Ljóðormur - 01.06.1990, Page 47

Eysteinn Þorvaldsson 45
una, kannski fyrst og fremst um mannleg verðmæti ef vel tekst til“
sagði Þorsteinn skáld firá Hamrí nýverið f blaðaviðtali.6 Og þetta er
auðvitað hárrén, en rýnendur geta svo greint stflinn og reynt að
benda á hugðarefni, gildismat eða lífsviðhorf í ljóðunum.
Náttúran hefur oftast verið góður mælikvarði á lílsviðhorf skálda,
því að gjaman er hún tifvistarrými skáfdskaparins, en henni er mjög
misskipt í Ijóðum þeim sem hér eru til umræöu. í hinni stóru bók
Ingvars Agnarssonar má kynnast býsna ákafri náttúrudýrkun. Hún
er þó ekki rómantfsk nema að nokkru leyti, heldur eru alheimsvíð-
áttur og jarðnesk náttúra vegsamaðar á dulhyggjuforsendum nýals-
sinna sem trúa á lifmögnun frá öðrum sólkerfúm: „Mörg eru mann-
kyn / magni þrungin / orku veitandi / um alheim víðan.“ Svo segir í
kvæöi sem heitir Dýrðarheimur draumanna. í bókinni eru annars
geysimörg kvæði um fegurð og blessun náttúrunnar og einnig um
álfa og huldar vættir og kvæði með fremur lauslegum tengslum við
norræna goðafræöi.
Oddný Kristjánsdóttir þekkir náttúruumhverfi og líf manna og
dýra f sveitinni af eigin raun. Flest kvæði hennar eru tengd þessu
tilverusviði og ættjörðin og heimkynnin eru vegsömuð, vorkomunni
fagnað og dýralífið blessað svo sem títt er í nýrómantískum kveð-
skap.
Náttúruljóð Finns Torfa Hjörleifssonar eru myndrík en hógvær í
tjáningunni, mörkuð af nánum kynnum við umhverfið og þekkingu
á lífrfkinu, ekki sfst hrjóstrugum snælöndum á melrakkaslóðum
„efst við gróðurmörk.“ Og náttúran er samofin tilfinningum eins og
sést á tilgreindu kvæði hans hér að framan.
Ljóðabók Þórðar Helgasonar hefur sérstöðu í þessum flokki. í
henni er samfelldur bálkur endurminninga um sumarvist borgar-
stráks í sveit. Hér eru einfaldar svipmyndir með góðri kímni og
mörgum vísunum til sögufrægra Fljótshlíðinga. Náttúran er sjálf-
sagður förunautur í svona hugljúfum minningum úr sveitinni og
bálkinum lýkur Þórður með þessu fallega ljóði sem heitir Lok:
Undarlegt
hafa fundið sóiina
koma upp í hjartanu
yfir rauðan jökulinn
silfurlæki og gullár
renna um æðarnar
fætuma skjóta rótum
f tærri morgundögg
undir þesari hlíð
og síðan
aldrei meir.
E.t.v. er sú tregafulla sveitaheimþrá, sem birtist f Ijóðum Þórðar,
tilhneiging borgarbúans til að forðast ftrringu og nálgast náttúru og
einlægni bemskunnar á ný. Þessi þrjú nefndu skáld njóta öll bless-
unar náttúmnnar þótt þau túlki hana á mismunandi vegu.
Af þeim sem yngri em hefur Jónas Þorbjamarson langmest kynni
af náttúmnni. En hér er náttúran ekki jafnauöveldlega meðtekin og
hjá hinum eldri skáldum. Maðurinn er á ferli f náttúmnni, eins og
t.d. f Ijóðum Finns Torfa, en samskiptin em hér ekki sjálfsögö eða