Tíminn - 24.12.1958, Blaðsíða 29

★ J OLABLAÐ TÍMANS 195B ★
29
unga, sena níðast á lítilmagnanum.
Nú stendur hann í haganum, hímir
og hvílir annan afturfótinn. Setur
sig í varnarstöðu, lætur skína í
tennur og sýnir afturendann. Um
flest viðbrögð hans er að öðru leyti
öldin önnur. Augun sljó og döpur.
Og hann titrar, eins og riðusjúkur
öldungur, sem man fífil sinn fegri.
Þegar fylgiliö hans var rekið til
réttar, fór hann jafnan fyrstur.
Nýliðar og lausalopar sýndu stund-
um viðleitni til að svipta hann for-
ustuhlutverkinu. Skjóni var alltaf
reiðubúinn í keppnina, naut henn-
ar, treysti á eigin getu til átaka.
Og það skipti venjulega engum
togum, að hann sannaði yfirburði
sína spretthörku. Svo kom
eftirleikurinn: Hann veitti keppi-
nautnum áminningu, hnitmiðaða
og harkalega hirtingu. Það var
gerðardómur, sem aldrei var á-
frýjaö.
En nú er kappanum brugðið.
Hann dregst áfram, draghaltur.
Hver hreyfing orsakar þjáningu.
Stóðið hringsnýst í þvögu, þvæl-
ist í nánd við Skjóna. Vanabundið,
væntir þess, að hann veki fyrsta
sprettinn. Þetta er höfuðlaus her.
En bráðlega. bólar á metnaði og
framagirni. Hver á að verða arf-
taki foringjans? Átök og styrjöld
er yfirvofandi. Ýmsir þykjast born-
ir til metorða.
Kolsvartur dólpungur, sem Skjóni
hefur haldið til baka og brotið
undir vald sitt, hugsar sér til hreyf-
ings. Skuldaskil. Og hann rennur
illyrmingslega sigurreifur fram
með hliðinni á erkióvininum og
greiðir honum pústra.
Mótbragð Skjóna er leiftur-
snöggt. Skolturinn á honum er
ennþá skæöur — laginu fylgt með
þunga og ofsalegum skaphita.
Árásarseggurinn veinar af sárs-
auka. Hann rífur sig lausan, fer á
hröðum flótta, skaöskemmdur á
herðakambi, æðir einförum af al-
faraleið. Hann hefur fallið saman
og glatað sjálfstraustinu.
Það reynir á þolinmæði, að koma
Skjóna heim i hestaréttina. Hann
er bágrækur, hefur sína hentisemi,
tekur langar hvíldir, lætur sem
vind um eyru þjóta, þó að hottað
sé á hann.
Síöan fer fram handahófsleg
skoðun. Sj úklingurinn er baldinn
og hagar sér dólgslega. Enginn
áverki sést á fætinum.
Póstinum er sagt, að hesturinn
gangi ekki lengur heill til skógar.
Hann verður hvass á brúnina, dá-
lítið snúðugur, segist vera eldri en
tvævetur.
„Það er nú það, karl minn.“
Bóndi greinir tóninn og svip-
brigðin, skilur meininguna. Hann
roðnar að hársrótum, bítur á vör-
ina.
„Við göngum í réttina," segir
hann stuttaralega.
Sjúklingurinn hafði áður verið
aðsópsmikill. Nú er hann bandóður.
Hann sparkar meö framfótunum,
grenjar tryllingslega, — græn
froða vellur úr munnvikunum.
Maður gengur undir mannshönd:
Hann er króaður upp að vegg,
mýldur og settur í höft. Og þegar
hann getur hvorki bitið eða barið,
hefst ýtarleg rannsókn.
Fóturinn er þuklaður. Kannaðir
vöðvar, strokið um liðabönd. Hvergi
finnst sprunga í hóf. Hvergi bris
í beini. Hvergi bó.lgueitlar.
„Er hann nýjárnaður? Stendur
í honum?“
„Nei hann er ekki nýjárnaður."
„Það er nú það, karl minn.“
Skeifan er dregin undan. Hóf-
fjaðrirnar athugaðar. Hvergi vott-
ur af blóði.
„Hann er hungraður — hefur
ekki gengið sér að mat.“
„Þaö er ekki sótthiti í fætinum."
„Þess sjást ekki merki, að hann
hafi tognað í keldu.“
„Þaö er nú það, karl minn.“
En hér eftir verður Skjóni varla
til stórræða, allra sízt í vetrarvolki
og langferðum. Einleikið mái gat
verið um það. En það er ekkert
sagt. Engar brýningar, að bóndan-
um á býlínu undir heiðinni beri aö
vera haldin oröur. Þegjandi sam-
komulag að leggja málið á hilluna.
Hinn konunglegi embættismaður
axlar skinn af nokkurri skyndingu,
blæs í lúðurinn og snýr á fjallveg-
inn.
Húsbóndinn stendur í hlaðvarp-
anurn á býlinu undir heiðinni.
Hann mælir fremur við sjálfan
sig, heldur en jörðina, sem hann
stendur á, eða himininn, sem hvelf
ist yfir henni með sólfar og ullar-
þerri:
„Mörg er búmannsraunin. Það
ætlar að sannast á þessu vori.“
Og hann hverfur á vit þeirra
verkefna, sem bíða hans.
Hrossunum er sleppt úr réttinni.
Stóðið hleypur með unggæðisleg-
um gáska út í frelsið og blíðviðrið.
Kapphlaup. Ýmsum vegnar betur.
Það stefnir inn á dalinn. Þar er
sérstakur ilmur úr jörðu, og sætur
safi i grasi.
Skjóni haltrar á eftir. Hengir
höfuðiö tómlátlega. Nemur oft
staðar. Dregst nokkur spor. Slengir
sér niöur. Nartar í j örð. Leggst
endilangur og^ teygir frá sér alla
skanka. Sveiflar hárprúðu taglinu
til að reka á flótta nokkrar nær-
göngular flugur, sem suða í loft-
inu. Nuddar höfðinu í völlinn, velt-
ir sér um hrygg og rymur í lang-
dreginni stunu.
Bröltir á fætur.
Eigrar áfram.
NÆSTA DAG eru klyfjar bundn-
ar á býlinu undir heiðinni. Þaö á
að flytja ullina. í kaupstaðinn er
sólarhrings lestargangur, verður
farið dagfari og náttfari í lang-
deginu.
Þetta er aðalvorferðin til að-
drátta í heimilið. Og það er margt,
sem búið þarf — meira en efnin
leyfa að keypt verði. Brýnustu
nauðsynjar eru: rúgur og grjón,
efni í amboð, smíðajárn og hóf-
fjaörir, álnavörur, — og sín ögnin
af hvoru.
Drenghnokki er sendur að sækja
hestana.
„Þú lætur Skjóna standa eftir.
Það er ekki vert, að angra hann í
haganum.“
Bóndinn lítur eftir heimanbún-
aði, þungbúinn og eljulúinn. Ullin
er rýr að vöxtum og gæðum. Nokk-
uð var tekið af ræflum. Það hefur
verið leiðinlegt og nostursamt að
fjarlægja úr henni maðk og önnur
óþrif.
Drengurinn hleypur léttfættur
inn túnið. Taumbeizli í hendi.
Hundur á hælum hans. Ungi mað-
urinn er þátttakandi í ullarkaup-
tíðinni: fær kúmenkringlur og
kandísmola fyrir hagalagðana. Og
hann trúir hundinum fyrir þvi,
hvað hann ætli að kaupa, þegar
hann er orðinn stór og ríkur, eins
og húsbóndinn.
Hestarnir halda hóp. Það þarf
ekki nema einn gikk í hverri veiði-
stöð. Og i félagsskap hrossanna
gildir sama lögmál. Þau taka á rás
og verjast handtöku.
Eftir þóf og eltingarleik nær
drengurinn einum hestinum. Þeg-
ar hann hefur komið upp í hann
beizlinu, er orrustan unnin. Hann
leiðir gangvarann að þúfu og
klöngrast á bak. Víkur öllum hópn-
um á götutroðningana. Hundurinn
hjálpar honum dyggilega, tasvígur
og gjárífur.
Ungviðið ræður sér ekki fyrir
fjöri — iðar í fagurgijáandi skinn-
inu — tekur gönuskeið í bogum og
krákustígum, úr augunum sindrar
logandi glóð. Þeir reyndari og ráð-
settari þræða beinar slóðir, leggja
kollhúfur og kljást.
En foringinn fer eins og storm-
sveipur, þurrkar sig giæsile'ga af
krúðinu og húðarjálkunum. Nemur
staðar og bíður óþolinmóður, treö-
ur jörðina, prjónar og hneggjar
ögrandi. Reisir makkann og þrífur
nýjan sprett. Þaö þýtur í loftinu,
eins og ör þjóti af boga. Jörðin
dunar —■_ og hófahreggið flýgur
óraleiðir.
Langt á eftir dólar hrossasmal-
inn. Mjúkt hrossasnoð sezt í bræk-
Framhald á bls. 33.
FLOAOSTAR
ERU AÐ ALLRA DOMI
ÚRVALSVARA
Hvort sem þér verzlið við kaupmann eða
kaupfélag munuð þér geta fengið
FLÓAOSTA af margum tegundum
Kjörorð okkar er:
FULLKOMIN FRAMLEIÐLSA
FULLKOMIN ÞJÓNUSTA
OSTAR
tHjctkurbú 'jléatnahtta