Tíminn - 24.12.1958, Blaðsíða 23

allir athygli er sáu. Glaðastur allra
og aldrei ráðafátt. Við háskólann
nam hann heimspeki og guðfra'ði
hinna egypzku snillinga. Það var
talið eftirtektarvert með þennan
háskóla í Heliopolis að þar hölluö-
ust menn mjög að eingyðistrú, og
rná sem dæmi nefna að hinn frægi
konungur Egyptalands, Echnaton,
er uppi var 400 árum eftir að maður
sá, er hér var iýst, var uppi, hafði
numið um skeið við bennan fyrr-
nefnda háskóla. Þessi ungi maður,
sem vakti á sér athygli allra, var
Móses, hinn mikli foringi Israels-
rnanna.
Til Heliopolis lá hinn svonefndi
konungavegur yfir Gaza og til land-
anna mörgu, er lágu þá fyrir botni
Miðjarðarhafsins. Er það álitið, að
Jósep og Mariá hafi búið eimnitt
í Heliopolis, því þangað lá fyrr-
Amenoohis 4.
nefnd þjóðbraut frá Gyðingalandi,
þó veit enginn þetta með vissu.
Þarna er þó eldgömul kirkja, er
heitir Maríukirkja og skammt frá
er laug, er heitir Mariulaug, og
máske hefur María þar þvegið
þvotta sína.
Þegar við höfum sveimað yfir
Kairó um stund, lenti flugvél okkar
á hinum svonefnda Parúk-flug-
velli, er' sennilega heitir eitthvað
annað nú. Þaðan er gott útsýni
yfir borgina ,meðal annars sjást
hinir mörgu skýjakljúfar, sem v'erið
er að byggja, 30 hæða háir, og þar
á meðal Nile-Hilton hótelið, sem
ber 'af ö'lu af þvi tagi sem byggt
hefur verið i Austurlöndum. En
þarna er líka annað er fyrir augun
ber, þarna fram hjá rennur áin Níl
um tveggja kílómetra breið, voldág-
ar brýr tengja austur og vestur
hhit.o borgarinnar og fjöldi skipa
af öllu tagi ganga þar til norðurs
og suðurs. Niður árimiar berst að
eyrum og einnig dularfullt hvísl
pálmablaða í þeyvindi vorsins. —
Máske einskonar sögusinfónía, er
hér hefur gerzt frá fyrstu tírrtum.
í þessu landi hefst menningin
snemma. Hér rækta menn akra og
kunna tök á áveitum frá Níl löngu
áöur en ísöld er lokið í álfu vorri.
Hingað hafa heilar þjóðir verið her
leiddar, og hér hafa og þjóðir brotið
af sér þrælahlekki. Einstæð saga,
sem að vísu er i sumum atriðum
kunn, en að miklu leyti horfin inn
í móðuna miklu, sem engu skilar
aftur ,af því sem liðið er á furðu-
strönd þessara miklu sandauðna.
Maður spyr, hversvegna? en fær
ekkert svar, frekar en spurt væri
um það hvert regnið fór, sem féll
i gær, eða golan, sem strýkur vang-
an í dag. — — -r-
Langflestir feröamenn, er til
Egyptalands koma, ber aö' garði í
Kairó. Að minnsta kosti þeir, er
ferðast fiugleiðis. Borg þessi er
ekki talin gömul á egypskan mæli-
kvarða. Nokkurn vegin jafngömul
og Kristnitakan á íslandi og eigin-
lega byggð' ofan í tvær fyrrverandi
höfuðborgir landsins, er í rústir
eru fallnar, Heliopolfs og Memphis.
Óx vegur borgarinnar ört vegna
ætti, að taka, þvi að fregnir höfðu
borizt af því að Cæsar, hinn sigur-
sæli, væri á næstu grösum. Menn
setti hljóða langa stund, en þá
sagði einn á ráðherrurium, eftir því
sem sagnir herma: „Dauðir hundar
bíta ekki“. Pompejus lenti i nánd
við borgina Pelúsium og þar var þá
konungur Egypta mættur með sín-
um mörinum. Var Pompejusi boðið
að ganga í land einum. Mun það
hafa giatt hann, að í bát þeim, er
sótti hann um borð í skip hans, var
ungur maður er lengi hafði verið
náinn samstarfsmaður hans á ýms-
um herferðum liðinna ára. Er þeir
stigu á land og minntust gamallar
vináttu, stakk þessi forni viunr
Pompejus með rýting í bakið.
Á þessum sama staö, 300 árum/
áður, skeði sá atburður árla morg-
uns að þegar íbúar þessarar borgar
vöknuðu, var óvígur óvinaher kom-
inn á eystri bakka árinnar, albúnir
þess að ráðast inn í Egyptaland.
Þar var, kominn Alexander hinn
mikli, eftir að hafa lagt undir sig
hið mikla Persaveldi og gjörsigrað
Persa. Egyptaland var þá skattland
Persakonunga, sem ekki áttu vin-
sældiun að fagna, og höfðu vitan-
lega fregnir af sigursæld Alexand-
ers borizt þangað vestur. Og þetta
skipti engum togum, brúin yfir
sundið var hvorki brotin né varin,
og hélt Alexander viðstöðulaust
með 'Sínar hersveitir inn í Egypta-
rlIIKIDHIIIIIIIIII ■_■■■■■■■■■■'
GREIN:
JÓNAS SVEINSSON
LÆKNIR
i ■ ■ ■■■■■■■ ■ ■ ■■■■■■■■■■■■■■■■
land og lagði landið undir sig.
Sýndi strax í upphafi mildi og lét
alla halda freisi á flestum sviðum.
í þessari einstæðu herför skeði það,
að Alexander lagði hornsteininn að
heimsborginni Alexandriu, er byggð
var strax af stórhug, með miklurn
hafnarmannvirkjum og breiðum
ogbeinum götum og stórhýsum, þar
á meðal háskóla og öðrum mennta-
stofnunum er hvergi áttu sinn líka
i hinum kunna heimi. En nokkrum
árum síöar skeði annár atbaröur
við Pelúsíum, menn vöknuðu þar
morgun einn við það að mannfjöldi
mikill hafði enn á ný safnazt á
austurbakkanum. Þar var komin
líkfylgd Alexanders mikla. Eitt
hundrað hestar drógu lík snillings-
ins, er hvildi í gulikistu og var
förinni heitið til Alexandríu, því
þar vildi hinn látni hvíla. Stór-
fenglegt líkhús beið þar og hafði
hvergi sézt annað eins. Síðar skeði
það að líkkistu Alexanders úr gulli
avr stolið og veit nú enginn hvað
um hefur orðið. Þannig hafði við-
horf lifs þessa mikilmennis breytzt
á svipstundu i grafartákn, í stað
óstöðvandi glæsimennsku og sigur-
sældar. Napóleon sagði um Alex-
ander mikla: „Þó hann ekkert ann-
að hefði gert í lífinu en að byggja
Alexandriu, þá sýndi það snilling-
inn“.
Frá flugvél séð sker borgarhlut-
inn Heliopolis sig frá borginni
Kairó. Þar var til forna mikill há-
skóli og er þetta hvei’fi ennþá auð-
fundið. Þar gekk eitt sinn um stræti
ungur maður, uppeldissonur Fara-
ós og máske dóttursonur i hópi
stúdenta. Hnarreistur með dökkt
hár niður á herðar, að þeirra tíma
sið, hærri en flestir, herðabreiður
og miðmjór. Klæddur hvítri
skikkju, skósíðri, á fótum bar hann
gullbryddaða sandala, og rauðlit-
aðar neglur á tám, veittu honum
Úlfaldar — „skip eySimerkurinnar".