Ljóðormur - 01.06.1990, Síða 56

54 Eysteinn Þorvaldsson
Til samanburðar birtast hér þrjár línur úr Ljósið þrátt fyrir allt eftir
Bjöm:
Örvænting í heitu hjana
neyðaróp nakinnar sálar
týnist án tilgangs
Þessi dæmi ættu að nægja til að sýna hversu varasöm ákveóin hug-
tök eru og hve þeim hættir til að veröa merkingarsnauð í allri sinni
upphrópun. En svo em þeir líka til sem láta sig litlu varöa hvon
veröldin er heil eða f molum, taka hana ekki alvarlega og örvænta
hvergi. Stefán Steinsson segir í kvæðinu Amstur:
Um allt þetta bévítans veraldarvafstur
er víst ekki margt sem ég segi,
þetta’ er einn tjúllaður táranna dalur
- ég tek bara’ í nefiö og þegi.
Svo er margt sinnið sem skinnið en allt þetta samferðafólk fetar
ljóðsins veg, hver með sínu göngulagi.
Sjálfsagt er það margt sem veldur hinum drjúga liðsauka nýrra
ljóðabókahöfunda. Enginn vafi er á þvf að tjáningarþörfm er rík og
einhver trú á mætti orðsins og hlutverki ljóösins hlýtur að búa að
baki. Sumir em kannski einkum aö skemmta sér með því að gerast
bókarhöfundar án þess að reyna mikið á Ijóðræna sköpun eða pen-
ingaveskið. Óneitanlega fara sumar einkaútgáfubækumar á þrykk án
nægilega vandaðra vinnubragða. Ungir höfundar, sem em að senda
út sínar fyrstu bækur þurfa öðmm fremur að afla sér traustra ráð-
gjafa til leiðbeiningar um ljóðfræðileg, stílleg og málfarsleg atriði.
Útgáfufyrirtæki hyggja vel að slíkum vinnubrögðum og það gera
einnig margir einstaklingar viö sínar útgáfúr en á þetta skortir mjög
hjá öðrum. Textar þeirra em margir hvetjir þannig úr garði gerðir
að skáldskapur fyrirfinnst þar lítill sem enginn og málfar er víða afar
bágborið. Byrjendabragurinn gamalkunni er kannski meira áber-
andi nú en oft fyrr vegna útgáfuflóðsins. Hér að framan hefur verið
forðast að rekja hann nákvæmlega enda ástæðulaust að þreyta les-
endur með slíku.
í fyrra barst okkur semsagt umfangsmikið og gífurlega sundurleitt
safn ljóða eftir nýja höfunda, ljóö sem ýmist em löng eða knöpp,
myndræn eða mælsk, einföld og torræð, ellileg og unggæðingsleg,
hefðbundin og óbundin, góð og lítilfjörleg. Hér kennir flestra grasa
og enginn samnefnari finnanlegur né rauður þráður. Þetta er eins
og að líkum lætur þvf að höfundarnir em mislitur hópur að flestu
leyti, og úr ýmsum þjóðfélagshomum komnir. Sá elsti 79 ára og sá
yngsti 19, hinir á sveimi þessi 60 ár sem á milii ber. Kannski er þetta
skemmtileg og ánægjuleg sönnun þess að skáldskapur sé í raun
almenningseign á íslandi. Ætla mætti að drjúgur hluti þjóðarinnar
sé aö yrkja og sem betur fer syngja flestir meö eigin nefi. Sérhver
leitast við að höndla vemleikann og búa honum form. En vemleik-
amir em margir; það sést glöggt þegar lesinn er ósamstæður skáld-
skapur eftir ólíka höfunda eins og Ijóðin sem hér hafa verið til
umræðu. AUir em háðir samtíðinni, sumir lcita stuðnings f fonfð-
inni og sumir rýna fram á við. Straumur tímans er vemleikinn, lífið
og tilveran sem skáldin yrkja um, þeirra á meöal hinn yngsti f um-
ræddum hópi Ijóöahöfunda, Baldur A. Kristinsson (19 ára) f Ijóði
sem hann ncfnir h: