt sem er tiltölulega fámennur
minnihlutahópur . Þær höfðu því notið
mun meira frjálsræðis en almennt gerðist í
Íran eða stendur írönskum konum til boða
nú . Flestar höfðu notið frelsis til að ferðast
til útlanda og sumar sótt sér menntun til
annarra landa . Eftir valdatöku klerka stjórn-
ar innar, segir Halla: „Konur úr þeim hópi
misstu stöðu sína í samfélaginu og í sumum
tilvikum atvinnu sína . Lífsstíll þeirra varð
allt í einu ólöglegur . . .“ (bls . 143) . Á öðrum
stað segir Halla: „Hafa ber í huga að þessar
konur búa í landi þar sem skoðanakúgun
ríkir og þær hafa einfaldlega ekki frelsi til
að tjá sig . Margar eru hræddar við að tjá
sig opinskátt“ (bls . 103) . Í ljósi þessa er
niðurstaða Höllu því undarlegri . Það er
ekkert óeðlilegt við að þessar konur séu
einmitt óánægðastar með stöðu sína . Íslam
hefur alltaf átt stóran þátt í lifi írönsku
þjóðarinnar, en undir keisarastjórninni
losnaði um ýmsar trúarlegar hömlur . Þessar
konur eru því eins og fuglar sem flogið hafa
frjálsir en hafa nú verið fangaðir í búri .
Eftir valdatöku klerkastjórnarinnar var
fjöl skyldulöggjöf keisarans afnumin . Hún
hafði veitt konum margvísleg réttindi, en nú
1 Halla Gunnarsdóttir, Slæðusviptingar: raddir
íranskra kvenna, 2008, Salka, Reykjavík .
Hins vegar hafa engir mótmælafundir verið
haldnir og engir ráðherrar hafa
tjáð sig vegna aftaka múslimskra
kvenna sem grafnar eru lifandi,
grýttar eða hengdar fyrir þá sök
eina að hafa „gerst“ fórnarlömb
nauðgana . Sama þögn ríkir í
búðum fem ín ista, öfgafyllsta
arms Vinstri-grænna, sem af
einbeittum vilja hafa leitt þessi
dómsmorð hjá sér .